Vikipediya

Oltin toʻp

Oltin toʻp (fransuzcha: Ballon d'Or) — 1956-yildan beri Fransiyaning France Football yangiliklar jurnali tomonidan taqdim etilayotgan yillik futbol mukofoti. 2010- va 2015-yillar oraligʻida FIFA bilan kelishuvga koʻra, mukofot vaqtincha FIFA tomonidan yilning eng yaxshi futbolchisi (1991-yilda tashkil etilgan) bilan birlashtirildi va FIFA Oltin toʻp nomi bilan tanildi. Bu hamkorlik 2016-yilda yakuniga yetdi va mukofot „Oltin toʻp“ga qaytarildi, FIFA ham o‘zining alohida yillik mukofoti „Eng yaxshi FIFA erkak futbolchisi“ ga qaytdi. FIFAning qoʻshma „Oltin toʻp“ sovrindorlari har ikki mukofot tashkiloti tomonidan ham gʻolib deb hisoblanadi. [1][2]

Oltin to'p
Ta'sis etilgan sanasi 1956
Tashkilovchi France Football
Rasmiy vebsayt www.francefootball.fr
Eng koʻp mukofotlar Lionel Messi (7 ta mukofot)
Eng Koʻp nominatsiyalar Cristiano Ronaldo (17 ta nominatsiya)

Sport yozuvchilari Gabriel Xano va Jak Ferranlar tomonidan ishlab chiqilgan „Oltin toʻp“ mukofoti 1956-yildan 2006-yilgacha futbol jurnalistlari tomonidan oʻtkazilgan ovoz berish natijalariga koʻra oʻtgan yil davomida eng yaxshi oʻyin koʻrsatgan deb topilgan erkak futbolchiga berilardi.[3] 2007-yildan keyin terma jamoalar murabbiylari va sardorlariga ham ovoz berish huquqi berildi.[3] Dastlab, u faqat Yevropalik futbolchilarga topshirilgan va "Yevropada yilning eng yaxshi futbolchisi" mukofoti sifatida tanilgan. 1995-yilda „Oltin to‘p“ Yevropa klublarida faoliyat yuritayotgan, kelib chiqishi har qanday davlatdan boʻlgan barcha futbolchilarni qamrab olish uchun kengaytiriladi.[4][5] Mukofot 2007-yilda global mukofotga aylandi, unga koʻra butun dunyodagi barcha professional futbolchilar ishtirok etishlari mumkin edi.[6]

Tarix tahrir

Angliyalik Stanley Matthews „Oltin to‘p“ning ilk g‘olibi bo‘ladi.[7] 2007-yilgacha bu mukofot odatda ingliz tilida va koʻplab xalqaro ommaviy axborot vositalarida kontinental Yevropaning eng yaxshi futbolchisi mukofoti sifatida tanilgan. 2007-yildan keyin ham u FIFAning Jahon oʻyinchisi mukofoti bilan birlashtirilgunga qadar, kelib chiqishi Yevropa mukofoti boʻlgani uchun odatda shu nom bilan tanilgan va shu nom bilan atalgan.[8][9][10][11] Liberiyalik George Weah, yagona afrikalik sovrindor, 1995-yilda mukofotni qoʻlga kiritgan birinchi yevropalik boʻlmagan kishi boʻldi, yaʼni tanlov qoidalari birinchi marta oʻzgartirilgan yili bu hodisa sodir boʻldi.[5] Braziliyalik Ronaldo ikki yildan so‘ng, mukofotning birinchi Janubiy Amerikalik g‘olibiga aylandi.[5] 2007-yilda barcha qitʼalardagi oʻyinchilarni oʻz ichiga olgan ikkinchi qoida oʻzgarishi yangi gʻoliblarni keltirmadi, chunki oʻshandan beri barcha gʻoliblar oʻzlarining gʻalabalari davomida faqat Yevropada faoliyatda boʻlishdi.

Lionel Messi bu sovrinni rekord 8 marta qoʻlga kiritgan boʻlsa, uni 5 marta qoʻlga kiritgan Cristiano Ronaldo bu borada ikkinchi oʻrinda. Uch nafar futbolchilar bu sovrinni uch martadan qoʻlga kiritishgan: Johan Cruyff, Michel Platini va Marko van Basten. Har biri (davlat sifatida) yettitadab sovringa ega bo‘lgan holda, eng ko‘p „Oltin to‘p“ni Gollandiyalik, Germaniyalik, Argentinalik va Portugaliyalik futbolchilar qo‘lga kiritishgan. Germaniya (1972, 1981-yillarda) va Gollandiya (1988-yilda) futbolchilari bir davlatdan boʻla turib bir yil ichida uchta yuqori oʻrinni egallagan yagona oʻyinchilar boʻlishadi. Germaniya (1972) va ayniqsa Italiya klublari (1988-1990) ham yuqoridagi kabi muvaffaqiyatga erishadilar, shu jumladan ikki yil (1988, 1989) kuchli uchlik noyob rekord tariqasida faqat "Milan" oʻyinchilaridan tashkil topgan edi. 2009-2012 va 2015-2016-yillarda Ispaniya klublari oldin kuzatilmagan mutloq ustunlikka erishishadi. "Barselona" (2010) esa uchta eng yaxshi oʻyinchiga ega ikkinchi klub (Milandan keyingi) boʻladi. Ikkita ispan klubi, „Barselona“ va "Real Madrid" ham eng koʻp gʻoliblarni qoʻlga kiritish boʻyicha mos ravishda oʻn ikki va oʻn bir gʻalaba bilan klublar reytingida yetakchilik qilishmoqda.[12]

2010- va 2015-yillar oraligʻida (ushbu yillar ham kiradi) mukofot oʻziga oʻxshash „FIFA Jahonning eng yaxshi oʻyinchisi“ mukofoti bilan birlashtiriladi va „FIFA Oltin toʻp“ ga aylanadi. Shundan soʻng esa, FIFA va France Football nashri birlashish haqidagi shartnomani toʻxtatishadi.[13] 2011-yildan keyin, UEFA Yevropaning eng yaxshi futbolchisi uchun „Oltin to‘p“ anʼanasini saqlab qolish maqsadida „UEFA Yevropaning eng yaxshi futbolchisi mukofoti“ni yaratadi.

Sakkiz nafar futbolchi (Bobbi Charlton, Franz Beckenbauer, Gerd Myuller, Paolo Rossi, Zinedin Zidan, Rivaldo, Ronaldinho va Kaka) o‘z faoliyatlari davomida FIFA Jahon chempionati, Yevropa kubogi / UEFA Chempionlar Ligasi va „Oltin to‘p“ni qo‘lga kiritishgan.[14]

Mukofot soʻnggi oʻn yilliklarda hujumkor oʻyinchilar foydasiga qarama-qarshilikni koʻrsatadi.[3] Vaqt oʻtishi bilan mukofot liga va klublarning yanada eksklyuziv (cheklangan liga va klublarga) toʻplamiga oʻtadi.[3] 1995-yilgacha 10 ta liga Oltin toʻpni gʻoliblar bilan taʼminlab kelgan boʻlsa, 1995-yildan buyon faqatgina Angliya, Fransiya, Germaniya, Italiya va Ispaniya mukofotni gʻoliblar bilan taʼminlamoqda.[3] Ispaniya La Ligasi eng ko‘p „Oltin to‘p“ sohiblariga ega.[3] „Barselona“ va „Real Madrid“ 1995-yildan beri „Oltin toʻp“ni eng koʻp gʻoliblar bilan taʼminlamoqda.[3]

2020-yilda France Footballning egasi hisoblangan L'Équipe guruhi butun dunyo boʻylab futbol klublarining mavsumlarini qisqartirgan COVID-19 pandemiyasi tufayli ushbu yil uchun mukofot berilmasligiga qaror qiladi.[15]

Gʻoliblar tahrir

Kalit
‡ Bu „Oltin toʻp“ni qoʻlga kiritgan oʻyinchi oʻsha yili FIFAning „Yilning eng yaxshi oʻyinchisi“ sovrinini yoki FIFAning eng yaxshi erkak futbolchisi mukofoti ni ham qoʻlga kiritganini koʻrsatadi(1991-2009 yillarda va 2016-yildan buyon mavjud)
 
Lionel Messi yettita sovrin bilan tarixda eng ko‘p „Oltin to‘p“ni qo‘lga kiritgan.
 
Lev Yashin sovrinni qoʻlga kiritgan yagona darvozabondir.
OLTIN TOʻP (1956-2009)
Yil Oʻrin Oʻyinchi Jamoasi Ballari
1956 1  Stanley Matthews  Blackpool 47
2  Alfredo Di Stéfano  Real Madrid 44
3  Raymond Kopa  Real Madrid 33
1957 1  Alfredo Di Stéfano  Real Madrid 72
2  Billy Wright  Wolverhampton Wanderers 19
3  Duncan Edwards  Manchester United 16
 Raymond Kopa  Real Madrid
1958 1  Raymond Kopa  Real Madrid 71
2  Helmut Rahn  Rot-Weiss Essen 40
3  Just Fontaine  Reims 23
1959 1  Alfredo Di Stéfano  Real Madrid 80
2  Raymond Kopa  Reims 42
3  John Charles  Juventus 24
1960 1  Luis Suárez  Barcelona 54
2  Ferenc Puskás  Real Madrid 37
3  Uwe Seeler  Hamburger SV 33
1961 1  Omar Sívori  Juventus 46
2  Luis Suárez  Internazionale 40
3  Johnny Haynes  Fulham 22
1962 1  Josef Masopust  Dukla Prague 65
2  Eusébio  Benfica 53
3  Karl-Heinz Schnellinger  1. FC Köln 33
1963 1  Lev Yashin  Dynamo Moscow 73
2  Gianni Rivera  Milan 55
3  Jimmy Greaves  Tottenham Hotspur 50
1964 1  Denis Law  Manchester United 61
2  Luis Suárez  Internazionale 43
3  Amancio  Real Madrid 38
1965 1  Eusébio  Benfica 67
2  Giacinto Facchetti  Internazionale 59
3  Luis Suárez  Internazionale 45
1966 1  Bobby Charlton  Manchester United 81
2  Eusébio  Benfica 80
3  Franz Beckenbauer  Bayern Munich 59
1967 1  Flórián Albert  Ferencváros 68
2  Bobby Charlton  Manchester United 40
3  Jimmy Johnstone  Celtic 39
1968 1  George Best  Manchester United 61
2  Bobby Charlton  Manchester United 53
3  Dragan Džajić  Red Star Belgrade 46
1969 1  Gianni Rivera  Milan 83
2  Gigi Riva  Cagliari 79
3  Gerd Müller  Bayern Munich 38
1970 1  Gerd Müller  Bayern Munich 77
2  Bobby Moore  West Ham United 70
3  Gigi Riva   Cagliari 65
1971 1  Johan Cruyff  Ajax 116
2  Sandro Mazzola   Internazionale 57
3  George Best  Manchester United 56
1972 1  Franz Beckenbauer  Bayern Munich 81
2  Gerd Müller  Bayern Munich 79
3  Günter Netzer  Borussia Mönchengladbach
1973 1  Johan Cruyff  Barcelona 96
2  Dino Zoff  Juventus 47
3  Gerd Müller  Bayern Munich 44
1974 1  Johan Cruyff  Barcelona 116
2  Franz Beckenbauer  Bayern Munich 105
3  Kazimierz Deyna  Legia Warsaw 35
1975 1  Oleg Blokhin  Dynamo Kyiv 122
2  Franz Beckenbauer  Bayern Munich 42
3  Johan Cruyff  Barcelona 27
1976 1  Franz Beckenbauer  Bayern Munich 91
2  Rob Rensenbrink  Anderlecht 75
3  Ivo Viktor  Dukla Prague 52
1977 1  Allan Simonsen  Borussia Mönchengladbach 74
2  Kevin Keegan  Hamburger SV 71
3  Michel Platini  Nancy 70
1978 1  Kevin Keegan  Hamburger SV 87
2  Hans Krankl  Barcelona 81
3  Rob Rensenbrink  Anderlecht 50
1979 1  Kevin Keegan  Hamburger SV 118
2  Karl-Heinz Rummenigge  Bayern Munich 52
3  Ruud Krol  Ajax 41
1980 1  Karl-Heinz Rummenigge  Bayern Munich 122
2  Bernd Schuster  Barcelona 34
3  Michel Platini  Saint-Étienne 33
1981 1  Karl-Heinz Rummenigge  Bayern Munich 106
2  Paul Breitner  Bayern Munich 64
3  Bernd Schuster  Barcelona 39
1982 1  Paolo Rossi  Juventus 115
2  Alain Giresse  Girondins de Bordeaux 64
3  Zbigniew Boniek  Juventus 39
1983 1  Michel Platini   Juventus 110
2  Kenny Dalglish  Liverpool 26
3  Allan Simonsen  Vejle BK 25
1984 1  Michel Platini  Juventus 110
2  Jean Tigana  Girondins de Bordeaux 57
3  Preben Elkjær  Hellas Verona 48
1985 1  Michel Platini  Juventus 127
2  Preben Elkjær   Hellas Verona 71
3  Bernd Schuster  Barcelona 46
1986 1  Igor Belanov  Dynamo Kyiv 84
2  Gary Lineker  Barcelona 62
3  Emilio Butragueño  Real Madrid 59
1987 1  Ruud Gullit  Milan 106
2  Paulo Futre  Atlético Madrid 91
3  Emilio Butragueño  Real Madrid 61
1988 1  Marco van Basten  Milan 129
2  Ruud Gullit  Milan 88
3  Frank Rijkaard  Milan 45
1989 1  Marco van Basten  Milan 129
2  Franco Baresi  Milan 80
3  Frank Rijkaard  Milan 43
1990 1  Lothar Matthäus   Internazionale 137
2  Salvatore Schillaci   Juventus 84
3  Andreas Brehme  Internazionale 68
1991 1  Jean-Pierre Papin  Marseille 141
2  Dejan Savićević  Red Star Belgrade 42
 Darko Pančev  Red Star Belgrade
 Lothar Matthäus  Internazionale
1992 1  Marco van Basten ‡  Milan 98
2  Hristo Stoichkov  Barcelona 80
3  Dennis Bergkamp  Ajax 53
1993 1  Roberto Baggio ‡  Juventus 142
2  Dennis Bergkamp  Internazionale 83
3  Eric Cantona  Manchester United 34
1994 1  Hristo Stoichkov  Barcelona 210
2  Roberto Baggio  Juventus 136
3  Paolo Maldini  Milan 109
1995 1  George Weah ‡  Milan 144
2  Jürgen Klinsmann  Bayern Munich 108
3  Jari Litmanen  Ajax 67
1996 1  Matthias Sammer  Borussia Dortmund 144
2  Ronaldo  Barcelona 143
3  Alan Shearer  Newcastle United 107
1997 1  Ronaldo ‡  Internazionale 222
2  Predrag Mijatović  Real Madrid 68
3  Zinedine Zidane  Juventus 63
1998 1  Zinedine Zidane ‡  Juventus 244
2  Davor Šuker  Real Madrid 68
3  Ronaldo   Internazionale 66
1999 1  Rivaldo ‡  Barcelona 219
2  David Beckham  Manchester United 154
3  Andriy Shevchenko  Milan 64
2000 1  Luís Figo  Real Madrid 197
2  Zinedine Zidane  Juventus 181
3  Andriy Shevchenko  Milan 85
2001 1  Michael Owen  Liverpool 176
2  Raúl  Real Madrid 140
3  Oliver Kahn  Bayern Munich 114
2002 1  Ronaldo ‡  Real Madrid 169
2  Roberto Carlos  Real Madrid 145
3  Oliver Kahn  Bayern Munich 110
2003 1 Pavel Nedvěd  Juventus 190
2  Thierry Henry  Arsenal 128
3  Paolo Maldini  Milan 123
2004 1  Andriy Shevchenko  Milan 175
2  Deco  Barcelona 139
3  Ronaldinho  Barcelona 133
2005 1  Ronaldinho ‡  Barcelona 225
2  Frank Lampard  Chelsea 148
3  Steven Gerrard  Liverpool 142
2006 1  Fabio Cannavaro ‡  Real Madrid 173
2  Gianluigi Buffon  Juventus 124
3  Thierry Henry  Arsenal 121
2007 1  Kaká ‡  Milan 444
2  Cristiano Ronaldo  Manchester United 277
3  Lionel Messi  Barcelona 255
2008 1  Cristiano Ronaldo ‡  Manchester United 446
2  Lionel Messi  Barcelona 281
3  Fernando Torres  Liverpool 179
2009 1  Lionel Messi ‡  Barcelona 473
2  Cristiano Ronaldo  Real Madrid 233
3  Xavi  Barcelona 170
FIFA OLTIN TOʻP (2010-2015)
Yil Oʻrin Oʻyinchi Jamoasi Ballari
2010 1  Lionel Messi  Barcelona 22.65 %
2  Andrés Iniesta  Barcelona 17.36 %
3  Xavi  Barcelona 16.48 %
2011 1  Lionel Messi  Barcelona 47.88 %
2  Cristiano Ronaldo  Real Madrid 21.60 %
3  Xavi  Barcelona 9.23 %
2012 1  Lionel Messi  Barcelona 41.60 %
2  Cristiano Ronaldo  Real Madrid 23.68 %
3  Andrés Iniesta  Barcelona 10.91 %
2013 1  Cristiano Ronaldo  Real Madrid 27.99 %
2  Lionel Messi  Barcelona 24.72 %
3  Franck Ribéry Bayern Munich 23.36 %
2014 1  Cristiano Ronaldo  Real Madrid 37.66 %
2  Lionel Messi  Barcelona 15.76 %
3  Manuel Neuer Bayern Munich 15.72 %
2015 1  Lionel Messi  Barcelona 41.33 %
2  Cristiano Ronaldo  Real Madrid 27.76 %
3  Neymar  Barcelona 7.86 %
OLTIN TOʻP (2016 —)
Yil Oʻrin Oʻyinchi Jamoasi Ballari
2016 1  Cristiano Ronaldo  Real Madrid 745
2  Lionel Messi  Barcelona 316
3  Antoine Griezmann  Atlético Madrid 198
2017 1  Cristiano Ronaldo  Real Madrid 946
2  Lionel Messi  Barcelona 670
3  Neymar  Paris Saint-Germain 361
2018 1  Luka Modrić  Real Madrid 753
2  Cristiano Ronaldo  Juventus 476
3  Antoine Griezmann  Atlético Madrid 414
2019 1  Lionel Messi   Barcelona 686
2  Virgil van Dijk  Liverpool 679
3  Cristiano Ronaldo  Juventus 476
2020 Cancelled due to the COVID-19 pandemic
2021 1  Lionel Messi  Paris Saint-Germain 613
2  Robert Lewandowski  Bayern Munich 580
3  Jorginho  Chelsea 460

Oʻyinchilar boʻyicha gʻalabalar tahrir

 
Cristiano Ronaldo (chapda) va Lionel Messi 2008 yildan 2021 yilgacha boʻlgan davrda 13 martadan 12 tasida sovrinni qoʻlga kiritishdi.
 
Michel Platini ketma-ket uch yil davomida gʻalaba qozongan (1983-85).
 
Gollandiya vakillari Johan Cruyff (chapda) va Marko van Bastenlarning har ikkalasi uch martadan g‘alaba qozonishgan.

Eslatma: Bir martalik gʻoliblar, agar ular boshqa yil ichida ikkinchi yoki uchinchi oʻrinlarni egallagan boʻlsalargina ushbu jadvalga kiritilgan.

Oʻyinchi Gʻolib Ikkinchi oʻrin Uchinchi oʻrin
 Lionel Messi 7 (2009, 2010, 2011, 2012, 2015, 2019, 2021) 5 (2008, 2013, 2014, 2016, 2017) 1 (2007)
 Cristiano Ronaldo 5 (2008, 2013, 2014, 2016, 2017) 6 (2007, 2009, 2011, 2012, 2015, 2018) 1 (2019)
 Michel Platini 3 (1983, 1984, 1985)  — 2 (1977, 1980)
 Johan Cruyff 3 (1971, 1973, 1974)  — 1 (1975)
 Marco van Basten 3 (1988, 1989, 1992)  — —
 Franz Beckenbauer 2 (1972, 1976) 2 (1974, 1975) 1 (1966)
 Ronaldo 2 (1997, 2002) 1 (1996) 1 (1998)
 Alfredo Di Stéfano 2 (1957, 1959) 1 (1956) —
 Kevin Keegan 2 (1978, 1979) 1 (1977) —
 Karl-Heinz Rummenigge 2 (1980, 1981) 1 (1979) —
 Luis Suárez 1 (1960) 2 (1961, 1964) 1 (1965)
 Eusébio 1 (1965) 2 (1962, 1966) —
 Bobby Charlton 1 (1966) 2 (1967, 1968) —
 Raymond Kopa 1 (1958) 1 (1959) 2 (1956, 1957)
 Gerd Müller 1 (1970) 1 (1972) 2 (1969, 1973)
 Zinedine Zidane 1 (1998) 1 (2000) 1 (1997)
 Gianni Rivera 1 (1969) 1 (1963) —
 Ruud Gullit 1 (1987) 1 (1988) —
 Lothar Matthäus 1 (1990) 1 (1991) —
 Roberto Baggio 1 (1993) 1 (1994) —
 Hristo Stoichkov 1 (1994) 1 (1992) —
 Andriy Shevchenko 1 (2004)  — 2 (1999, 2000)
 George Best 1 (1968)  — 1 (1971)
 Allan Simonsen 1 (1977)  — 1 (1983)
 Ronaldinho 1 (2005)  — 1 (2004)

Mamlakatlar boʻyicha gʻalabalar tahrir

 
"Oltin toʻp"ni uch ukrainalik futbolchilar qoʻlga kiritishgan: Andrey Shevchenko, Oleh Blokhin va Ihor Belanov.
 
Marko van Basten (chapda) va Rud Gullitt, AC Milan va Gollandiya terma jamoasidagi jamoadoshlar, 1987-yildan 1989-yilgacha ketma-ket gʻalaba qozonishgan.
Mamlakat Oʻyinchi Gʻalabalar soni
 Argentina 1 7
 Niderlandiya 3 7
 Portugaliya 3 7
 Germaniya 5 7
 Fransiya 4 6
 Italiya 5 5
 Braziliya 4 5
 Angliya 4 5
 Sovet Ittifoqi 3 3
 Ispaniya 2 3
 Bolgariya 1 1
 Xorvatiya 1 1
 Chexiya 1 1
 Chexoslovakiya 1 1
 Daniya 1 1
 Vengriya 1 1
 Liberiya 1 1
 Shimoliy Irlandiya 1 1
 Shotlandiya 1 1
 Ukraina 1 1

Klublar boʻyicha gʻalabalar tahrir

Klub nomi Oʻyinchilar soni Gʻalabalar soni
 Barcelona 6 12
 Real Madrid 7 11
 Juventus 6 8
 Milan 6 8
 Bayern Munich 3 5
 Manchester United 4 4
 Dynamo Kyiv 2 2
 Internazionale 2 2
 Hamburger SV 1 2
 Ajax 1 1
 Benfica 1 1
 Blackpool 1 1
 Borussia Dortmund 1 1
 Borussia Mönchengladbach 1 1
 Dukla Prague 1 1
 Dynamo Moscow 1 1
 Ferencváros 1 1
 Liverpool 1 1
 Marseille 1 1
 Paris Saint-Germain 1 1

Qoʻshimcha mukofotlar tahrir

"Super Oltin toʻp" nomi ostidagi faxriy mukofot 1989-yilda France Football ning ovoz berish bosqichida Johan Cruyff va Michel Platinini ortda qoldirgan Alfredo Di Stefanoga berildi.[16]

Oradan o‘n yil o‘tgach, France Football nashri o‘zining sobiq „Oltin to‘p“ egalari bilan maslahatlashganidan so‘ng Peleni Asrning eng yaxshi futbolchisi deb tanladi. Oldingi 34 nafar gʻoliblar orasida 30 nafari ovoz bergan, Stanley Matthews, Omar Sivori va George Best betaraf qolgan, Lev Yashin esa vafot etgan. Har bir saylovchiga besh ballgacha boʻlgan beshta ovoz berildi; ammo, Di Stefano faqat birinchi oʻrinni tanladi, Platini birinchi va ikkinchi oʻrinlarni va George Weah beshinchi oʻrin uchun ikki futbolchi tanladi. Pele 17 nafar saylovchi tomonidan eng yaxshi deb topildi va ikkinchi oʻrinni egallagan Diego Maradona toʻplagan ballar sonidan deyarli ikki baravar koʻp ball oldi.[17]

Asrning eng yaxshi futbolchisi
Oʻyinchi Ballar 1- 2- 3- 4- 5-
 Pelé 122 17 5 4 2 1
 Diego Maradona 65 3 6 5 5 1
 Johan Cruyff 62 1 4 7 9 2
 Alfredo Di Stéfano 44 4 3 3 1 1
 Michel Platini 40 1 5 1 3 6

2016-yilda „Oltin to‘p“ning 60-yilligi munosabati bilan France Football nashri 1995-yilgacha taqdim etilgan mukofotlarning qayta bahosini eʼlon qildi, o‘shangacha bu sovrinni faqat yevropalik futbolchilar qo‘lga kiritish huquqiga ega edi. Bu vaqt oraligʻida taqdim etilgan 39 ta „Oltin toʻp“dan 12 tasi Janubiy Amerikalik futbolchilarga topshirilgan boʻlar edi. Pele va Diego Maradonadan tashqari, Garrincha, Mario Kempes va Romario retrospektiv tarzda munosib gʻolib deb topildi. Biroq, asl qabul qiluvchilar oʻzgarishsiz qoladi.

Maradona va Pele ham mos ravishda 1995- va 2013- yillarda futboldagi xizmatlari uchun faxriy „Oltin toʻp“ni olishgan.[18][19]

Le nouveau palmarès (xalqaro qayta baholash)
Yil Gʻolib Alternativ
1958  Raymond Kopa  Pelé
1959  Alfredo Di Stéfano  Pelé
1960  Luis Suárez  Pelé
1961  Omar Sívori  Pelé
1962  Josef Masopust  Garrincha
1963  Lev Yashin  Pelé
1964  Denis Law  Pelé
1970  Gerd Müller  Pelé
1978  Kevin Keegan  Mario Kempes
1986  Igor Belanov  Diego Maradona
1990  Lothar Matthäus  Diego Maradona
1994  Hristo Stoichkov  Romário

1978-yilda France Football o'sha yili "Janubiy Amerikada yilning eng yaxshi futbolchisi" sovrini haqida maqola chop etdi. Maqolada Janubiy Amerikaning Yulduzlar jamoasi va Yevropaning Yulduzlar jamoasi o'rtasidagi o'yin faraz qilingan edi. Ushbu jamoalarni tuzishda, o'yinchilarning mukofotlar reytingidagi o'rniga qaralgan.

1978-yilda France Football tomonidan tuzilgan Yevropaning Yulduzlar jamoasi
Darvozabon Himoyachilar Yarim himoyachilar Hujumchilar
 Ronnie Hellström  Marius Trésor

 Ruud Krol

 Rainer Bonhof

 Antonio Cabrini

 Willy van de Kerkhof

 Arie Haan

 Graeme Souness

 Kevin Keegan

 Hans Krankl

 Rob Rensenbrink

2021-yilda France Football "Yilning eng yaxshi to'purari" mukofotini yaratdi. Ushbu mukofot ligada 41 ta gol urib rekord mavsum o'tkazgan Robert Levandovskiga berildi.[20]

Oltin toʻp orzular jamoasi tahrir

Oltin toʻp orzular jamoasi

Manbalar tahrir

[21]. [3]. [4]. [5]. [6]. [7]. [8]. [9]. [10]. [11]. [12]. [13]. [14]. [15]. [22]. [23]. [16]. [17]. [18]. [19]. [20].

  1. ↑ https://www.cambridge.org/core/journals/perspectives-on-politics/article/abs/messi-ronaldo-and-the-politics-of-celebrity-elections-voting-for-the-best-soccer-player-in-the-world/36CB5CB44D4C06866305408163A49290
  2. ↑ https://www.sportbible.com/football/ballon-dor-votes-lionel-messi-cristiano-ronaldo-665271-20230302?source=facebook&fbclid=IwAR3LI1jGmPSn6t7ceIM-ql4o5eV5meCTB5dcbvPMeTArHAGJnDHlIuzPR_Y
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 3,5 3,6 3,7 Anderson, Christopher J.; Arrondel, Luc; Blais, André; Daoust, Jean-François; Laslier, Jean-François; Straeten, Karine Van der (2020). „Messi, Ronaldo, and the Politics of Celebrity Elections: Voting for the Best Soccer Player in the World“. Perspectives on Politics. 18-jild, № 1. 91–110-bet. doi:https://doi.org/10.1017%2FS1537592719002391. {{cite magazine}}: |qaralgan sana= parametriga qiymat berilganda, |url= parametriga ham qiymat berilishi lozim (yordam); Check |doi= value (yordam); External link in |doi= (yordam)CS1 maint: date format ()
  4. ↑ 4,0 4,1 „Matthews wins first Golden Ball“. www.news.bbc.co.uk. BBC Sport. Qaraldi: 12-iyun 2022-yil.
  5. ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 „The 1990s Ballon d'Or winners“. www.news.bbc.co.uk. BBC Sport. Qaraldi: 12-iyun 2022-yil.
  6. ↑ 6,0 6,1 „Kaka wins 2007 award“. www.news.bbc.co.uk. BBC Sport. Qaraldi: 12-iyun 2022-yil.
  7. ↑ 7,0 7,1 „Ronaldo joins legendary list“. www.news.bbc.co.uk. BBC Sport. Qaraldi: 12-iyun 2022-yil.
  8. ↑ 8,0 8,1 „Kaka named world's best player“. www.theguardian.com. The Guardian. Qaraldi: 12-iyun 2022-yil.
  9. ↑ 9,0 9,1 „Kaka named European Footballer of the Year“. www.worldsoccer.com. WorldSoccer. Qaraldi: 12-iyun 2022-yil.
  10. ↑ 10,0 10,1 Ogden, Mark „Manchester United's Cristiano Ronaldo wants 'to get better' after winning European award“. www.telegraph.co.uk. Telegraph Media Group Limited. Qaraldi: 12-iyun 2022-yil.
  11. ↑ 11,0 11,1 „FIFA World Player Gala 2008“. www.fifa.com. FIFA. 2020-yil 26-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 12-iyun 2022-yil.
  12. ↑ 12,0 12,1 „Rankings by wins“. www.rsssf.com. Rec.Sport.Soccer Statistics Foundation. Qaraldi: 12-iyun 2022-yil.
  13. ↑ 13,0 13,1 „The FIFA Ballon d’Or is born“. www.fifa.com. FIFA.com. 2012-yil 22-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 12-iyun 2022-yil.
  14. ↑ 14,0 14,1 „Kaka: Former Brazil, AC Milan and Real Madrid midfielder announces retirement“. www.bbc.com. BBC Sport. Qaraldi: 12-iyun 2022-yil.
  15. ↑ 15,0 15,1 Ferré, Pascal „THE BALLON D’OR® WILL NOT BE AWARDED IN 2020“. www.blog.lequipe.fr. L'Equipe. 2020-yil 20-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 12-iyun 2022-yil.
  16. ↑ 16,0 16,1 „On this day, Di Stéfano won the Super Ballon d'Or“. www.realmadrid.com. Real Madrid. Qaraldi: 12-iyun 2022-yil.
  17. ↑ 17,0 17,1 „France Football's Football Player of the Century“. www.rsssf.com. Rec.Sport.Soccer Statistics Foundation. 2010-yil 30-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 12-iyun 2022-yil.
  18. ↑ 18,0 18,1 „Combien de Ballon(s) d'Or France Football aurait pu remporter Diego Maradona ?“. www.francefootball.fr. France Football. Qaraldi: 12-iyun 2022-yil.
  19. ↑ 19,0 19,1 „Pele receives FIFA Ballon d’Or Prix d’Honneur“. www.fifa.com. FIFA.com. 2014-yil 14-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 12-iyun 2022-yil.
  20. ↑ 20,0 20,1 Netherton, Alexander „https://web.archive.org/web/20140114110809/http://www.fifa.com/ballondor/news/newsid=2259756/index.html“. www.eurosport.com. EUROSPORT. Qaraldi: 12-iyun 2022-yil.
  21. ↑ „Ballon d'Or: Players who have received the most nominations“. www.90min.com. 90min. Qaraldi: 12-iyun 2022-yil.
  22. ↑ „La liste complète des lauréats du Ballon d'or, de 1956 à nos jours.“. www.francefootball.fr. France Football. Qaraldi: 12-iyun 2022-yil.
  23. ↑ „World Player of the Year - Winners“. www.rsssf.com. Rec.Sport.Soccer Statistics Foundation. Qaraldi: 12-iyun 2022-yil.

Havolalar tahrir 

"https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=Oltin_toʻp&oldid=3931747" dan olindi