Pean(peon, pion ; qadimgi yunoncha: Παιάν, Παιήων, Παιών) — qadimgi yunon mifologiyasida Olimp xudolarining shifokori[1]. Bu nom birinchi marta Miken davrida Apollon nomiga muqobil sifatida qoʻllanila boshlangan degan qarashlar mavjud[2][3][4].

Paean
Jins erkak

Gomerning Iliadasida ikki marta tilga olingan[5]. Kunlarning birida urush xudosi Ares Afinaning yordami bilan odam- Diomed tomonidan yaralanadi. Shunda uni shoshilinch ravishda Olympga evakuatsiya qilishadi, u yerda Pean Aresni davolaydi va darhol oyoqqa turgʻazadi[6]. Ares Zevs[7] buyrugʻiga koʻra bilan balzam bilan muolaja olgan. Yer osti Oʻliklar qarorgohi Hades Gerkules tomonidan oʻq bilan yaralaganida Peandan shifo oladi[8]. Bu Gomerning Odisseyasida muallif Misrni, shu jumladan uning dorivor oʻsimliklarini maqtaganida eslatib oʻtilgan. Uning soʻzlariga koʻra, misrliklar Pean qabilasidandir[9].

Gesiodning yozishicha, Pean har bir kasallikning davosini biladi va uni alohida xudo sifatida belgilaydi. Apollon yoki Pean oʻlimdan qutqara oladi[10][11].

Keyinchalik, Pean ham kasalliklarni keltirib, ham ularni davolay oladigan xudo Apollonning hamda xudo-tabib Asklepiy[12] epiteti hisoblangan.

Samofrakiyalik Aristarx Peanni mustaqil, alohida xudo deb hisoblagan, Zenodot fon Mallos esa, aksincha, uni Apollonga tenglashtirgan[13].

Manbalar tahrir

  1. Marshall Cavendish Corporation. Gods, Goddesses, and Mythology. Marshall Cavendish, 2005 — 1069 bet. ISBN 978-0-7614-7559-0. 
  2. Schofield, Louise. The Mycenaeans. The British Museum Press, 2007 — 160 bet. ISBN 978-0-89236-867-9. 
  3. „KN V 52+“. Deaditerranean: Minoan Linear A & Mycenaean Linear B. 2016-yil 18-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 6-may.
  4. Andoza:Нп3. The Mycenaean World. Cambridge, UK: Cambridge University Press, 1976 — 89 bet. ISBN 0-521-29037-6.  At Google Books.
  5. Gantz, p. 96.
  6. „Homer, Iliad,Book 5, line 899“. www.perseus.tufts.edu. Tufts University.
  7. Homer, Ilias 5, 899—904.
  8. „Homer, Iliad,Book 5, line 363“. www.perseus.tufts.edu. Tufts University.
  9. „Homer, Odyssey, Book 4, line 219“. www.perseus.tufts.edu. Tufts University.
  10. Hesiod, Evelyn-White 2007.
  11. Graf 2009.
  12. Eustathius of Thessalonica, on Homer, § 1494; Virgil. Aeneid, vii. 769.
  13. Eustathios von Thessalonike, Kommentar zu Homers Ilias 1014, 60.

Adabiyotlar tahrir