Natalio Feliks Botana Miralles (Sarandi del Yí, 1888-yil 8-sentabr — San-Salvador de Jujuy, 1941-yil 7-avgust), 1913-yilda Argentinaning Crítica gazetasiga asos solgan urugvaylik jurnalist va tadbirkor[1][2][3] edi. 1962-yilgacha nashr etilgan Crítica nashri Lotin Amerikasidagi eng koʻp tirajli gazeta hisoblangan.

Natalio Félix Botana
Tavalludi
Natalio Félix Botana Miralles

8-sentyabr 1888-yil
Vafoti 7-avgust 1941-yil(1941-08-07)
(52 yoshda)
Jujuy, Argentina
Fuqaroligi Argentina va Urugvay
Kasbi Media entrepreneur
Faoliyat yillari 1913-1941

Botana Argentinadagi shov-shuvli ommaviy axborot vositalarining kashshofi boʻlgan va bu mamlakatda 20-asrning eng nufuzli shaxslaridan biri hisoblanadi[4].

U, shuningdek, 1926-yilda qisqa muddat davomida Argentina Futbol Assotsiatsiyasiga raislik qilgan[5]

Biografiya tahrir

Botana er egalari oilasida tugʻilgan, ularning tijorat faoliyati koʻpincha mamlakatning siyosiy partiyalari: White va Colorados oʻrtasida davom etayotgan siyosiy urushlardan taʼsirlangan.

Botana 1911-yilda Buenos-Ayresga kelganida, u oʻsha paytda 76 000 nusxada sotilgan asosiy kechki gazeta boʻlgan La Razonga yollanmaguncha turli gazetalarda ishlay boshladi[4]. Ikki yil oʻtgach, 25 yoshida u oʻzining " Crítica " gazetasini asos soldi, u Argentina ommaviy axborot vositalarida oʻzining shov-shuvli uslubi bilan kashshof boʻlgan. Crítica shuningdek, jinoyat haqidagi yangiliklarni keng yoritib, fikrga emas, balki maʼlumotga eʼtibor qaratdi[4].

Crìtica katta muvaffaqiyatga erishdi va 1920—1930-yillarda oʻzining eng yuqori choʻqqisiga chiqdi, u erda kunlik tirajini 9000 dan 30 000 nusxaga oshirdi. Keyin gazeta yangi nashr va ikkita qoʻshimchani qoʻshdi, biri sportni, ikkinchisi madaniyatni yoritadi, Crítica Magazine deb nomlangan. Hissa qilgan yozuvchilar orasida Raul Gonsales Tunyon, Roberto Arlt[6][7] Jorge Luis Borges[8], Enrike Gonsales Tunyon[9], Carlos de la Pua[10] va Bernardo Verbitskiy bor edi.

Uning Buenos-Ayres chekkasida joylashgan Don Torkuato shahridagi uyining yertoʻlasi 1933-yilda quvgʻindagi meksikalik muralist David Alfaro Siqueiros tomonidan plastik mashq qilish joyi boʻlib xizmat qilgan[11].

Botana 1941-yilda avtohalokatda vafot etdi.

Shaxsiy hayoti tahrir

Botana yozuvchi Salvadora Medina Onrubiyaga uylangan va uning qizi Jorjina Kopi taxallusi bilan tanilgan komediyachi va yozuvchi Raul Damonte Botananing onasi edi, u Fransiyada oʻzining La femme assise (oʻtirgan ayol) tasmasi bilan muvaffaqiyatli rassom boʻlgan., Le Nouvel Observateur da oʻn yil davomida nashr etilgan[12][4].

Uning jiyani taniqli siyosatshunos Natalio R. Botana boʻlib, u La Nación uchun maqolalar yozgan[4].

Adabiy manbalar tahrir

  • Leopoldo Marechal oʻzining " Adan Buenosayres " romanida Botanani doʻzaxning yetti doirasida yashashga mahkum etib, uni ulkan aylanma mashinaning mutlaq xoʻjayini sifatida tasvirlagan, uning rulonlari qogʻozga aylantirilgunga qadar odamlarni parchalab tashlaydi. Shuningdek, romanda Botananing gugurt qutisida qadoqda tasvirlanganidan bitta kam birlik borligini qanday tushunganini tan olgani ham tasvirlangan. Buni bilib olgach, u ishlab chiqaruvchiga buni Crítica ning birinchi sahifasida oshkor qilish bilan tahdid qildi. Natijada, zavod egasi nashr etilishidan qochish uchun boylik toʻladi.
  • Chililik shoir Pablo Neruda oʻzining " Confieso que he vivido " tarjimai holida Don Torkuatodagi Botananing dam olish kunlari uyida sodir boʻlgan sarguzashtni aytib beradi[13].
  • Argentinalik yozuvchi Ariel Magnus " El que mueve las piezas " asarida Botana bobosi bilan yashaydigan urush romani haqida hikoya qiladi[14].
  • Ispaniyalik yozuvchi Elena Fortun (Buenos-Ayresda surgun paytida Botana bilan uchrashgan) 1944-yilda nashr etilgan Seliya Institutriz en Amerika kitobining „shifokor“ xarakteriga Botana haqida ilhom bergan[15][16]

Yana qarang tahrir

  • Argentina tanqidi

Manbalar tahrir

  1. Abós, Álvaro: El Tábano: Vida, pasión y muerte de Natalio Botana. (The Horsefly: Life, passion and death of Natalio Botana) Buenos Aires: Sudamericana, 2001.
  2. „ARGENTINE SITS ON POWDER KEG“. Los Angeles Times (1931-yil 8-may), s. 7. Qaraldi: 2012-yil 17-mart. „The newspaper La Critics, influential Spanish language daily, has been suspended for an indefinite period and its editor, Natalio Botana ...“.[sayt ishlamaydi]
  3. Krauss, Clifford. „ARTS ABROAD; Argentina Fights to Save Mural by Mexican Painter“. The New York Times (2001-yil 2-avgust). Qaraldi: 2012-yil 17-mart. „he found refuge in the home of Natalio Botana, a free-spirited newspaper publisher who enjoyed playing host to avant-garde intellectuals like Pablo Neruda, the Chilean poet, and Federico García Lorca, the Spanish playwright“.
  4. 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 Natalio Botana: sensacionalismo, poder y extravagancia by Meke Paradela on La Izquierda Diario, 7 Aug 2017
  5. La rápida y portentosa vida de Natalio Botana by Miguel Arregui on El Observador, 12 Apr 2017
  6. La Buenos Aires de Arlt en Crítica, Diario de Flores, 10 Sep 2013
  7. ROBERTO ARLT by Sylvia Saítta and Luis Alberto Romero on Página/12, 19 Jan 2006
  8. EL CIUDADANO BOTANA by Daniel Link on Página/12,
  9. Sexualidad y desmitificación en las glosas de Enrique González Tuñón, VIII Jornadas Andinas de Literatura Latinoamericana. UNIVERSIDAD DE CHILE, SANTIAGO DE CHILE, 2008
  10. Diálogos culturales en la literatura iberoamericana: Actas del XXXIX Congreso del Instituto Internacional de Literatura Iberoamericana by Concepción Reverte Bernal, Editorial Verbum, 2013
  11. Krauss, Clifford. „ARTS ABROAD; Argentina Fights to Save Mural by Mexican Painter“. The New York Times (2001-yil 2-avgust). Qaraldi: 2012-yil 17-mart. „he found refuge in the home of Natalio Botana, a free-spirited newspaper publisher who enjoyed playing host to avant-garde intellectuals like Pablo Neruda, the Chilean poet, and Federico García Lorca, the Spanish playwright“.Krauss, Clifford (August 2, 2001). „ARTS ABROAD; Argentina Fights to Save Mural by Mexican Painter“. The New York Times. Retrieved 17 March 2012. he found refuge in the home of Natalio Botana, a free-spirited newspaper publisher who enjoyed playing host to avant-garde intellectuals like Pablo Neruda, the Chilean poet, and Federico García Lorca, the Spanish playwright
  12. Raúl Damonte Copi on Anagrama Editorial
  13. El día en que Neruda amó a la mujer de Siqueiros by Rodrigo González on La Tercera, 28 Jun 2009
  14. El que mueve las piezas: (una novela bélica) published by Tusquets Editores, 2017
  15. CELIA INSTITUTRIZ EN AMÉRICA on Editorial Renacimiento
  16. Celia institutriz en América on Google Books