Sutli shoʻrva — bu sof sut yoki sut va suv aralashmasidan, shuningdek quyultirilgan, sterillangan, shakarsiz va quruq sutdan tayyorlangan suyuq issiq taom. Rus oshxonasining sutli shoʻrvalarida garnir yangi sabzavotlar, donlar va turli xil kombinatsiyalardagi makaron boʻlib, ular odatda suvda yarim pishganicha qaynatiladi, soʻngra issiq qaynatilgan sut bilan birlashtiriladi va pishganicha qaynatiladi[1][2][3][3]. Sutli shoʻrvalar, odatda, lazzatlanish va koʻpik paydo boʻlmasligi uchun bir qoʻgʻirchoq sariyog' bilan chuqur idishlarda xizmat qiladi[4]. Sutli shoʻrvalar tez tayyorlanadigan taomdir[5].

Albert Anker . Kappel sutli shoʻrvasi. 1869 yil

Sabzavotli sutli sho‘rvalar sabzi, sholgʻom, kartoshka, oq karam, gulkaram, savoy va bryussel karamlari, shuningdek, loviya, kabachki va qovoqdan tayyorlanadi. Achimtir taʼmni yoʻqotish uchun sholg‘om va karam qaynoq suv bilan yuvib olinadi, qovoq esa qaynatiladi. Sutli sho‘rvalar ko‘pincha chuchvara va uy sharoitida tayyorlangan lag‘mon xamirlari bilan birgalikda pishiriladi[4]. Sharqiy Evropada sutdan zatiruxa tayyorlash uchun faydalaniladi. Baʼzi oshxonalarda baliq sho‘rvalari sut bilan tayyorlanadi, masalan, Shotlandiya cullen skinki yoki Finlandiya sutli shoʻrva kalakeitto. Bavariya dehqonlari azal-azldan un, qaynoq suv, prostokvasha, qaynatilgan kartoshka bilan kuzgi sutli shoʻrva tayyorlaydilar[6]. Shveytsariyada, non va sutdan tayyorlangan Kappel sutli shoʻrvasi 1529 yilda Birinchi Kappel janggida tinchlik sulhi tuzilishiga sababchi boʻlgan[7].

Rus adabiyotida sutli sho‘rva bemorlar uchun hamyonbop parhez taom sifatida tasvirlanadi. 1818-yilda Olviyadagi muolajalardan zerikkan shoir K. N. Batyushkov A.I.Turgenevga yozgan maktubida. Qora chigirtka laqabiga ega bo‘lgan A.S.Pushkinning ishlariga katta qiziqish bildirgan va „Uni Göttingenga qamab, uch yil davomida sutli sho‘rva va mantiq bilan boqish yomon bo‘lmaydi“[8] deb yozgan ekan. A. P. Chexovning „Olcha bogʻi“ spektaklida Lyubov Andreevna oʻzining bemaʼni sarf-xarajatlaridan afsuslanadi, chunki Varya iqtisod qilish maqsadida hammani sutli sho‘rva bilan boqishga majbur edi[9].

Manbalar tahrir

  1. Основы кулинарии 1941.
  2. Н. И. Ковалёв. Русская кухня 2000.
  3. 3,0 3,1 А. С. Ратушный 2016.
  4. 4,0 4,1 В. В. Усов 2017.
  5. Краткая энциклопедия домашнего хозяйства 1960.
  6. gekonntgekocht.de: Osenniy molochniy sup(olm.)
  7. Schweizer Radio und Fernsehen: Kappelskiy molochniy sup: Kogda sup ustanavlivaet mir(olm.)
  8. К. Н. Батюшков „А. И. Тургеневу. 10 сентября 1918 года. Москва“,. Избранная проза. М.: Советская Россия, 1987 — 424 bet. 
  9. А. П. Чехов „Действие второе“,. Вишнёвый сад, 15000 экз, М.: Детгиз, 1944 — 27 bet. 

Adabiyotlar tahrir

  • Ануфриев В. М., Никашин Ф. П., Скрипкин Г. М. „Молочные супы“,. Основы кулинарии, 5000 экз, М.: Госторгиздат, 1941 — 244 bet. 
  • Величко Е. М. и др. „Супы молочные“,. Русская народная кухня, 100000 экз, М.: Агропромиздат, 1992 — 121—122 bet. ISBN 5-10-0000-31-7. 
  • Ковалёв Н. И., Куткина М. Н., Карцева Н. Я. „Супы молочные“,. Русская кухня. Учебное пособие, 5000 экз, М.: Издательский дом «Деловая литература», 2000 — 220 bet. ISBN 5-93211-006-6. 
  • Ratushniy A. S. Molochnie supi // Vsyo o ede ot A do Ya: Ensiklopediya. — M.: Izdatelsko-torgovaya korporatsiya „Dashkov i K°“, 2016. — S. 222—223. — 440 s. — 300 ekz. — ISBN 978-5-394-02484-9.
  • Усов В. В. „Молочные супы“,. Основы кулинарного мастерства: искусство приготовления закусок и основных блюд, Кулинарное искусство. От профессионалов. М.: Эксмо, 2017 — 285—287 bet. ISBN 978-5-699-80934-9. 
  • Васюкова А. Т. „Супы молочные“,. Технология продукции общественного питания, 500 экз, М.: Издательско-торговая корпорация «Дашков и К°», 2015 — 202 bet. ISBN 978-5-394-02516-7. 
  • „Супы“,Краткая энциклопедия домашнего хозяйства — 610—612 bet. 
  • „Супы молочные“,Технология продукции общественного питания: Учебник. СПб.: Троицкий мост, 2010 — 521—522 bet. ISBN 978-5-904406-15-8.