Vikipediya

Napier Waller

Mervyn Napier Waller CMG OBE — rassom. U 1893-yil 19-iyunda tugʻilgan, 1972-yil 30-martda vafot etgan. U taniqli avstraliyalik muralist, mozaikachi va vitray va boshqa ommaviy axborot vositalarida rassom edi. U, ehtimol, 1958-yilda qurib bitkazilgan Kanberradagi Avstraliya urushi yodgorligidagi Xotira zali uchun mozaika va vitraylar bilan mashhur. Biroq, Melbourne „Napier Waller ishining galereyasi“ deb taʼriflangan, chunki Wallerning oʻn bitta monumental devoriy surati markaziy biznes tumanida va Melbourne universitetining asosiy kampusida namoyish etilgan.

Napier Waller
Tavalludi
Mervyn Napier Waller

19-iyun 1893-yil
Penshurst
Vafoti 30-mart 1972-yil(1972-03-30)
(78 yoshda)
Melbourne
Fuqaroligi Avstraliya
Kasbi Artist, Soldier
Turmush oʻrtogʻi Christian Waller
Otasi William Waller
Onasi Sarah Waller
Mukofotlari

Avstraliya tarjimai holi lugʻatida aytilishicha, uning ishiga „Rafaelizmdan oldingi va XIX asr oxiridagi britaniyalik rassomlar kuchli taʼsir koʻrsatgan, uning monumental asarlari tobora klassik va xotirjam rasmiy uslubni koʻrsatadi, gʻoyalar va ideallarni ifodalash uchun abadiy va qahramon figura kompozitsiyalaridan foydalanadi. teosofik yoki gnostik ohanglar“.

Biografiyasi tahrir

Napier Waller 1893-yilda Viktoriya shtatining Penshurst shahrida tugʻilgan. Uning ota-onasi asli pudratchi boʻgan, ismlari William Waller va Sara nee Nepier. U Melbournedagi Milliy galereya maktablarida tahsil olgan va 1915-yilda rasm va chizmalarini namoyish qilgan. Oʻsha yili u Avstraliya Imperatorlik kuchlari safiga qoʻshildi va koʻp oʻtmay sanʼatkor talabasi Kristian Yandellga uylandi.

U 1916-yildan boshlab Fransiyada xizmat qilgan, Bullecourtda shu qadar ogʻir yaralanganki, u oʻng qoʻlini yoʻqotgan. U oʻng qoʻli edi, lekin sogʻayib ketayotganda chap qoʻlidan foydalanishni oʻrgandi. Avstraliyaga qaytib, u koʻproq rasmlarni namoyish etish orqali oʻz obroʻsiga erishdi. 1923-yilda u Avstraliyada birinchi boʻlib linogravyuralarni yaratgan va namoyish etgan bir qator linogravyuralarni namoyish etdi. Uning birinchi devoriy dizayni 1921-yilda tanlovda gʻolib chiqa olmadi. Uning birinchi yirik devoriy surati 1927-yilda Melburndagi Menzies mehmonxonasi uchun qilingan. 1927-yilda u Melbourne shahar zalida devoriy rasmlarni tugatdi. Viktoriya davlat kutubxonasi 1928-yilda uning "Gʻalabadan keyin tinchlik" devoriy rasmini qabul qildi. U 1929-yilda Ravenna va Venetsiyada mozaikani oʻrgangan.

Qaytib kelgach, u deyarli faqat mozaika va vitraylarda ishladi. Uning 1930-yillardagi asosiy asarlari Gʻarbiy Avstraliya universiteti uchun monumental mozaika, gazeta uyi (1933-yil) va Myer Emporiumidagi ovqat zali (1935-yil) uchun mozaika va devor rasmlari edi. U Melbournedagi Ishchilar kolleji (hozirgi Melbourne Qirollik Texnologiya Instituti) qoshidagi amaliy sanʼat maktabida katta sanʼat oʻqituvchisi boʻldi. U yerda uning shogirdlari Loudon Sainthill edi. Ikkinchi Jahon urushi paytida u katta komissiyalarni olmagan, lekin asosan illyustrator sifatida ishlagan.

U 1958-yilda qurib bitkazilgan Canberradagi Avstraliya urushi yodgorligidagi Xotira zali uchun mozaika va vitraylarni loyihalashtirgan va yakunlagan. Oʻsha yilning boshida u Yangi Zelandiyada tugʻilgan rassom va uning yordamchisi Lorna Reyburnga uylandi[1].

Wallerni taniganlar uni kamtarin, oʻzini oʻzi qadrlaydigan, katta bilimga ega odam sifatida taʼriflagan, bu uning adabiyotga boʻlgan muhabbati bilan bogʻliq. Bolaligida u Thomas Malori va William Morrisni oʻqigan, Buyuk urush paytida u James Macphersonni, 1920-yillarda Homer va Virgilni oʻqidi[2].

Uning Melbournedagi sobiq uyi va studiyasining tashqi suratlari[3]Doktor Bleyk sirlari teleserialida doktor Blakesning uyini aks ettirish uchun fon sifatida ishlatiladi[4][5].

Faxrlari tahrir

Napier Waller 1953-yilda Britaniya imperiyasi ordeni ofitseri (OBE)[6] va 1959-yilda Sent-Michael va Sent-George ordenlari hamrohi (CMG) etib tayinlangan[7].

Asosiy ishlari tahrir

 
Avstraliya urushi yodgorligi, Xotira zalining kirish qismi tomon.
 
Xotira zali ichidan gumbazning tafsiloti.
  • linogravyura "Qora kiyingan odam" (1926-yil, avtoportret, uning ikkala qoʻli buzilmagan holda koʻrsatilgan)
  • Melbournedagi Menzies mehmonxonasi uchun devoriy surat (1927-yil, bino 1969-yilda buzib tashlangan va devoriy rasm xususiy ravishda sotilgan)
  • Melburn shahar hokimiyatidagi devor rasmlari (1927-yil)
  • devoriy gʻalabadan keyin tinchlik , Viktoriya davlat kutubxonasi (1928-yil)
  • vitray oyna, janubiy deraza, Wilson Hall, Melbourne universiteti (1928-yil 1952-yilda Wilson Hall yongʻinida vayron qilingan)
  • mural Hayotning sovgʻalarini isrof qilishdan koʻra yaxshiroq — ularni asrash va qoʻrqmas kelajakni taʼminlash, T&G Life Building, Collins and Russell Sts, Melbourne (1928-yil)[8]
  • "Bilimning besh chirogʻi" mozaikasi, Buyuk darvoza, Uintrop xoll, Gʻarbiy Avstraliya universiteti (1931-yil)
  • mozaika Men Yer atrofida kamar bogʻlayman, Gazetalar uyi, Collins St, Melbourne (1933-yil)
  • Florentino restoranidagi devor rasmlari, Bourke St, Melbourne (hozirgi Grossi restorani) (1934-yil); uning nazorati ostida toʻrt nafar shogirdi tomonidan qatl etilgan.
  • Vitraj oynasi, Uesli cherkovi, Lonsdeyl St, Melburn (1935)
  • Vitraj oynasi, Wilson Hall, Melburn universiteti (1935-yil; zal 1952-yilda yongʻin natijasida yonib ketgan, keyin buzib tashlangan, ammo deraza saqlanib qolgan va hozir Ian Potter sanʼat muzeyi foyesidagi Lekki oynasi)
  • Myer Emporiumdagi ovqat zali uchun asrlar davomida ayollar devori, Bourke St, Melbourne (1935-yil)
  • Vitraj oynasi, Orkide oynasi, Botanika maktabi, Melbourne universiteti (1937-yil)
  • Vitraj oynasi, Avliyo Markning Anglikan cherkovi, Kambervell (1955-yil)
  • mural Australian Symbolic Figures, Royal Insurance Co, Collins St, Melbourne (1940-yil; bino 1969-yilda buzib tashlangan va devoriy surat Melbourne universiteti qoshidagi arxitektura maktabiga topshirilgan va u yerda arxitektura kutubxonasida namoyish etilgan)
  • Avstraliya urushi yodgorligidagi Xotira zali uchun mozaika va vitraylar, Canberra (1958-yil)
  • Armidale maktabi urushi memorial majlislar zali uchun uchta vitray oyna, Armidale NSW (1960-yil)
  • devoriy „Pionerlar cherkovi yodgorligi“, Avliyo Endryu cherkovi, Brighton, Melbourne (1962-yil)
  • devoriy Sakkiz aborigen qabila boshligʻi (1963-yil; Maʼbad saroyi foyesi, Kollinz St, Melbourne, 1990-yilda qurilgan arkada yoʻqolganidan qoʻrqishgan, ammo 2003-yilda old doʻkonni taʼmirlash paytida u qayta topilgan va yana bir bor namoyish etilgani xabar qilingan, lekin uning oʻrniga yangi devor qurilgan)
  • Prometey mozaikasi (1967-yil, Monash uyi foyesi, William St, Melbourne, yaqinda qayta tiklangan)
  • Melbourne universitetida uning doʻsti va yaqin qoʻshnisi Norman Makjorjning yogʻlardagi portreti.

Manbalar tahrir

  1. ↑ Draffin. „Waller, Mervyn Napier (1893–1972)“. adb.anu.edu.au (1990). Qaraldi: 2019-yil 29-iyun.
  2. ↑ Art Gallery of N.S.W, M. Napier Waller 1893/1972 29 July/ 28 August 1977. (Exhibition Brochure)
  3. ↑ „WALLER HOUSE AND COLLECTION“. Victorian Heritage Database (2019-yil 19-dekabr). Qaraldi: 2020-yil 14-may.
  4. ↑ Peter Barrett, „Melbourneʼs mural man“, Sydney Morning Herald, 7 March 2015. Retrieved 28 May 2016
  5. ↑ Flickr. Retrieved 28 May 2016
  6. ↑ „Itʼs an Honour: OBE“. 2016-yil 4-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 4-oktyabr.
  7. ↑ „Itʼs an Honour: CMG“. 2016-yil 4-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 4-oktyabr.
  8. ↑ „DECORATION FOR INSURANCE BUILDING.“. Argus (Melbourne, Vic. : 1848 - 1957) (1928-yil 2-noyabr), s. 5. Qaraldi: 2020-yil 1-may.

Havolalar tahrir

Qoʻshimcha oʻqish tahrir

  • Draffin, Nikolay, „M. Napier Waller sanʼati“
"https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=Napier_Waller&oldid=3142663" dan olindi