Taypeyda Boeing 747 halokati 2000 yilning 31-oktabr seshanba kuni sodir boʻlgan katta samolyot halokati. Boeing 747-412 aviakompaniya Singapur havo yoʻllari SingapurTaypeyLos-Anjeles yoʻnalishi boʻyicha SQ006 rejalashtirilgan qitʼalararo parvozini amalga oshirdi, ammo Taypeydan kechqurun Typhoon sharoitida amalga oshirilgan parvoz paytida ekipaj notoʻgʻri yoʻl bilan uchish-qoʻnish yoʻlagiga qo'nishga harakat qilgan.Bu19-asr oxiri-20-asr boshlariga toʻgʻri keladi.

Reys 006 Singapore Airlines
Aviahalokat
Milliy kelib chiqishi Singapur

Samolyot tahrir

Boeing 747-412 (roʻyxatga olish raqami 9V-SPK, zavod 28023, seriya 1099) 1997-yilda bunyod etildi.(birinchi parvoz 12-yanvar kuni amalga oshirildi). Shu samolyot yilning 21-yanvar kuni Singapur havo yoʻllari aviakompaniyasiga topshirildi.

&[1][2].

Ekipaj va yoʻlovchilar tahrir

Samolyot tajribali ekipaj tomonidan boshqarildi, uning tarkibi quyidagicha edi:

  • Havo kemasining qoʻmondoni (KVS) — 41 yoshli Fong Chicong juda tajribali uchuvi.U „Airbus A310“, „Boeing 747-200“ va „Boeing 747-300“ samolyotlarini boshqargan. Boeing 747-400 komandiri lavozimida — 1998-yil 13-apreldan (bundan oldin uni ikkinchi uchuvchi sifatida boshqargan)ishlagan.
  • Ikkinchi uchuvchi — 36 yoshli Latif Sairano.Tajribali uchuvchi Singapur havo yoʻllarida 6 yil-u 4 oy (6-iyun 1994-yil) ishlagan. Airbus A310, Boeing 777-200 va Boeing 777-300 samolyotlarini boshqargan. „Boeing 747-400“ ning ikkinchi uchuvchisi — 2000-yil fevraldan boshlab o'z faoliyatini boshlagan.
  • Tajribali uchuvchi Singapur havo yoʻllarida 8 yilu 7 oy (9 mart 1992-yil) da ishlagan. Airbus A310 samolyotini boshqargan (ikkinchi uchuvchi sifatida). „Boeing 747-400“ KVS — 1995-yil iyun oyidan buyon. 5508 soat uchib, ulardan 4518 tasi Boeing 747-400 samolyotida.

Samolyot kabinasida 17 ta parvoz xodimlari ishladi:

  • inglizcha: Tay Kiok Cheng),
  • Tsang Hiu fan, xitoycha: 曾晓凡),
  • Chua Meifun (Chua Mei Fung),
  • Lee Kok Heng),
  • Chua Puayhyang (Chua Puay Hiang),
  •  Lim Beng Hoong),
  • Oʻtish: saytda harakatlanish, qidiruv Amir Bin Husin),
  • Oʻtish: Goh Boon Hwee),
  • Shahrin Shoh bin Qamarshoh (Shahrin Shah Bin Kamarshah),
  • Oʻtish: Koh Hwee Khim),
  • Ingliz TiliAng Miau Lee),
  • Chu Soumei Anne Marie (Chew Sou May Ann Marie),
  • Oʻtish: saytda harakatlanish, qidiruvHuang Hui Min, xitoycha: 黄慧敏),
  • Farzana BTE Abdul Razak (Farzana Bte Abdul Razak),
  • Oʻtish: saytda harakatlanish, qidiruvChia Jong Kai Simon),
  • OʻtishIsnin Bin Mohamed Sohot),
  • Anandan Suresh (Anandan Suresh).

Voqealar xronologiyasi tahrir

Oldingi holatlar tahrir

 
"Ksangsan"Typhoon harakati sxemasi
 
SQ006 uchish-qoʻnish yoʻlagida 5R uchish-qoʻnish yoʻlagida (sariq va qizil chiziqlar samolyotning haqiqiy traektoriyasini va yopiq uchish-qoʻnish yoʻlagiga oʻtishni anglatadi; yashil chiziq 006 parvozini 5L uchish-qoʻnish yoʻlagida harakat qilish kerak boʻlgan toʻgʻri traektoriyani bildiradi)
 
006 parvozining burun qismlari
 
006 parvoz yoʻlovchilarining (ASC) joylashuviga qarab jarohati diagrammasi

Boeing 747-412 9v-SPC samolyoti parvozi 06-oktabrda boshlangan va Singapur—Taypey—Los-Anjeles yoʻnalishi boʻylab oʻtishi rejalashtirilgan SK30 parvozini amalga oshirdi; keyinchalik samolyot Singapurga qaytishi kerak edi. 00: 00 mahalliy vaqt bilan Taypeyda vaqtinchalik toʻxtash vaqtida uchuvchilar mehmonxonaga dam olish uchun bordilar: 35 NST va Chan Kaishi aeroportiga yoʻl oldi. 21 :53da uchuvchilar kelishi haqida xabar berishdi, oldindan tayyorlangan brifinglar va parvoz hujjatlarini olishdi. Singapur havo yoʻllari Xitoyning EVA Air aviakompaniyasi bilan Singapur havo yoʻllari ekipajlariga Chan Kaishi aeroportida uchish rejalarini taqdim etish boʻyicha shartnoma imzoladi. Keyin ekipaj B5 otoparkida joylashgan samolyotga keldi. NOTAM ogohlantirishlariga koʻra, ekipaj 5r (oʻng) bandining qisman yopilishi haqida xabar berildi. Uchuvchilar oʻrtasida kelishilgan holda CVSNI boshqarish va olib tashlash.

22 : 57 da ekipaj Taypey ichki ishlar boʻlimini tark etishga ruxsat oldi. Atis „Tango“ tizimi soʻrov boʻyicha quyidagi maʼlumotlarni taqdim etdi: Kutish ILS tarmoqli nol besh chap, kategoriya ikki yondashuv, nol ikki nol, besh ikki impuls, besh yuz metr koʻrinishi, tarmoqli nol besh chap, koʻrinishi toʻrt yuz ellik metr, tarmoqli nol olti besh yuz metr ikki yuz fut uchun bulutli bulutga eʼtibor bering, kuchli yomgʻir bilan kuchli bulutli, Novembre Sierra rulet yana bir bor Sierra Novembre dan foydalanadigan samolyotlarga sekin va ehtiyotkorlik bilan amal qilish tavsiya etiladi. Rune Novembre Papa alfa biri va Alfa uch uchun yopiq. Novembre Four va Novembre Five zero besh oʻrtasida oʻng joriy ishlar tufayli yopildi. Novembre Four va Novembre Five sukut boʻyicha mos keladi….

Tabiiy ofat tahrir

5 kishilik ekipaj boshlash uchun ATC xizmatlaridan toʻgʻri koʻrsatma oldi, ammo KVS juda erta oʻgirilib, yopiq uchish-qoʻnish yoʻlagida № 5l 215 metrga yetib bormasdan xato qildi. Noqulay ob — havo sharoiti tufayli — 24-oktabr oyida tashkil etilgan "Ksangsan" tayfun va 31-oktabr Taypeyga yaqinlashdi va uchuvchilar yopiq chiziqning oxirida qurilish va taʼmirlash uskunalarini koʻrmadilar: ikkita ekskavator, ikkita vibratsiyali patnis, bitta kichik buldozer va karyera oʻrnatish; shuningdek, bir nechta beton toʻsiqlar mavjud edi. ATC xizmatlari, shuningdek, samolyot notoʻgʻri chiziqqa tushganini sezish uchun vaqt topa olmadi, chunki Chan-Kaishi aeroporti uchish-qoʻnish yoʻlagida samolyotlarning harakatini kuzatish uchun maxsus er radarlari bilan jihozlanmagan. 41 soniyadan soʻng, uchish-qoʻnish yoʻlagining tezlashuvi vaqtida, SQ006 parvozi yuqori tezlikda 5R uchish-qoʻnish yoʻlagining oxirida joylashgan qurilish va taʼmirlash uskunasiga tushdi.

Chap qanot ekskavator kraniga tushib, yiqilib tushdi, shassisning burun burchagi ham tushdi; oʻng qanot yuk koʻtaruvchi yuk mashinasi bilan toʻqnashuvdan keyin qulab tushdi. Shikastlangan yonilgʻi tanklaridan aviakerosin oqadi, u darhol yonadi. Chiziq boʻylab bir necha yuz metr masofani bosib oʻtib, Liner ikki qismga boʻlinib, olovga tushdi. Voqea joyiga 41 ta yongʻin mashinasi, 58 ta tezyordam avtomobili va 436 ta qutqaruvchi keldi; taxminan 1-noyabr kuni,soat 00: 00 da yongʻin o'chirildi.

Falokat natijasida Liner butunlay qulab tushdi va yondi(faqat quyruq qismi nisbatan omon qoldi). 83 kishi halok boʻldi — 4 ekipaj aʼzosi (Suresh, Miauli, Kokheng va Bunhvi parvoz xodimlari) va 79 nafar yoʻlovchi; halok boʻlganlarning aksariyati samolyotning m.arkaziy qismida (ekskavator bilan samolyot toʻqnashuvi natijasida portlatilgan yonilgʻi tanklari joylashgan joyda) edi. 96 kishi tirik qolgan — 16 nafar ekipaj aʼzosi (uchala uchuvchi va 13 nafar parvoz xizmatchisi) va 80 nafar yoʻlovchi; ulardan 71 nafari mexanik jarohatlanish va kuyishdan jarohatlangan.

Bu haqda China Airlines [3]saytida xabar berilgan. 2021-yil holatiga koʻra, bu Boeing 747-400 yoʻlovchi samolyotining yagona falokati.

Tergov tahrir

SQ006 parvoz falokatining sabablarini tekshirish aviatsiya xavfsizligi Kengashi (ASC) tomonidan amalga oshirildi.

Tergovning yakuniy hisoboti 2002-yil 30-aprelda eʼlon qilindi.

Hisobotga koʻra, falokatning asosiy sababi samolyot tark etgan uchish-qoʻnish yoʻlagining sonini tekshirmagan ekipajning koʻplab xatolari edi. Ekipaj barcha kerakli kartochkalarga ega edi, ammo ulardan foydalanmadilar va natijada ular notoʻgʻri tarzda yopiq uchish-qoʻnish yoʻlagidan uchib ketishdi. Bundan tashqari, KVS va ikkinchi uchuvchi 5r yopiq chiziqqa oʻgirilgandan soʻng, Boeing 747-400 bilan jihozlangan PFD elektron monitorida joylashuvini tekshirmadi. Natijada, ekipaj qoʻpol xatolar va murakkab meteorologik sharoitlar natijasida falokatga uchradi[4].

Falokatning oqibatlari tahrir

  • „Ksangsan“ Typhoon
  • falokatdan keyingi kun 1-noyabr kuni tarqaldi.
  • Singapur havo yoʻllari yoʻlovchilarga va 006 parvoz ekipajiga hurmat belgisi sifatida Singapur—Taypey—Los-Anjelesga SQ006-dan SQ030-ga, soʻngra SQ028-ga va ushbu yoʻnalish boʻyicha Boeing 777-da uchib ketdi. 2008yil 1-oktabr kungi parvozlar bekor qilindi.

Madaniy jihatlar tahrir

006-reysdagi Singapur havo yoʻllari falokati Kanadadagi hujjatli teleserialining 12 mavsumida bir qator samolyot halokatiga oid tekshiruvlar orqali namoyish etildi.

Shuningdek tahrir

  • Mexiko shahridagi DC-10 falokati

Eslatmalar tahrir

  1. Singapore Airlines 9V-SPK (Boeing 747 — MSN 28023)
  2. 9V-SPK SINGAPORE AIRLINES BOEING 747-400
  3. "SQ006 Accident Investigation Factual Data Collection Group Report (Wayback Machine saytida 2013-04-04 sanasida arxivlangan), " () Aviation Safety Council, Taiwan, Republic of China, 30 of 38
  4. „aviation-safety.net“. Aviation Safety Network. 2011-yil 6-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 5-iyun.

Manbalar tahrir


Singapore Airlines press statements
Cockpit voice recorder data
News and media articles