Percy Qoboza

 

Persy Peter Tshidiso Qoboza - nufuzli qora tanli janubiy afrikalik jurnalist, yozuvchi va irqiy jihatdan bo'lingan yerlarda yuzaga kelgan muammolarni dunyo tan olishning dastlabki davrlarida Janubiy Afrikadagi aparteid hukumatining ochiq tanqidchisi edi. Uning mazmunli tahririyatlari ozchilik hukumati qo'lida millionlab qora tanli janubiy afrikaliklar boshdan kechirgan aparteid dahshatlaridan himoyalangan oq tanli janubiy afrikaliklarga qarshi ko'p ish qildi.

Yoshligi

Sophiatownning qora gettosida Xhosa oilasida tug'ilgan, u 1952-yilda bu hududni aparteid tomonidan tozalash natijasida butun shaharcha vayron qilinganida, o'z vatanidagi zulm va kamsitishning og'ir haqiqatlarini boshdan kechirdi. Aholining ko'pchiligi ochiq yuk mashinalariga o'ralib olib ketiladi.

Keyinchalik u bu va boshqa ko'plab tajribalarini Lesotho universitetida ilohiyot bo'yicha ilmiy darajaga ega bo'lish uchun ishlatgan, ammo keyinchalik jurnalistika bo'yicha o'qishni yakunlash uchun uyiga qaytib kelgan.

Muharrir sifatidagi faoliyati

1974-yildan 1970-yillarning oxirigacha Sowetodagi “The World ” gazetasining muharriri sifatida boshlagan. U dunyoda 1976-yil 16-iyunda boshlangan Sowetodagi tartibsizliklar haqida oʻziga xos va kuchli koʻrinish berdi. Qoboza davrida "Dunyo " juda talab qilinadigan nashrga aylandi. Qora siyosiy jabhada yangiliklar va ma'lumotlar manbai sifatida bu xushxabar edi, chunki hukumatga dushman sifatida qaralgandi.

Uning "Percy's Pitch" tahririyati juda kutilgan edi. Uning rahbarligi ostida "The World" nashri mamlakatdagi qora tanlilar tomonidan eng ko'p o'qiladigan gazetaga aylanib ulgirdi. Bu ko'plab yosh qora radikallar shakllangan va zudlik bilan o'zgartirish zarurligini ko'rgan davrda qarashlarni shakllantirishga imkon berdi.

Bu kuchli ovoz ozchilik hukumati uchun tahdid sifatida ko'rildi va Qoboza va uning oilasiga qarshi ko'plab hujumlar va tahdidlar qilindi. Nihoyat, 1977-yil 19-oktabrda The World ofislari yopildi va qog'ozlariga esa taqiq qo'yildi. Qoboza va boshqa ko'plab odamlar sudsiz 6 oyga qamoqqa tashlandi. Uning oilasi u bilan muloqot qilishning imkoni yo'q edi va uning tirik yoki yo'qligini bilishning imkoni ham bo'lmagan edi. Ozodlikka chiqganDan so'ng, unga mamlakatni tark etishni aytishdi. U Qo'shma Shtatlarga taklif qilindi va u Washingtonga sayohat qildi va 1980-yilda Washington Star bilan ishladi.

2000-yilda Qoboza Xalqaro Matbuot Institutining soʻnggi 50 yildagi Jahon matbuoti erkinligining 50 nafar qahramoni roʻyxatiga kiritilgan.

Persy Qoboza mukofoti

Qo'shma Shtatlardagi qora tanli jurnalistlar milliy assotsiatsiyasi Qoboza ruhini eng yaxshi ko'rsatgan jurnalistni har yili mukofotlaydi. Ularning veb-saytidan "Afrika diasporasidagi odamlar yoki muammolarni boyitish, tushunish yoki rivojlantirishga hissa qo'shadigan ulkan to'siqlarni yengib o'tishda ajoyib ish qilgan chet ellik jurnalistga mukofot beriladi. Bu sharaf Amerikada joylashgan nashrlarda ishlaydigan jurnalistlarga ochiq emas” etilgan edi.