Wilmer Allison

Wilmer Allison
Toʻliq ismi	Wilmer Lawson Allison Jr.
Mamlakat	AQSh
Tugʻilishi	8-dekabr 1904-yil; San Antonio, TX, US
Vafoti	20-aprel 1977-yil ; (72 yoshda); Austin, TX, US
Boʻyi	1.80 m (5 ft 11 in) sm
Professionallik	1927 (havaskor)
Faoliyati tugashi	1941
Ishlatadigan qoʻli	Oʻng qoʻlda oʻynaydi
Olgan jami pul mukofot(lar)i miqdori
Int. Tennis HoF	1963 (aʼzolik sahifasi)
Yakkalik bahslar
Rekordi	0–0
Eng yuqori pozitsiyasi	No. 4 (1935, A. Wallis Myers)
„Katta dubulgʻa“ turniri yakkalik bahslari natijalari
Australian Open	SF (1933)
Wimbledon	F (1930)
US Open	W (1935)
Juftlik bahslari
Rekordi	0–0
„Katta dubulgʻa“ turniri juftlik bahslari natijalari
Wimbledon	W (1929, 1930)
US Open	W (1931, 1935)
Mixed doubles
„Katta dubulgʻa“ turniri aralash juftlik bahslari natijalari
US Open	W (1930)

Wilmer Lawson Allison (inglizcha: Wilmer Lawson Allison ; 1904 yil 8-dekabr, San-Antonio — 1977 yil 20-aprel, Ostin yashab oʻtgan) — amerikalik havaskor tennischi va tennis murabbiysi, 1932—1935-yillarda dunyoning 4-raketkasi,1963-yildan beri AQSh Milliy tennis shon-sharaf zali (hozirgi Xalqaro tennis zali) aʼzosi.

1935-yil yakkalik bahslarida AQSh chempioni
Erkaklar va aralash juftliklarda Wimbldon turniri va AQSh chempionatining besh karra gʻolibi
AQSh jamoasi bilan Devis Kubogining besh karra finalchisi
1957-yildan beri Texas sport shon-sharaf zali aʼzosi

Hayoti tahrir

Texasning badavlat oilasidan chiqqan Wilmer Lawson Allison bolaligida beysbol oʻyinchisi boʻlib, Fort-Uert markaziy oʻrta maktabi jamoasida oʻynagan. Oʻqishni tugatgandan soʻng, uni Texas ligasida Beaumont jamoasiga oʻynashga taklif qilishdi, lekin otasi uning bu sport bilan oʻynashni maʼqullamadi^[2] va beysbol faoliyatini davom ettirish oʻrniga, Wilmer Amerika universitetiga oʻqishga kirdi. Texasdagi Ostinda, u yerda murabbiy Daniel Penik qoʻl ostida tennis bilan shugʻullangan. 1927-yilda ikkinchi kurs talabasi sifatida Ellison allaqachon AQShning Kollegial yakkalik chempionatida gʻolib chiqqan edi^[3] va keyingi yili Meksika jamoasi bilan Devis kubogi oʻyinida birinchi marta AQSh jamoasiga taklif qilindi.

1929-yildan boshlab Ellisonning milliy terma jamoadagi ishtiroki muntazam boʻlib ketdi, ayniqsa Prinston bitiruvchisi Jon van Ryn bilan juft boʻlib, tennis tarixchisi Bud Kollinz taʼbiri bilan aytganda, ular „yongʻoq yogʻi va murabbo kabi“^[2] ga toʻgʻri keldi. Keyingi toʻrt yil ichida Ellison va van Ryn Amerika jamoasiga juftlik oʻyinlarida mumkin boʻlgan 12 ochkodan 11 ochko olib kelishdi, shu jumladan 1929 va 1932-yillarda Fransiya termasiga qarshi yutqazilgan finalda ikkita. Mashhur mushketyorlar bu yillarda fransuzlar safida oʻynashdi — Rene Lakoste, Anri Koshe, Jan Borotra va Jak Brugnon va ularning jamoasi bir necha yil davomida Devis kubogining doimiy egasi boʻlib qoldi. Ellison va van Rynning fransuz juftliklari ustidan qozongan gʻalabalari yakkalik bahslarida hal boʻlgan final bahslari natijasini aniqlay olmadi. Amerikaliklar uchun eng ogʻir zarba 1932-yildagi magʻlubiyat edi. Final oʻyinining birinchi kunida Ellsvort Vines va Ellison yakkalik bahslarida mos ravishda Borotra va Kochetga yutqazganidan soʻng, ikkinchi kuni Ellison va van Ryn juftlik bahsida gʻalaba qozonib, farqni yoʻqotishga muvaffaq boʻlishdi. Uchinchi kunning birinchi oʻyinida Ellison Borotra bilan uchrashdi, shundan soʻng Kochet va Vinz oʻyini boʻlib oʻtishi kerak edi. Ellison dastlabki ikki setda gʻalaba qozondi, biroq „prancing bass“ oʻyinni beshinchi hal qiluvchi setga olib chiqib, hisobni tenglashtirishga muvaffaq boʻldi. U yerda amerikalik yana kuchliroq oʻynadi va oʻyinlarda 5:4 hisobida Borotra maydonda toʻpni qabul qilib oldi. Borotraning birinchi xizmati toʻrga tegdi. Yumshoq va ikkilangan ikkinchi toʻp maydon orqasiga kelib tushdi va Ellison oʻyin tugaganiga ishonib, soʻnggi qoʻl siqish uchun darhol toʻr tomon yoʻl oldi va uni bexosdan chetga surib qoʻydi. Ammo fransuz chiziq hakami Borotraning xizmati kortga tegmaganini tan olmadi va bir ochko hamyurtiga berildi. Shokka tushgan Ellison oʻyin ipini yoʻqotdi va jangsiz uchta oʻyindan voz kechdi va ular bilan butun uchrashuv va uchrashuv — Vinzning beshinchi uchrashuvdagi gʻalabasi hech narsani oʻzgartirmadi^[2]. Allison terma jamoada yana bir necha yil oʻynashni davom ettirdi va jami 44 uchrashuvning 32 tasida gʻalaba qozondi, shu jumladan, van Ryn bilan boʻlgan 16 uchrashuvning 14 tasida gʻalaba qozondi (bu natija AQSh terma jamoasida oʻynagan juftliklar uchun noyob boʻlib qoldi. koʻp yillar davom etdi, toki u Jon MakEnro va Piter Fleming tomonidan takrorlanmadi^[2] ; keyinchalik u Bob va Mayk Brayandan oshib ketdi). 1935-yilda Ellison oʻz faoliyatida toʻrtinchi marta Devis kubogi finaliga chiqdi, ammo amerikaliklar u yerda yana — endi Fred Perri boshchiligidagi Buyuk Britaniya jamoasiga magʻlub boʻlishdi. Ellison finalda oʻzining uchta oʻyinida ham magʻlub boʻldi, Devis Kubogidagi ikkinchi va oxirgi juftlik bahslarida Pat Xyuz va Raymond Takkiga yutqazdi.

Ellisonning AQSH terma jamoasidagi hamkasbi Sidni Vud taʼkidlaganidek, ayni paytda Amerika Qoʻshma Shtatlari Tennischilar assotsiatsiyasi Devis kubogidagi muvaffaqiyatga, hatto eng yuqori saviyada ham individual turnirlardan koʻra koʻproq ahamiyat bergan. Bu 1931-yilda amerikalik Frenk Shildsga Devis kubogi uchun britaniyaliklarga qarshi oʻyinda kuchni saqlab qolish uchun Vudga qarshi soʻnggi Wimbldon oʻyinini tark etishga buyruq bergani kabi vaziyatlarga olib keldi^[2]. Shunga qaramay, Ellisonning individual turnirlardagi muvaffaqiyati uning Devis Kubogidagi toʻrtta finalidan kam emas. 1929 va 1930-yillarda u ikki marta Uimbldonda erkaklar oʻrtasidagi juftlik bahslarida gʻalaba qozondi, ikkalasida ham van Rien bilan va 1930-yilda u yerda amerikalik faxriy Bill Tildenga yutqazishdan oldin chorak finalda dunyoning 1-raqamli Anri Kochetni magʻlub etib, yakkalik bahslarida finalga chiqdi. 1930-yildan 1936-yilgacha AQSh chempionatida Ellison va van Ryn oltita final oʻyinida ikkita gʻalaba qozonib, faqat bir marta finalga chiqa olishmadi. Ellison, shuningdek, Edith Kross bilan aralash juftlikda 1930-yilda AQSh chempionatida gʻolib chiqdi. 1934-yilda u AQSH chempionatining yakkalik bahslari finalida Fred Perriga yutqazdi, keyingi yili esa Perrini yarim finalda magʻlub etib, finalda Sidni Vudni magʻlub etib, AQSh chempioni boʻldi. Ikki marta, 1932 va 1935-yillarda u Daily Telegraph gazetasi kuzatuvchilari tomonidan eʼlon qilingan dunyodagi eng kuchli tennischilar roʻyxatida toʻrtinchi oʻrinda mavsumni yakunladi va 1934-yilda AQSh tennischilari reytingida birinchi oʻrinni egalladi va 1935^[3].

Ellisonning futbolchilik faoliyati 1937-yilda qorin mushaklarining ogʻir jarohati natijasida tugadi. Ikkinchi jahon urushigacha u Texas universiteti jamoasida bosh murabbiy yordamchisi sifatida ishlashda davom etdi. U urushni AQSh harbiy-havo kuchlarida oʻtkazdi, polkovnik darajasiga koʻtarildi va shundan soʻng Texas universitetiga qaytib keldi va u yerda 1957-yilgacha bosh murabbiy yordamchisi boʻlib qoldi. 1957-yilda u universitet tennis jamoasining bosh murabbiyi boʻldi, u 1972-yilda nafaqaga chiqqunga qadar bu lavozimni egalladi. Bu vaqt ichida uning boshchiligidagi universitet jamoasi toʻrt marta janubi-gʻarbiy konferensiyada talabalar chempionatida gʻolib chiqdi^[3].

Uilmer Ellison 1957-yilda Texas sport shon-shuhrat zaliga kiritildi va 1963-yilda Milliy tennis shon-sharaf zaliga (hozirgi Xalqaro tennis shon-shuhrat zali) kiritildi. U 1977-yil aprel oyida yurak xurujidan vafot etdi^[3].

Grand Slam (Katta dubulgʻa) finallari tahrir

Yakkalik oʻyinlari (1+2) tahrir

Natija	Yil	Turnir	Finaldagi raqib	Hisob
Magʻlubiyat	1930-yil	Wimbledon chempionati	Bill Tilden	3-6 7-9 4-6
Magʻlubiyat	1934-yil	AQSh chempionati	Fred Perri	4-6 3-6 6-3 6-1 6-8
Gʻalaba	1935-yil	AQSh chempionati	Sidney Vud	6-2 6-2 6-3

Erkak juftliklar oʻyinlari (4+5) tahrir

Natija	Yil	Turnir	Hamkor	Finaldagi raqiblar	Finalda gol
Gʻalaba	1929-yil	Wimbledon chempionati	Jon van Ryn	Kollin Gregori Ian Collins	6-4 5-7 6-3 10-12 6-4
Gʻalaba	1930-yil	Wimbledon chempionati	Jon van Ryn	Jon Dag Jorj Lott	6-3 6-3 6-2
Magʻlubiyat	1930-yil	AQSh chempionati	Jon van Ryn	Jon Dag Jorj Lott	6-8 3-6 6-3 15-13 4-6
Gʻalaba	1931-yil	AQSh chempionati	Jon van Ryn	Berkli Bell Gregori Mungin	6-4 6-3 6-2
Magʻlubiyat	1932-yil	AQSh chempionati (2)	Jon van Ryn	Ellsworth Vines Keyt Gledxill	4-6 3-6 2-6
Magʻlubiyat	1934-yil	AQSh chempionati (3)	Jon van Ryn	Jorj Lott Lester Stiven	4-6 7-9 6-3 4-6
Magʻlubiyat	1935-yil	Wimbledon chempionati	Jon van Ryn	Adrian Quist Jek Krouford	3-6 7-5 2-6 7-5 5-7
Gʻalaba	1935-yil	AQSh chempionati (2)	Jon van Ryn	Don Budge Jin Mako	6-2 6-3 2-6 3-6 6-1
Magʻlubiyat	1936-yil	AQSh chempionati (4)	Jon van Ryn	Don Budge Jin Mako	4-6 2-6 4-6

Aralash juftliklar (1+1) tahrir

Natija	Yil	Turnir	Hamkor	Finaldagi raqiblar	Finalda gol
Gʻalaba	1930-yil	AQSh chempionati	Kross	Marjori Morrill Frenk Shilds	6-4 6-4
Magʻlubiyat	1931-yil	AQSh chempionati	Anna Xarper	Betti Nuthall Jorj Lott	3-6 3-6

Devis kubogi finali (0+4) tahrir

Magʻlubiyatlar (4)

Yil	Manzil	Jamoa	Finaldagi raqiblar	Hisob
1929-yil	Parij, Fransiya	J. van Ryn, J. Lott, B. Tilden, U. Ellison	J. Borotra, A. Kochet	2:3
1930-yil	Parij	J. van Ryn, J. Lott, B. Tilden, U. Ellison	J. Borotra, J. Breugnon, A. Kochet	1:4
1932-yil	Parij	E. Vines, J. van Ryn, U. Ellison	J. Borotra, J. Breugnon, A. Kochet	2:3
1935-yil	Uimbldon, Buyuk Britaniya	D. Budge, J. van Ryn, U. Ellison	G. Ostin, F. Perri, R. Taki, P. Xyuz	0:5

Manbalar tahrir

↑ „Moody, Perry Rated Tops By British Expert“, Reading Eagle, 17 October 1935.
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 John Maher. „Before Davis Cup ironman Roddick, the U.S. had Wilmer Allison“. Austin American-Statesman (4-iyul 2011-yil). Qaraldi: 27-fevral 2014-yil. ^{[sayt ishlamaydi]}
↑ ^3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 Jack Lala. „Allison, Jack Lawson“. Texas State Historical Association (9-iyun 2010-yil). Qaraldi: 26-fevral 2014-yil.

Havolalar tahrir

Uilmer Ellison na sayte Mejdunarodnogo zala tennisnoy slavi ^(ingl.)
Andoza:Профиль участника Кубка Дэвиса

Tennis arxivlari maʼlumotlar bazasida yakkalik natijalari (Wayback Machine saytida 2-aprel 2016-yil sanasida arxivlangan)^(ingl.) )
Turnir finallarida ishtirok etish tarixi^(ingl.) ) Butunjahon tennis maʼlumotlar bazasida (ism va familiya boʻyicha qidirish)

[ReadingEagle1935-1] „Moody, Perry Rated Tops By British Expert“, Reading Eagle, 17 October 1935.

[Statesman-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 John Maher. „Before Davis Cup ironman Roddick, the U.S. had Wilmer Allison“. Austin American-Statesman (4-iyul 2011-yil). Qaraldi: 27-fevral 2014-yil. ^{[sayt ishlamaydi]}

[TSHA-3] 3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 Jack Lala. „Allison, Jack Lawson“. Texas State Historical Association (9-iyun 2010-yil). Qaraldi: 26-fevral 2014-yil.

[1]

[2]

[3]