Yorugʻlik kuchi  — fizik kattalik boʻlib, asosiy yorugʻlik fotometrik kattaliklaridan biri[1]. U maʼlum bir yoʻnalishda vaqt birligiga uzatiladigan yorugʻlik energiyasi miqdorini tavsiflaydi[2]. Miqdoriy jihatdan elementar qattiq burchak ichida tarqaladigan yorugʻlik oqimining bu burchakka nisbatiga teng.

Uning oʻlchov birligi- Xalqaro oʻlchov birliklar tizimida (SI) "kandela" (ruscha belgi: kd xalqaro: cd) deb kiritilgan

Yorugʻlik kuchi tushunchasi faqat yorugʻlik manbasidan uning chiziqli oʻlchamlaridan sezilarli darajada ortib ketadigan masofalar uchun qoʻllanilishi mumkin[1].

Nurlanish kuchi bilan bogʻliqlik tahrir

 
Kunduzgi (qizil chiziq) va tungi (koʻk chiziq) koʻrish uchun nisbiy spektral yorugʻlik samaradorligi.

Energiya fotometrik kattaliklari tizimida yorugʻlik kuchining muqobili- nurlanish kuchi hisoblanadi.  . Nurlanish kuchiga nisbatan yorugʻlik kuchi — bu kunduzgi koʻrish uchun monoxromatik nurlanishning nisbiy spektral yorugʻlik samaradorligi qiymatlari yordamida olingan kichraytirilgan fotometrik kattalikdir.  [3] :

 

Bu yerda   — monoxromatik nurlanishning spektral yorugʻlik samaradorligining maksimal qiymati (nurlanishning fotometrik ekvivalenti), 683 lm / Vt ga teng[4][5] va   nurlanish kuchining spektral zichligi boʻlib,  kattalikka aniqlangan nisbiylik  va  oʻrtasidagi kichik spektral intervalga tushadi va bu intervalning kengligiga:

 

Misollar tahrir

Turli manbalarning yorugʻlik kuchi:

Manba Quvvat, Vt Taxminiy yorugʻlik kuchi, cd
Sham
1
Zamonaviy (2010) anʼanaviy qiziydigan lampa
100
100
Oddiy LED
0.015…0.1
0,005…3
Oʻta yorqin LED 1
1…30
Kollimatorli oʻta yorqin LED
1
1500
Zamonaviy (2010-yil) lyuminestsent lampa
22
120
Quyosh [6]
3,83 ×1026
2,84 ×1027

Manbalar tahrir

  1. 1,0 1,1 Лазарев Д. Н. „Сила света“,. Физическая энциклопедия, 40000 экз, М.: Большая Российская энциклопедия, 1994 — 495—496 bet. ISBN 5-85270-087-8. 
  2. ГОСТ 26148—84. Фотометрия. Термины и определения. (PDF), 2020-03-16da asl nusxadan (PDF) arxivlandi, qaraldi: 2022-04-29
  3. GOST 8.332-78. Gosudarstvennaya sistema obespecheniya edinstva izmereniy. Svetovie izmereniya. Znacheniya otnositelnoy spektralnoy svetovoy effektivnosti monoxromaticheskogo izlucheniya dlya dnevnogo zreniya. (PDF), 2013-10-04da asl nusxadan (PDF) arxivlandi, qaraldi: 2022-04-29
  4. Число 683 лм/Вт является приближённым значением  , повсеместно принятым для использования на практике. Более точное значение — 683,002 лм/Вт. Подробности приведены в статье Кандела.
  5. „ГОСТ 8.417-2002. Государственная система обеспечения единства измерений. Единицы величин.“ (deadlink). 2012-yil 10-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2012-yil 10-iyun. (Wayback Machine saytida 2012-11-10 sanasida arxivlangan)
  6. Бабичев А. П., Бабушкина Н. А., Братковский А. М. и др.. Физические величины, Справочник 50000 экз, М.: Энергоатомиздат, 1991 — 1200 bet. ISBN 5-283-04013-5.