Puy-de-Dome

Puy-de-Dome (fransuzcha: [pɥi də dom] ( tinglang); Auvergnat yoki lo Puèi Domat) Fransiyaning Auvergne-Rhône-Alpes mintaqasida joylashgan departamentdir. 2019-yil manbalariga koʻra departamentda 662 152 nafar aholiga istiqomat qiladi. Uning tarkibiga Clermon-Ferran, Ambert, Issuare, Riom va Thiers hudulari kiradi.

Puy-de-Dome Puy-de-Dome
Shahar
Bayroq Gerb
45°42′0″N 3°13′0″E
Mamlakat	Fransiya
Aholisi	662,152
Milliy tarkib	fransuzlar
Vaqt mintaqasi	UTC+1
Telefon kodi	63

Puy de Dome harakatsiz vulqon nomi bilan atalgan, uning aholisi 2005-yilgacha fransuzcha Puydedomois deb atalgan. 2006-yildan boshlab aholi uchun ishlatiladigan nom Puy-de-Dom Bosh Kengashi tomonidan Puydomoisga oʻzgartirildi. Oʻshandan beri barcha rasmiy hujjatlar va nashrlarda bu nom qoʻllanilgan.

Tarixi

Puy-de-Dome 1790-yil 4-martda fransuz inqilobi paytida yaratilgan 83 ta boʻlimlardan biri. U sobiq Auvergne provinsiyasining bir qismidan yaratilgan. Dastlab, departament Mont-d’Or („Oltin togʻ“) deb atalishi kerak edi, ammo mahalliy deputat Jan-Francois Gaultier de Biauzatning aralashuvi bilan bu Pyu-de-Domga oʻzgartirildi. Dastlab tanlangan nom milliy soliq organlari tomonidan haddan tashqari nomaqbul eʼtiborni jalb qiladi deb hisoblashgan.

Geografiyasi

Puy-de-Dome hozirgi Auvern-Rhone-Alpes mintaqasining bir qismi boʻlib, Luara, Haute-Luara, Cantal, Corrèze, Allier va Creuse departamentlari bilan chegaradosh. Departamentning bir qismi Livradois-Forez tabiiy mintaqasiga tegishli.

Departament Markaziy massivda joylashgan boʻlib, 80 dan ortiq vulqon kraterlariga ega. Parijdan uch soat va Liondan A71, A89 magistrallari orqali bir soatlik yoʻl. A75 uni Oʻrta yer dengizi bilan bogʻlaydi.

Asosiy shaharlari

Eng koʻp aholi yashaydigan kommuna Klermon-Ferran hisoblanadi. 2019-yil holatiga koʻra, aholisi 10 000 dan ortiq boʻlgan 10 ta kommuna mavjud.

Kommuna	Aholi (2019)
Clermon-Ferran	147 865
Cournon-d'Auvergne	20 322
Riom	19 004
Chamalières	17 276
Issoire	15 296
Pont-dyu-Chateau	12,182
Thiers	11 784
Obyer	10 904
Beaumont	10 664
Gerzat	10 289

Demografiyasi

Aholining oʻsishi

Yil	Aholi	±%
1801	507,128	—
1806	542,834	+7.0%
1821	553,41	+1.9%
1831	573,106	+3.6%
1841	591,458	+3.2%
1851	596,897	+0.9%
1861	576,409	−3.4%
1872	566,463	−1.7%
1881	566,064	−0.1%
1891	564,266	−0.3%
1901	544,194	−3.6%
1911	525,916	−3.4%
1921	490,56	−6.7%
1931	500,59	+2.0%
1936	486,13	−2.9%
1946	478,903	−1.5%
1954	481,38	+0.5%
1962	508,928	+5.7%
1968	547,743	+7.6%
1975	580,033	+5.9%
1982	594,365	+2.5%
1990	598,213	+0.6%
1999	604,266	+1.0%
2006	623,463	+3.2%
2011	632,311	+1.4%
2016	650,7	+2.9%

Iqtisodiyoti

Clermon-Ferran departamentida mamlakatning eng mashhur ishlab chiqarish korxonalari va brendlaridan biri — Michelin joylashgan. Thiers XIV asrdan beri vilkalar, pichoqlar ishlab chiqarish anʼanasi bilan Auvergne shahridagi eng qadimgi sanoat joyidir.

Qishloqlar sayyohlikka xizmat qiladi va Puy-de-Dome shahar aholisi uchun dam olish maskanidir. 2019-yil holatiga koʻra, departamentdagi foydalanishga yaroqli uylarning 10,1 foizi ijara sifatida ishlatilgan.

Siyosati

Departament 1974-yildan 1981-yilgacha respublika prezidenti lavozimida ishlagan Valery Giscard d’Estenning saylov okrugi edi. Departament kengashi prezidenti 2021-yil iyul oyida saylangan Lionel Chauvindir.

Hozirgi Milliy Assambleya vakillari

Milliy Assambleyaning 15-Qonun chiqaruvchi organdagi vakillari hisoblanishadi.

Turizmi

• 

  Klermon-Ferranning qora sobori

• 

  Saint-Floret

• 

  Puy de Dome vulqoni

• 

  Markaziy massivdagi Lac de Gery

Yana qarang

• Puy-de-Dom departamentining kantonlari
• Puy-de-Dom departamenti kommunalari
• Puy-de-Dom departamentining hududlari
• Moris Persat

Havolalar

• Prefecture website
• Departmental Council website
• Puy-de-Dome Curlie katalogida