Pyotr Rumyantsev
Graf Pyotr Aleksandrovich Rumyantsev-Zadunayskiy (ruscha: Пётр Алекса́ндрович Румя́нцев-Задунайский;) XVIII asrning eng yirik rus generallaridan biri. U Kichkina Rossiyani[1] Buyuk imperator Yekaterina II nomi bilan 1764-yilda kazaklar Getmanati bekor qilingandan keyin 32 yil oʻtib Yekaterina II vafotigacha boshqargan. Uning gʻalaba yodgorliklari qatoriga Sarskoye Selodagi Kagul obeliski (1772), Vasilev orolidagi Rumyantsev obeliski (1798–1801) va Derjavin odelari kabilar kiradi.
| Pyotr Rumyantsev | |
|---|---|
 | |
| Kichik Rossiyaning general-gubernatori Kichik rus kollegiyasi raisi | |
|
Mansab davri 1764-y. – 1786-y. | |
| Yetakchi | Yekaterina II |
| Oʻtmishdoshi | Lavozim qayta tiklandi |
| Vorisi | Lavozim tugatildi (oʻzi Kiyev, Chernigov, Novgorod-Severskiy general-gubernatori boʻldi) |
| Kursk general-gubernatori | |
|
Mansab davri 1779-y. – 1781-y. | |
| Yetakchi | Yekaterina II |
| Avvalgisi | Lavozimga asos solindi |
| Keyingisi | Aleksandr Prozorovskiy |
| Kiyev, Chernigov va Novgorod-Severskiy general-gubernatori | |
|
Mansab davri 1782-y. – 1796-y. | |
| Yetakchi |
Yekaterina II (1782-1796) Pavel I (1796) |
| Shaxsiy maʼlumotlari | |
| Tavalludi |
Pyotr Aleksandrovich Rumyantsev-Zadunaisky 1725-yil 15-yanvar Moskva, Rossiya imperiyasi |
| Vafoti |
1796-yil 19-dekabr Tashan, Pereyaslavsky Uyezd, Poltava guberniyasi, Rossiya Imperiyasi |
Yoshlik tahrir
Pyotr moldovalik graf Aleksandr Rumyantsev[2] va graf Andrey Matveyevning qizi va merosxoʻri Mariyaning yagona oʻgʻli edi. Uning onasi koʻp vaqtni Buyuk Pyotr bilan birga oʻtkazganligi sababli, mish-mishlarga koʻra, yosh Rumyantsev monarxning noqonuniy oʻgʻli edi. U oʻzining choʻqintirgan otasi boʻlgan hukmron imperator sharafiga nomlangan. U Buyuk Yekaterinaning ishonchli vakili Praskovya Bryusning tutingan ukasi edi.
Pyotr Aleksandrovich birinchi marta Shvetsiya bilan urushda (1741-1743) nominal otasi qoʻl ostida harbiy xizmatni oʻtagan. U 1743-yilda otasi tomonidan tuzilgan Abo tinchlik shartnomasini shaxsan imperatorga topshirdi. Shundan soʻng u polkovnik unvonini oldi.
Uning birinchi harbiy shon-shuhrati yetti yillik urush (1756–1763) davrida Gross-Yagersdorf (1757) va Kunersdorf (1759)dagi buyuk janglarga toʻgʻri keladi. 1761-yilda u Pomeraniyadagi Kolberg qal'asini qamal qildi va[3][4] rus qoʻshinlari uchun Berlinga yoʻl ochdi.
Birinchi rus-turk urushi tahrir
Buyuk Yekaterina hukmronligi davrida Rumyantsev Kichik Rossiyaning oliy gubernatori boʻlib ishlagan. Otasi juda halollik bilan egallab turgan bu lavozimda Rumyantsev getmanlarning har qanday muxtoriyatini yoʻq qilishni va yangi bosib olingan hududlarni Rossiya imperiyasi tarkibiga toʻliq qoʻshib olishni oʻzining ustuvor vazifasi deb bildi. Ba'zilar uni Yangi Rossiyada serflikni targʻib qilganlikda ayblashadi, ammo bunday siyosatni tanlash uning nazorati ostida boʻlmagan.
1768-yilda rus-turk urushi boshlanishi bilan Rumyantsev Azovni qoʻlga kiritish uchun yuborilgan armiya qoʻmondonligini oʻz zimmasiga oldi. U Larga va Kagula janglarida turklarni butunlay magʻlub etib, Dunay daryosidan oʻtib, Ruminiyaga yoʻl oldi. Ushbu yirik gʻalabalari uchun u feldmarshal boʻldi va gʻalaba unvoniga Zadunaiskiy ("Trans-Danubiyalik" degan ma'noni anglatadi) ega boʻldi. 1774-yilda uning qoʻshinlari Shumlaga yaqinlashganda, yangi sulton Abdulhamid I vahima qoʻzgʻadi va tinchlik uchun hukumatga murojaat qildi, Rumyanstev Kichik Kaynarca qishlogʻida harbiy shartnomagan imzo chekdi.
Ikkinchi rus-turk urushi tahrir
Bu vaqtga kelib, Rumyantsev, shubhasiz, eng mashhur rus qoʻmondoni boʻldi. Boshqa imperator generallari, xususan, Potemkin uning shon-shuhratiga shunchalik hasad bilan qarashganki, ular unga yana qoʻmondonlikni olishga ruxsat berishmagan. Tinchlik davrida Rumyantsev "Yoʻriqnoma" (1761), "Harbiy xizmat odatlari" (1770), "Fikrlar" (1777) asarlarida jangovar san'atga oid yangicha fikrlarini bildirdi. Ushbu ishlar Potemkin tomonidan amalga oshirilgan rus armiyasini qayta tashkil etish uchun nazariy asos boʻldi.
Ikkinchi rus-turk urushi paytida Rumyantsev Potemkinni oʻz armiyasining ta'minotini ataylab qisqartirganlikda gumon qildi va qoʻmondonligidan iste'foga chiqdi. 1794-yilgi Polsha yurishida u yana bosh qoʻmondon etib tayinlandi. Ammo aslida uning raqibi Suvorov qoʻshinlarni jangga boshladi. Shu munosabat bilan Rumyantsev oʻzi tiklagan qal'a Toshandagi ukrainalik manorini tark etmadi ham. U 1796-yil 19-dekabrda, Yekaterinaning oʻlimidan bir oy oʻtgach, u yerda vafot etdi va Kiev Pechersk Lavrasiga dafn qilindi.
Hikoyada aytilishicha, keksa Rumyantsev-Zadunayskiy nihoyatda semirib ketgan va ochkoʻz boʻlib ketgan. Shuning uchun u oʻz oʻgʻillari pul soʻrash uchun poytaxtdan kelganlarida, ularni tanimaganday koʻrinadi. O'gʻli Sergeyning boshqaruvi ostida Tashan vayronaga aylandi. Lekin u otasining dafn etilishi uchun Balashixa yaqinida maqbara qurgan (bu hech qachon amalga oshirilmagan). Sergey ham, uning ukasi Nikolay Petrovich Rumyantsev ham oila qurmadi va Rumyantsevlar oilasining nasli ularning oʻlimidan keyin yoʻq boʻlib ketdi.
Galereya tahrir
-
Rumyantsev Zadunayskiy saroyi, 1782-yilda qurilgan. Bir qator tadqiqotchilar loyihaning arxitektori Vasiliy Bajenov deyishsa, boshqalari qurilishni M. F. Kazakovga bog'lashadi. Bu masala bo'yicha konsensus yo'q; loyihada ikkala me'mor ham ishtirok etgan bo'lishi mumkin -
Kachanivka saroyi, Ukraina -
-
-
Nikolay Rumyantsevning Sankt-Peterburgdagi English Quaydagi uyi
Manbalar tahrir
- ↑
Bain, Robert Nisbet (1911) "Bezborodko, Aleksander Andreevich" in Chisholm, Hugh Encyclopædia Britannica 3 (11chi nashri) Cambridge University Press p. 840
- ↑ „На территории Бендерской крепости открыли бюст русского полководца Петра Румянцева-Задунайского“. 2013-yil 5-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2010-yil 2-iyul.
- ↑ Bain, Robert Nisbet (1911) "Elizabeth Petrovna" in Chisholm, Hugh Encyclopædia Britannica 9 (11chi nashri) Cambridge University Press p. 285
- ↑ „Pyotr Aleksandrovich Rumyantsev, Count Zadunaysky | Russian military officer“ (en). Encyclopedia Britannica. Qaraldi: 2019-yil 30-avgust.
