Ushahidi
Ushahidi – katta hajmdagi ma’lumotlarni to’plash, ma’lumotlarni vizuallashtirish va interaktiv xaritalarni yaratish uchun foydalaniladigan bepul va ochiq kodli dasturiy ta’minot platformasi.
Missiya tahrir
Ushahidi suahilicha „guvohlik“ degan ma’noni anglatadi. Ushbu dastur shaxslar va guruhlarga atrof-muhit monitoring, sog’liqni saqlash, inson huquqlari monitoring, saylov monitoring, zo’ravonliksiz namoyishlar, ofatlar va ularni xaritada ko’rsatish kabi barcha turdagi loyihalar uchun yangilanadigan multimedia xaritalarini yaratishda hamkorlik qilish imkonini beradi[1].
Dasturiy ta’minot kraudsorsning g’oyasiga asoslangan. Ushahidi turli manbalardan olingan turli xil ma’lumotlar bilan ishlaydi: Internet, SMS, MMS, ovozli xabarlar, bloglar, Twitter, fotosuratlar, videolar va tarmoqdagi boshqa ma’lumotlar, shu bilan voqealarning vaqtinchalik va geofazoviy arxivini yaratadi. Birinchi bo’lib ommaviy axborot vositalarini tanlash har bir loyihani joylashtirishning madaniy va iqtisodiy xususiyatlari bilan bog’liq. Asosiy e’tibor SMS xabarlarga qaratilgan, chunki ular dastlab Internet qamrovining kichik maydoni mobil texnologiyalarning ajoyib mashhurligi bilan qoplanadigan mamlakatda asosiy ma’lumot manbai bo’lib xizmat qilgan[2].
Foydalanuvchilar statistik ma’lumotlarni ko’rsatadigan, muayyan hodisani tavsiflovchi turli faktlarni taqdim etadigan hisobotlardan tashqari, xizmat xaritadagi tegishli nuqtaga biriktirilgan foto va video materiallarni to’playdi. Xaritalar bilan ishlash uchun Google Maps, Yahoo map, OpenStreetMap dan foydalanish mumkin. Ushahidi vaziyatni kuzatish uchun foydali bo’lishi mumkin bo’lgan turli xil variantlarni qo’llab-quvvatlaydi. Bularga, masalan vaqt navigatsiyasi kiradi, buning yordamida faqat ma’lum bir davrda sodir bo’lgan voqealarni tahlil qilish mumkin.
Tarixi tahrir
Birinchi platforma “Ushahidi” Keniya inqirozi munosabati bilan 2008-yil yanvar oyida yaratilgan. Prezidentlik saylovlaridan so’ng zo’ravonlik dalillari to’planib, Google xaritalariga joylashtirildi. Keyinchalik platforma dunyo bo’ylab yuzlab tashkilotlar orasida mashhurlikka erishdi, ular undan turli kraudsorsing loyihalarini yaratishda foydalanganlar. U 2010-yilda Gaiti va Chilidagi zilzilalar, Avstraliya va Amerika Qo’shma Shtatlaridagi suv toshqini paytida, Hindiston, Meksika, Afg’oniston va Livandagi saylovlarni kuzatishda ajralmas edi.
Manbalar tahrir
- ↑ Ushahidi guide (Wayback Machine saytida 2012-06-17 sanasida arxivlangan) A step-by-step guide on how to use the ushahidi platform. (англ.)
- ↑ «Ushahidi» — платформа номер один для краудсорсинговых проектов Теплица социальных технологий — общественный образовательный проект.
Havolalar tahrir
- Официальный сайт www.ushahidi.com
- Открытая платформа Ушахиди (Wayback Machine saytida 2014-03-22 sanasida arxivlangan) www.newmediaedu.ru
- «Ushahidi — платформа координации волонтёрства на примере „Карты помощи“»