Siyosiy qatag‘onlar qurbonlari yodgorligi Ufa

Siyosiy qatagʻonlar qurbonlari yodgorligi — Ufa shahridagi yodgorlik. Shaharning Sovet tumani, Yoshlar saroyi (sobiq Yubileyniy madaniyat saroyi) orqasidagi „Gʻalabaning 50 yilligi“ maydonida oʻrnatilgan.

Tarixi tahrir

Yodgorlik Boshqirdiston Respublikasi Oliy Kengashi Prezidiumining 1993-yil 2-sentabrdagi „Ufa shahrida siyosiy qatagʻonlar qurbonlari xotirasiga yodgorlik barpo qilish toʻgʻrisida“gi qaroriga muvofiq oʻrnatilgan. Hujjatni Boshqirdiston Respublikasi Oliy Kengashi Raisi M. Rahimov[1] imzolagan. Boshqirdistondagi Siyosiy qatagʻonlar qurbonlari uyushmasining faxriy raisi S. X. Tupeeva tashabbus bilan chiqqan[2].

Shundan soʻng, Boshqirdiston hukumati yodgorlikning eng yaxshi meʼmoriy-badiiy yechimi uchun tanlov eʼlon qilgan[3].

Yodgorlik loyihasi muallifi va haykaltarosh Yu. Soldatov, meʼmor L. Dubinskiydir. U Boshqirdiston Respublikasi hukumati tomonidan moliyalashtirilgan. „Ural Stones“ MChJ (Kareliyada marmar tosh topib keltirgan), „UMPO“ OAJ (bronzadan haykalni quyish quyish) vakillari koʻmak koʻrsatgan.

2000-yil 23-dekabrda Kareliya toshidan yasalgan 6 m balandlikdagi stela va bronzadan quyilgan haykaltaroshlik kompozitsiyasi (bolani ushlab turgan ona) iborat boʻlgan yodgorlik ochildi. Toshga quyidagi yozuvlar oʻyib yozilgan: „Siyosiy qatagʻonlar qurbonlari xotirasiga“, „Faqat ijodiy aql hayotni saqlab qoladi …“ (boshqird va rus tillarida).

Siyosiy qatagʻonlar qurbonlari yodgorligi Ufaning tarixiy va madaniy yodgorligi hisoblanadi va siyosiy qatagʻonlardan halok boʻlganlarning barchasiga hurmat va qaygʻurish timsoli boʻlib qoladi. Siyosiy qatagʻon qurbonlarini xotirlash kunlarida yodgorlik poyiga gullar qoʻyiladi[4][5][6].

Manbalar tahrir

  1. „Постановление Президиума ВС РБ от 02.09.93 N 6-3/144 «О СООРУЖЕНИИ В ГОРОДЕ УФЕ ПАМЯТНИКА ЖЕРТВАМ ПОЛИТИЧЕСКИХ РЕПРЕССИЙ»“ (ru). Правовой портал Башкортостана. 2016-yil 5-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2015-yil 26-yanvar.
  2. „Памятник жертвам политических репрессий“ (ru). Памятники жертвам политических репрессий на территории бывшего СССР. 2015-yil 24-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2015-yil 26-yanvar.
  3. „РАСПОРЯЖЕНИЕ Кабинета Министров РБ от 21.07.95 N 795-р «ОБ УТВЕРЖДЕНИИ ПРОГРАММЫ И УСЛОВИЙ РЕСПУБЛИКАНСКОГО ОТКРЫТОГО КОНКУРСА НА ЛУЧШЕЕ АРХИТЕКТУРНО — ХУДОЖЕСТВЕННОЕ РЕШЕНИЕ ПАМЯТНИКА ЖЕРТВАМ ПОЛИТИЧЕСКИХ РЕПРЕССИЙ В ГОРОДЕ УФЕ»“ (ru). Правовой портал Башкорстана. 2015-yil 28-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2015-yil 26-yanvar.
  4. Николай Ермоленко, Рафиль Сахабутдинов. „В Уфе состоялось возложение цветов к памятнику жертвам политических репрессий“ (ru). Башинформ.рф (2009-yil 30-oktyabr). 2015-yil 28-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2015-yil 26-yanvar.
  5. „Фоторепортаж с возложения цветов к памятнику жертвам политических репрессий в сквере им.50-летия Победы“ (ru). Ufacity.info. 2016-yil 4-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2015-yil 26-yanvar.
  6. Инна Вирман. „В Уфе возложили цветы к памятнику жертвам политических репрессий“ (ru). Горобзор (2013-yil 30-oktyabr). 2016-yil 4-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2015-yil 26-yanvar.

Adabiyotlar tahrir

  • Valitov N. F. Ufa shahrining nomaʼlum tarixi. — Ufa, 2004-yil.
  • Синенко С. Г.. Неторопливые прогулки по Уфе. Городской путеводитель. Уфа: Китап, 2010. 
  • Ufa: tarix sahifalari. / Komp. M. V. Ageeva. — Ufa: Kitob, 2006. — 376 b.
  • Pulechkina O. P. Eski Ufada sayr: 16-20-asrlar arxitekturasi. — Ufa, 1999-yil.

Havolalar tahrir