Vikipediya

Sulfadimetoksin

Sulfadimetoksin (yoki sulfadimetoksin, savdo nomlari Di-Methox yoki Albon) veterinariya tibbiyotida ishlatiladigan uzoq muddatli sulfanamid mikroblarga qarshi dori hisoblanadi. U ko'plab infektsiyalarni, shu jumladan nafas olish, siydik yo'llari, ichak va yumshoq to'qimalar infektsiyalarini davolash uchun ishlatiladi[1] va maqsadli diapazonni kengaytirish uchun mustaqil ravishda yoki ormetoprim bilan birlashtirilishi mumkin.[2] Barcha sulfamidlar singari, sulfadimetoksin PABKga qarshi raqobatbardosh ingibitor sifatida harakat qilib, foliy kislotasining bakterial sintezini inhibe qiladi. Koksidiyoz bilan og'rigan itlarga buyurilgan eng keng tarqalgan dori.[3]

Ta'sir exanizmi tahrir

Boshqa sulfanilamidlar singari, sulfadimetoksin digidropteroat sintaza ingibitoridir . Bakteriyalar va ba'zi protozoalar atrof-muhitdan foliy kislotasini sintez qila olmaydilar va buning o'rniga digidropteroat sintaza fermenti yordamida PABK (para -aminobenzoy) ni digidropteroatga aylantirish orqali sintez qilishlari kerak. Sulfanilamidlar raqobatbardosh ingibitor sifatida harakat qiladi; tuzilishi jihatidan PABK ga o'xshash bo'lib, ular fermentning faol joyiga bog'lana oladi va foliy kislotasi sintezining rivojlanishini oldini oladi. Folik kislota bu organizmlar uchun nuklein kislotalarni ishlab chiqarish uchun zarurdir (ya'ni DNK va RNK), hujayra bo'linishi uchun zarurdir.[4] Shunday qilib, u mikrobiotsid emas, balki mikrobiostatik ta'sirga ega (ularni o'ldirishdan ko'ra patogenning ko'payishini oldini oladi) va infektsiyaning boshlang'ich bosqichlarida, patogen tez bo'linib ketganda eng kuchli ta'sir ko'rsatadi. Mikrobiostatik bo'lganligi sababli, sulfadimetoksin hali ham hayvondan patogenni o'ldirish uchun immunitetga ega bo'lishini talab qiladi.[5][1]

Ormetoprim bilan tahrir

Sulfadimetoksin yakka o'zi (masalan, Albon savdo nomi ostida) yoki ormetoprim bilan birgalikda mikroblarga qarshi faollikni oshirish uchun "kuchli sulfanilamid" sifatida berilishi mumkin.[2] Ormetoprim diaminopiridin bo'lib, digidrofolat reduktazasini ingibetsiya qiladi, u foliy kislotasini sintez qilish yo'lida davom etadi. Sulfadimetoksinning ormetoprimga optimal nisbati 20:1 ekanligi aniqlangan bo'lsa-da, u farmatsevtikada 5:1 aralashmasi sifatida sotiladi.[5]

Farmakokinetikasi tahrir

 
Sulfadimetoksinning suspenziyasi va shisha tabletkalari, Albon savdo nomi ostida sotiladi.

Sulfadimetoksin, barcha sulfanilamidlar singari, birlashgan, lipidda eriydigan shaklda bo'lganda oson tarqaladi va ko'p to'qimalarga oson etib boradi. Nisbiy miqdorlar uning pKa va har bir to'qimaning pH darajasi bilan belgilanadi. Shu sababli, kislotaliligi past bo'lgan to'qimalarda va tana suyuqliklarida yoki leykotsitlarning yuqori konsentratsiyasiga ega bo'lgan kasal to'qimalarda darajalar yuqori bo'ladi.[6][1][5] Uning plazma oqsillari bilan bog'lanish qobiliyati juda yuqori bo'lib, sulfadimetoksinni boshqa ko'pchilik uzoq ta'sir qiluvchi sulfanilamidlarga qaraganda yuqori qon darajasini saqlab turishga olib keladi. Nisbatan past dozalar tez va barqaror terapevtik qon darajasini berishi mumkin.[1] Sulfadimetoksin sotiladigan hayvonlarning ko'pchiligi o'tda ajralib chiqadigan atsetilsulfadimetoksinni hosil qilish uchun jigarda asetilat sulfadimetoksinni sotadi. Itlar bundan mustasno - ular sulfanilamidlarni asetilatlashga qodir emasligi sababli, ular sulfadimetoksinni asosan siydik bilan o'zgarmagan holda chiqaradilar (ularning sulfadimetoksinni o'zgartira olmasligi ham ularni salbiy ta'sirlarga ko'proq moyil qiladi).[7][8][9]

Sulfadimetoksin odatda buyraklarda paydo bo'ladigan pH darajasida nisbatan yuqori eruvchanlikka ega va buyrak kanalchalariga osongina qayta so'riladi, bu uning uzoq yarimparchalanish davrini oshiradi.[7] Sulfadimetoksindan foydalanish buyraklarda cho'kadi va kristalluriyaga olib keladi, degan xavotirni keltirib chiqaradi. Kristallanish aslida veterinariya tibbiyotida keng tarqalgan hodisa bo'lmasa-da, ormetoprim kabi diaminopirimidinni qo'shish orqali uni butunlay oldini olish mumkin.[10][5] Hayvonni yaxshi suv bilan ta'minlash tavsiya etiladi.[11]

Qo'llash mumkin tahrir

Sulfadimetoksin mushuk va itlarda ichak koksidiozini davolash uchun FDA tomonidan tasdiqlangan yagona doridir.[2] Shuningdek, u quyidagilar uchun ishlatiladi:

  • Staphylococcus aureus yoki E. coli keltirib chiqaradigan itlarda teri va yumshoq to'qimalar infektsiyalarini davolash [7]
  • Qoramollarning respirator kasalliklari kompleksi ("tashuv isitmasi kompleksi"), nekrotik pododermatit (oyoq chirishi), Pasteurella sabab bo'lgan pnevmoniya va Fusobacterium necrophorum chaqirgan buzoq difteriyasini davolash
  • Ormetoprim bilan birlashganda:[2]
    • Itlardagi yumshoq to'qimalar infektsiyalari, teri infektsiyalari, siydik yo'llari infektsiyalari va ichak koksidiyasi infektsiyalarini davolash
    • Parrandalarda Eimeria tomonidan qush vabosi va koksidiozning oldini olish
    • Furunkuloz uchun qizil ikra va alabalıklarni davolash

Shuningdek, u sut emizuvchi qoramollarni davolash uchun ruxsat berilgan yagona sulfanilamidlardan biridir (boshqalari sulfabrometazin va sulfatoksipiridazin).[5]

Manbalar tahrir

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 „ALBON – sulfadimethoxine suspension“. DailyMed. US National Library of Medicine (2014-yil 21-may). Qaraldi: 2017-yil 17-iyun. Manba xatosi: Invalid <ref> tag; name "dailymed" defined multiple times with different content
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 Riviere, Jim E.. Veterinary Pharmacology and Therapeutics. John Wiley & Sons, 2013-05-13 — 836, 845, 857, 1169 bet. ISBN 9781118685907.  Manba xatosi: Invalid <ref> tag; name "riviere" defined multiple times with different content
  3. ↑ Ward. „Coccidiosis in Dogs“. Know Your Pet. VCA Hospitals (2008-yil 8-dekabr). Qaraldi: 2017-yil 18-iyun.
  4. ↑ Bauman, Robert W.. Microbiology: With Diseases by Body System, 4th, Boston: Pearson, 2015 — 296 bet. ISBN 9780321918550. 
  5. ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 5,4 „Sulfonamides and Sulfonamide Combinations“. Merck Veterinary Manual. Qaraldi: 2017-yil 18-iyun. Manba xatosi: Invalid <ref> tag; name "merck" defined multiple times with different content
  6. ↑ „Chapter 33: The Sulfonamides“,Veterinary Pharmacology and Therapeutics. Ames, Iowa: Iowa State University Press, 1965. 
  7. ↑ 7,0 7,1 7,2 Plumb, Donald C.. Plumb's Veterinary Drug Handbook, 7th, Ames, Iowa: Wiley, 2011 — 951, 954 bet. ISBN 9780470959640.  Manba xatosi: Invalid <ref> tag; name "plumb" defined multiple times with different content
  8. ↑ Papich, Mark G.. Saunders handbook of veterinary drugs, 2nd, St. Louis, Mo: Saunders/Elsevier, 2007. ISBN 9781416028888. 
  9. ↑ "Species differences in the metabolism of sulphadimethoxine". The Biochemical Journal 109 (5): 851–6. October 1968. doi:10.1042/bj1090851. PMID 4972257. PMC 1187037. //www.pubmedcentral.nih.gov/articlerender.fcgi?tool=pmcentrez&artid=1187037. 
  10. ↑ Manba xatosi: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named baggot
  11. ↑ PetCoach editorial team. „Sulfadimethoxine (Albon)“. PetCoach. 
"https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=Sulfadimetoksin&oldid=3789525" dan olindi