Meirxaim Gavrielov (1927-yil 25-avgust — 1998-yil 9-iyun) (ruscha: Миерхаим Гавриэлов) Tojikistonda oʻldirilgan buxorolik yahudiy jurnalist edi.

Hayoti tahrir

Meirxaim Gavrielov ellik yil davomida Tojikiston ommaviy axborot vositalarining taniqli vakili edi. Gavrielov 1927-yilda Samarqand shahrida tugʻilgan. Samarqand davlat pedagogika institutining filologiya fakultetida tahsil olgan. Gavrielov Tojikistonga koʻchib keldi va 1947-yilda “ Tojikistoni Soveti ” gazetasida yozuvchi va muharrir boʻlib ishlay boshladi. 1966—1974-yillarda Tojikiston Davlat universitetining tojik filologiyasi fakultetida jurnalistikadan dars bergan. 1979-yildan to vafotigacha Gavrielov Tojikiston agrar universitetining „Donish“ (Donish) gazetasi bosh muharriri lavozimida ishlagan. Gavrielov oʻz sohasi boʻyicha a’lochi boʻlib, Tojikiston Jurnalistlar uyushmasi va Oʻzbekiston Yozuvchilar uyushmasiga a’zo boʻldi. U Meir Khalabi (Meir Xalabi) taxallusi bilan nashr etilgan va oʻlimidan oldingi yillarda u bir nechta kitoblar yozgan.

Jurnalist va yozuvchi sifatidagi faoliyatidan tashqari, Gavrielov Dushanbedagi buxorolik yahudiylar jamiyatining rahbari boʻlgan. Buxoro yahudiylarining “ Xoverim” (Xoverim) madaniy jamiyati raisi, Tojikiston Yozuvchilar uyushmasining Buxoro yahudiylari boʻlimi a’zosi boʻlgan.

Oʻlimida Gavrielov yetmish yoshda edi va Tojikistonda 1992—1997-yillardagi shafqatsiz fuqarolar urushidan omon qolgan edi. Ammo Gavrielovning kasbi xavfli kasb edi, chunki 1990-yillarda Tojikistonda 60 dan ortiq jurnalist oʻldirilgan, butun mamlakat boʻylab taniqli shaxslar muntazam ravishda oʻldirilgan[1][2][3].

Qotillik tahrir

Taxminan soat 11:00 da 1998-yil 8-iyun kuni soat 00 da noma’lum shaxslar Gavrielovning Dushanbe shahridagi uyiga kirib, uni kaltaklab, soʻng metall sim bilan boʻgʻib oʻldirgan. Qotillik dahshatli voqea boʻlgan, ammo Tojikistonda kam uchraydigan hodisa emas. Avvaliga Ichki ishlar vazirligi Gavrielovning oʻlimini oʻz joniga qasd qilish deb eʼlon qildi va Gavrielov oʻzini yostiq bilan boʻgʻib qoʻyganini daʼvo qildi. Keyinchalik Gavrielovning oʻlimi bilan bogʻliq faktlar qotillikning xalqaro tekshiruvidan soʻng paydo boʻldi. Gavrielovning yahudiy dinining bu oʻlimga aloqasi bormi yoki yoʻqligi nomaʼlum[4][5].

Xalqaro reaksiya tahrir

Gavrielovning oʻldirilishi xalqaro qoralash va „ Human Rights Watch“ va " Jurnalistlarni himoya qilish qoʻmitasi " kabi guruhlar tomonidan tergovga sabab boʻldi. Glasnost Mudofaa Jamgʻarmasi prezident Emomali Rahmonovga Gavrielovning oʻldirilishini qatʼiy tekshirish va qotilliklarni jinoiy javobgarlikka tortish uchun murojaat yoʻlladi. Hech qanday javob boʻlmadi[5].

Gavrielov qotilligining aybdorlari nomaʼlum va jazosiz qolmoqda.

Asarlari tahrir

Meirxaim Gavielov quyidagi kitoblarni yozgan:

  • Solxo va kismatho (Solho va Kismatho), 1994-yil.
  • Andeshaho, fikrxo (Andeshaho, andeshaho), 1995.
  • Maresevi tojik (Maresevi tojik), 1995-yil.
  • Gulomi ilm (Ghulomi ilm), 1995[6].

Havolalar tahrir

  • Tojikistonda oʻldirilgan jurnalistlar roʻyxati
  • Tojikiston yahudiylarining roʻyxati

Manbalar tahrir

Havolalar tahrir