Polikasta
Πολυκάστη
Mifologiya Qadimgi yunon mifologiyasi
Jinsi ayol
Otasi Nestor
Onasi Evridika yoki Anaksibiya
Akalari va opa-singillari Antilox, Frasimed, Pisistrat, Persey [d], Peysidika [d], Exefron [ d], Stratiy [d] va Aret [d]
Turmush oʻrtogʻi Telemax
Bolalari Persepol yoki Persepola, bir versiyaga koʻra — Gomer

Polikasta (qadimgi yunoncha: Πολυκάστη) — yunon mifologiyasining Messeniy siklidagi qahramoni, qirol Pilos Nestorning qizi, Telemaxning rafiqasi va afsonaning bir talqiniga koʻra Gomerning onasi. Odissey qahramonlaridan biri.

Nestor Telemachus huzurida. Genri Xovard tomonidan chizilgan

Mifologiyada tahrir

Qadimgi mualliflar Polikastani Neleid urugʻidan boʻlgan qirol Pilos Nestorning qizi deb atashadi. Uning onasi yo Klimenaning qizi Evridika edi (Gomer[1] ga koʻra), yoki Kratieyaning qizi Anaksibiya (xususan, Pseudo-Apollodor[2] shunday yozadi). „Bolalarning oq sochli eng kichigi Polikastani tugʻdi // Nestor bilan pushti sochli Anaksibiya muhabbatda“, deyiladi „Ayollar katalogi“ ning saqlanib qolgan qismlaridan biri[3], muallifi qadimgi davrlarda boʻlgan Gesiodga tegishli. Polikasta „Odisseyda“ Nestor bolalarining eng kichigi sifatida namoyon boʻladi; aynan u Pilosga kelgan Telemaxni hammomga olib borgan va u yerda „yuvib tozalab zaytun moyi surtgan“[1]. Tadqiqotchilarning fikriga koʻra, bu nafaqat adabiyotda Polikasta haqida birinchi eslatma, balki ushbu qahramon haqida yozgan barcha keyingi qadimgi mualliflar uchun yagona manbadir[4].

Gomerning Polikastaning Telemaxni shaxsan yuvganligi haqidagi soʻzlari, odatda, keyingi davrning qadimgi sharhlovchilari tomonidan jiddiy qabul qilinmagan: taomilning bunday soddaligi ularga aql bovar qilmaydigan boʻlib tuyulgan. Ularning fikriga koʻra, Odissey matnida xatolik yuz bergan yoki bu joyni tom maʼnoda tushunmaslik kerak. Biroq, xuddi shunday oʻqishni yoqlovchi fikrlar ham bor edi[4].

Soʻnggi antik mualliflar Polikastani Telemaxning xotini va Persepolis oʻgʻlining[5] yoki Perceptola/Persepolis qizining onasi[3] deb atashadi. Bundan tashqari, Nestorning qizi oʻrnida Navsikaya, Kirka yoki Kirkining qizi Kassifona tasvirlangan muqobil nasabnomalar ham mavjud edi. Tadqiqotchilar Polikasta versiyasini eng qadimiy va Gomerhikoyasiga eng mos deb hisoblashadi. „Palatin antologiyasida“ Gomerning oʻzi Telemax va Polikastaning oʻgʻli boʻlib chiqadi[6]. Maʼlumki, Rim imperatori Adrian Delfidagi PifiyadanGomerning nasabnomasi haqida soʻraganida, u unga aynan shu variantni aytgan[4].

XIX asrning nemis antikvaristlaridan biri taxmin qilishicha, oʻzlarini Odisseyningavlodlari deb hisoblagan Afina aristokratik Leogoridlar oilasi vakillari oʻzlarining nasabnomalarini Polikast va Telemaxga olib borishdi. Bu gipoteza tanqidga uchradi[6].

Taxminlarga koʻra,  Apulian amforasidan bittasida qizil figurali naqsh bilan birga aynan Polikasta tasvirlangan. Qadimgi olimlar bu personajni Nestorning Telemax bilan uchrashuvida hozir boʻlgan, qoʻlida meva savatini ushlab turgan qizda koʻrishadi; sahna Odisseyadagi tavsifga toʻliq mos kelmaydi[4].

Manbalar tahrir

  1. 1,0 1,1 Гомер 2000.
  2. Аполлодор 1972.
  3. 3,0 3,1 Гесиод 2001.
  4. 4,0 4,1 4,2 4,3 Zechner 1952.
  5. Ярхо 1988.
  6. 6,0 6,1 Höfer 1909.

Manbalar tahrir

  1. Аполлодор. Мифологическая библиотека. Наука, 1972. 
  2. Гесиод. Полное собрание сочинений. М.: Лабиринт, 2001. ISBN 5-87604-087-8. 
  3. Гигин. Мифы. Алетейя, 2000. ISBN 5-89329-198-0. 
  4. Гомер. Одиссея. М.: Наука, 2000. ISBN 5-02-011652-1. 

Adabiyotlar tahrir

  1. Ярхо В. Телемах // Мифы народов мира. — 1988. — Andoza:Бсокр. — Andoza:Бсокр.