Michael Reed Barratt (1959-yil 16-aprelda tugʻilgan) — amerikalik shifokor va NASA astronavti. Aerokosmik tibbiyotga ixtisoslashgan joyda, u astronavt sifatida tanilishidan oldin NASAda parvoz jarrohi boʻlib ishlagan va NASAning Shuttle-Mir dasturi va Xalqaro kosmik stansiya uchun kosmik tibbiyot dasturlarini ishlab chiqishda rol oʻynagan. Uning birinchi kosmik parvozi 19-ekspeditsiya va 20 ekipaj tarkibida bort muhandisi sifatida Xalqaro kosmik stansiyaga uzoq muddatli missiyasi edi. 2011-yil mart oyida Barratt STS-133 ekipaji aʼzosi sifatida ikkinchi kosmik parvozini amalga oshirdi.

Michael Reed Barratt
Tavalludi 16-aprel 1959-yil (1959-04-16) (64 yosh)
Fuqaroligi AQSh
Kasbi Shifokor
Millati Amerikalik
Kosmik karyera
Oldingi kasb
Parvoz jarrohi
Kosmosdagi vaqt
211kun 11soat 46minut[1]
Tanlash 2000 NASA guruhi
Jami EVAs
2
Jami EVA vaqti
5 soat 6 minut
Missiyalar Soyuz TMA-14 (Expedition 19/20), STS-133
Missiya belgisi

Shaxsiy tahrir

Vashingtonning Vankuver shahrida tugʻilgan Barratt Vashingtondagi Kamasni oʻzining ona shahri deb biladi. U doktor Mishel Lin Barratga uylangan. Ular Texasning Liga Siti shahrida yashaydilar va besh farzandi bor. Uning otasi va onasi Jozef va Donna Barratt Kamasda yashaydilar. Uning shaxsiy va dam olish manfaatlariga oilaviy va cherkov faoliyati, yozish, suzib yurish, qayiqni tiklash va texnik xizmat koʻrsatish xizmatlari kiradi.[2][3]

Bu vaqt ichida u ikkita kosmosga chiqdi. U shuningdek, doimiy ko'p maqsadli modul va to'rtinchi Express logistika tashuvchisini yetkazib bergan STS-133 samolyotida uchdi. Hozirda doktor Barratt tibbiy masalalarni hal qilish va orbitani qo'llab-quvvatlash uchun Xalqaro kosmik stansiya operatsiyalari va integratsiya bo'limlarida xizmat qiladi.

Taʼlim tahrir

Barratt 1977-yilda Kamas oʻrta maktabini tamomlagan. U 1981-yilda Vashington universitetini zoologiya boʻyicha bakalavr va 1985-yilda Shimoli-gʻarbiy universitetda doktorlik darajasini olgan. 1988-yilda Shimoli-gʻarbiy universitetida ichki kasalliklar boʻyicha uch yillik rezidenturani tamomlagan. Uning bosh rezidentsiyasi 1989-yilda Chikagoning Lakeside shahridagi Veteranlar maʼmuriyati kasalxonasida boʻlgan. 1991-yilda Barratt NASA va Rayt-Patterson havo kuchlari bazasi tomonidan boshqariladigan Rayt shtat universitetida rezidentura va aerokosmik tibbiyot boʻyicha magistrlik darajasini oldi.[4] U ichki va aerokosmik tibbiyotda kengash sertifikatiga ega.

Barratt shaxsiy uchuvchi litsenziyasiga ega va NASA T-38 kuponlarida malakaga ega.[5]

NASA faoliyati tahrir

Barratt birinchi marta 1991-yil may oyida NASAning Jonson kosmik markazida ishlagan va KRUG Life Sciences da aerokosmik loyiha shifokori sifatida ishlagan. 1991-yil mayidan 1992-yil iyuligacha u Sogʻliqni saqlash loyihasida ishlagan, u yerda Kosmik stansiya erkinligi loyihasida giperbarik va nafas olish tizimi boshqaruvchisi boʻlib ishlagan. 1992-yil iyul oyida u NASA aviatsiya shifokori boʻlib, Space Shuttle tibbiy operatsiyalarida ishladi.

1993-yil iyul oyida Barratt „Soyuz“ kosmik kemasining tiklanishiga guvoh boʻlish uchun taklif qilingan birinchi uchta amerikalikdan biri edi. „Soyuz“ning NASA kosmik stansiyasi uchun ekipajni qaytarish vositasi sifatidagi salohiyatini baholashda yordam berishni soʻrab, u „Soyuz TM-16“ ekipajini Qozogʻistonga qoʻnganidan keyin olib ketgan qutqaruv guruhi bilan birga uchdi.[6]

1994-yil yanvar oyida u Shuttle-Mir dasturiga tayinlandi. U 12 oydan ortiq vaqt davomida Gagarin nomidagi Kosmonavtlarni tayyorlash markazida Norman Tagard va uning zaxira yordamchisi Bonni Dunbarni qoʻllab-quvvatlagan ikki jarrohdan biri edi, jumladan, NASA va rus shifokorlari tomonidan tibbiyotga turli yondashuvlarni hal qilish uchun muzokara qilingan ikkita jarroh birdek ishlagan va oʻqigan. Barratt va uning hamkasbi parvoz jarrohi Devid Uord Mirdagi rus jihozlarini toʻldirish uchun Mir qoʻshimcha tibbiy toʻplamini ishlab chiqdi va undan qanday foydalanish boʻyicha oʻquv dasturini ishlab chiqdi, NASA astronavtlari va rossiyalik astronavtlar buni qilishga oʻrgatilgan.[6][7]

Thagard „Mir“ kemasida „Soyuz TM-21“ bortida uchib, STS-71da erga qaytdi;.115 kunlik parvoz davomida Barratt va Uord parvoz jarrohlari sifatidagi vazifalaridan tashqari NASA Shuttle-Mir jamoasi uchun CAPCOM sifatida samarali xizmat qilishdi[8].

1995-yil iyulidan 1998-yil iyuligacha Barratt Xalqaro kosmik stansiyada (XKS) tibbiy operatsiyalar boʻlimi boshligʻi boʻlib ishlagan. Rossiyaga tez-tez sayohat qilib, u Star City va Biotibbiyot muammolari institutidagi hamkasblari, shuningdek, HKSning boshqa hamkor markazlari bilan ishladi, ISS uchun tibbiy muolajalar, treninglar va jihozlarni ishlab chiqdi. Barratt 1998-yil iyulidan kosmonavtlikka nomzod sifatida tanlanmagunga qadar ISS 1 ekspeditsiyasida bosh ekipaj jarrohi sifatida ishlagan. U Journal of Aviation, Space, and Environmental Medicine jurnalida kosmik tibbiyot boʻyicha muharrir yordamchisi boʻlib ishlaydi va „Kosmik parvozlar uchun klinik tibbiyot tamoyillari“ darsligining katta muharriri sifatida ishlagan.[9]

2000-yil iyul oyida NASA tomonidan Missiya boʻyicha mutaxassis sifatida tanlangan Barratt 2000-yil avgust oyida oʻqishga kirishganligi haqida xabar berdi. Ikki yillik oʻqitish va baholashni tugatgandan soʻng, unga Astronavtlar idorasi stansiyasi operatsiyalari boʻlimida texnik masʼuliyat yuklandi.[10]

NEEMO 7 tahrir

 
Aquanaut Maykl Barratt, kanadalik shifokor Kreyg MakKinli va Aquarius suv osti muhiti boʻyicha texnik mutaxassis Billi Kuksi 2004-yil oktabr oyida NEEMO 7 dengiz osti qidiruv missiyasi davomida masofadan boshqariladigan rover bilan ishlaydi.

2004-yil oktyabr oyida Barratt NEEMO 7 missiyasi davomida Aquarius suv osti laboratoriyasida akvanavt boʻlib xizmat qildi, oʻn bir kun suv ostida yashab, ishladi. NEEMO 7 davomida ekipaj masofaviy jarrohlik texnologiyalari va protseduralarini, shuningdek, telemeditsina uchun virtual haqiqatdan foydalanishni sinab koʻrdi[11][12].

Ekspeditsiya 19/20 tahrir

 
Ekspeditsiya 20 parvoz muhandisi Barratt Xalqaro kosmik stansiyaning Zvezda xizmat modulida suzuvchi pomidor bilan

Barratt 2008-yil fevral oyida 19-ekspeditsiya ekipajiga tayinlangan[13] va 2009-yil mart oyida Soyuz TMA-14 bortida Xalqaro kosmik stansiyaga uchirilgan. Uning ISS bortida boʻlishi 2009-yil oktyabr oyida 20-ekspeditsiyaning oxirigacha davom etdi.[14]

Ekspeditsiya davomida 20 Barratt va EVA va IVA Gennadiy Padalka hamrohlik qildi. Birinchi EVA 2009-yil 5-iyunda 4 soat 54 daqiqa davom etdi, Zvezda xizmat koʻrsatish modulining uzatish boʻlimi Poisk modulining kelishi uchun tayyorlandi, modul uchun montaj antennasi oʻrnatildi, yerni baholash uchun antenna suratga olindi va Strela suratga olindi[15][16]. Ikkinchisi, 2009-yilda Poisk modulini ulashga tayyorgarlik koʻrish uchun Zvezda lyuklaridan birini oʻrnatish konusi bilan almashtirish uchun bosimsiz Zvezda uzatish blokida ichki kosmik yurish edi. Bu kosmik yurish 12 daqiqa davom etdi.[17][18]

Barratt 2009-yil 11-oktyabrda Padalka va kosmik sayyoh Gay Laliberte bilan birga Soyuz TMA-14[1] da 198 kun, 16 soat va 42 daqiqa koinotda boʻlganidan soʻng Yerga qaytdi.[19]

STS-133 tahrir

Barratt Space Shuttle Discovery ning soʻnggi parvozi boʻlgan STS-133da missiya mutaxassisi sifatida uchdi. Missiya 2011-yil 24-fevralda boshlandi va 2011-yil 9-martda qoʻndi. Missiya kosmik stansiyaga bir nechta narsalarni, jumladan, stansiya portlaridan birida doimiy ravishda oʻrnatilgan doimiy koʻp maqsadli Leonardo modulini olib ketdi. Shuttl, shuningdek, toʻrtta ExPRESS logistika tashuvchisining uchdan bir qismini, shuningdek Robonaut ismli odamsimon robotni boshqargan.[20] Missiya davomida Barratt stansiyadagi robototexnika faoliyatiga mas’ul edi. STS-133 ning umumiy davomiyligi 12 kun, 19 soat va 4 daqiqani tashkil etdi.[1]

Kosmosdan keyingi parvozlar tahrir

2012-yil yanvaridan 2013-yil apreligacha Barratt NASAning Jonson kosmik markazida inson tadqiqotlari dasturining menejeri boʻlib, u insonning uzoq muddatli kosmik parvozi bilan bogʻliq salomatlik va samaradorlik xavfini oʻrgangan va yumshatgan.[21]

2013-yilda Barratt Jeremi Xansen, Satoshi Furukava, Jek Fisher, Aleksey Ovchinin va Paolo Nespoli bilan birga Sardiniyadagi ESA CAVES mashgʻulotlarida kavenavtlar boʻlib xizmat qilgan.[22]

2018-yildan boshlab Barratt Marsga inson missiyalari va Marsga kosmik parvozning sogʻliq uchun xavflari, ayniqsa, kosmik nurlanish xavfi bilan shugʻullanadi.

Tashkilotlar tahrir

Aerokosmik tibbiyot assotsiatsiyasi, Amerika shifokorlar kolleji, Alpha Omega Alpha Tibbiyot sharaf jamiyati, Amerika fanni rivojlantirish institutlarida ishlagan.[23]  

Mukofot va unvonlar tahrir

Barratt bir nechta mukofot va mukofotlarga sazovor boʻlgan:[24]

Hubertus Strughold mukofoti, 2011-yil;

V.Randolf Lavleys mukofoti (1998), NASA parvoz jarrohlari jamiyati;

Koinot yutuqlari jamgʻarmasi uchun milliy Rotar mukofoti nomzodi (1998);

Melburn V.Boynton mukofoti (1995), Amerika astronavtika jamiyati;

USAF parvoz jarrohlari Julian Uord mukofoti (1992);

Rayt shtat universiteti aerokosmik tibbiyot fakultetining eng yaxshi aspiranti (1991);

Alpha Omega Alpha Tibbiyot sharaf jamiyati, Shimoli-gʻarbiy universitet tibbiyot maktabi, Chikago, IL (1988);

Phi Beta Kappa, Vashington universiteti, Sietl, WA (1981).

Manbalar tahrir

  1. 1,0 1,1 1,2 „Michael Barratt“. spacefacts. Qaraldi: 15-may 2018-yil.
  2. Barratt, Mike (October 2010). „The Ultimate 'Offshore' Passage“. Cruising World. 82–87-bet.
  3. „Astronaut Bio: Michael Reed Barratt“. NASA (2020-yil avgust). Qaraldi: 6-iyul 2021-yil.
  4. „Michael R. Barratt, M.D.“. ISS Phase 1 History Project. NASA (1998-yil 14-aprel). 2004-yil 17-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2009-yil 16-may.
  5. „Michael R. Barratt, M.D.“. ISS Phase 1 History Project. NASA (1998-yil 14-aprel). 2004-yil 17-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2009-yil 16-may.
  6. 6,0 6,1 Burrough, Bryan. Dragonfly: NASA and the Crisis Aboard Mir. HarperCollins, 1998. ISBN 0-88730-783-3. 
  7. „Michael R. Barratt, M.D.“. ISS Phase 1 History Project. NASA (1998-yil 14-aprel). 2004-yil 17-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2009-yil 16-may.
  8. „Michael R. Barratt, M.D.“. ISS Phase 1 History Project. NASA (1998-yil 14-aprel). 2004-yil 17-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2009-yil 16-may.
  9. „Astronaut Bio: Michael Reed Barratt“. NASA (2020-yil avgust). Qaraldi: 6-iyul 2021-yil.
  10. „Astronaut Bio: Michael Reed Barratt“. NASA (2020-yil avgust). Qaraldi: 6-iyul 2021-yil.
  11. NASA. „NEEMO 7“. NASA (2004-yil 13-oktyabr). 2004-yil 30-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2011-yil 23-sentyabr.
  12. Canadian Space Agency. „CSA - Neemo 7 Mission“. Canadian Space Agency (2004-yil 9-avgust). 2012-yil 9-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2011-yil 23-sentyabr.
  13. „NASA Assigns Crews for STS-127 and Expedition 19 Missions“. NASA (2008). 2017-yil 8-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 23-iyun.
  14. „Expedition 20“. NASA (2009-yil 6-may). 2011-yil 24-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 23-iyun.
  15. William Harwood for CBS News. „Successful spacewalk ends“. Spaceflightnow.com (5-iyun 2009-yil). Qaraldi: 5-iyun 2009-yil.
  16. NASA. „Expedition 20 Press Kit“ (.pdf). NASA (2009-yil mart). 2009-yil 16-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 23-iyun.
  17. David Korth, Expedition 20 Spacewalk Flight Director. „Expedition 20 Spacewalk Briefing Materials“. NASA (4-iyun 2009-yil). 2016-yil 4-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 23-iyun.
  18. „Russian "Internal" Spacewalk Complete“. NASA (10-iyun 2009-yil). 2017-yil 22-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 23-iyun.
  19. „Space station crew sails to safe landing in Kazakhstan“. Spaceflight Now.
  20. „Last Flight of Space Shuttle Discovery STS-133“. Outer Space Universe (19-fevral 2011-yil). Qaraldi: 20-fevral 2011-yil.
  21. „Astronaut Bio: Michael Reed Barratt“. NASA (2020-yil avgust). Qaraldi: 6-iyul 2021-yil. „Astronaut Bio: Michael Reed Barratt“ (PDF). NASA. August 2020. Retrieved July 6, 2021.
  22. „Speleology as an analogue to space exploration: The ESA CAVES training programme“. Acta Astronautica (inglizcha). 184-jild. 2021-07-01. 150–166-bet. doi:10.1016/j.actaastro.2021.04.003. ISSN 0094-5765.
  23. „Astronaut Bio: Michael Reed Barratt“. NASA (2020-yil avgust). Qaraldi: 6-iyul 2021-yil. „Astronaut Bio: Michael Reed Barratt“ (PDF). NASA. August 2020. Retrieved July 6, 2021.
  24. „Astronaut Bio: Michael Reed Barratt“. NASA (2020-yil avgust). Qaraldi: 6-iyul 2021-yil. „Astronaut Bio: Michael Reed Barratt“ (PDF). NASA. August 2020. Retrieved July 6, 2021.

Havolalar tahrir