Vikipediya

Zigetvar qamali

Szigetvár qamali-1566-yil Usmonli imperiyasi sultoni Sulaymon Qonuniy tarafidan amalga oshirilgan qamaldir. Bu qamal Usmonli hukmdori hayotidagi eng soʻngisi boʻldi. Qamal yakuniga yetmasidan oldin Sulton Sulaymon Qonuniy oʻz chodirida olamdan oʻtgan. Qamal Usmonli imperiyasining gʻalabasi bilan yakunlangan.

Szigetvár qamali
Usmonli-Gabsburg urushi.

Sanalar 1566-yil 6-avgust—1566-yil 8-sentabr
Urush yeri Szigetvár, Vengriya Qirolligi
Natija Usmoniylarning g'alabasi[1][2][3]
Raqiblar
Gabsburg imperiyasi Usmonli imperiyasi
Qoʻmondonlar
Nikola IV Zrinski† Sulton Sulaymon Qonuniy†
Sokollu Mehmed pasha
Kuchlar
6,000[4]-3,000 xorvat va vengerlar[5][6]
  • Qamal oxirida 600 nafar mehnatga layoqatli erkak[7]
 200,000
  • 160,000 usmonli turk
  • 24,000-26,000 tatarlar
  • 14,000 moldavianlar
  • 300 ta to'p[8]
Yoʻqotishlar
Butun qoʻshin oʻldirildi:
  • Zrinski jangda oʻldiriladi.
  • Deyarli butun garnizon yoʻq qilindi. Jangda 2300-3000 kishi halok boʻldi.
 Ogʻir:
  • Sulaymon oxirgi hujumga qadar chodirida oʻldi.
  • 2,000-3,000 askar kasallikdan vafot etdi.

Qamaldan oldin tahrir

 
Usmonli miniaturasida jang

1526-yil 29-avgustda Shoh Lui II boshchiligidagi Vengriya Qirolligining qoʻshinlari Moxashlar jangida Sulaymon I boshchiligidagi Usmonli qoʻshinlari tomonidan magʻlubiyatga uchradilar.[9]. Lui jangda merosxoʻrsiz vafot etdi. Xorvatiya va Vengriya Gabsburglar va Usmonli imperiyasi oʻrtasidagi bahsli hududga aylanib qoldi. Gabsburg uyidan Ferdinand I, Muqaddas Rim imperatori Charlz V ning akasi Lui II ning singlisiga uylandi[10] va Vengriya va Xorvatiya zodagonlari tomonidan qirol etib eʼlon qilindi[11][12][13].

Vengriya taxti Ferdinand va Transilvaniyadan Jon Zapolyaning sulolaviy tortishuviga aylandi. Sulaymon Zapolyani butun Vengriya hokimi qilib berishga vaʼda bergan edi. 1512-yil va 1528-yillarda Usmonli qarshi hujumi tufayli Ferdinand oʻzining barcha hududiy boyliklarini tortib olganida, Ferdinand Vengriyaga qarshi daʼvolarini amalga oshirish uchun yoʻlga chiqdi va 1527-yilda Jon Zapolyadan Budani tortib oldi.[14][15]

Kichik urush tahrir

Manbalar tahrir

  1. ↑ Kohn (2006), p. 47.
  2. ↑ Lázár and Tezla (1999), p. 70.
  3. ↑ Although the Turks won the battle, the outcome can be seen as a "pyrrhic victory", because of heavy Turkish casualties and the death of Sultan Suleiman. Moreover, the battle delayed the Ottoman push for Vienna that year and suspended the Ottoman expansion in Europe.
  4. ↑ Timothy Hughes Rare & Early Newspapers, Item 548456. Retrieved 1-dekabr 2009-yil.
  5. ↑ Wheatcroft (2009), pp. 59–60.
  6. ↑ The majority of the defenders were ethnic Croats, which is clearly mentioned in the only first-hand report of the siege, written in "Podsjedanje i osvojenje Sigeta" by Franjo (Ferenc) Črnko, Zrinski's chamberlain, and one of the surviving soldiers from the battle. Later works "Vazetje Sigeta grada" (1573) by Brne Karnarutić, "Szigeti veszedelem" (1647) by Nicholas VII Zrinski, and "Opsida Sigecka" (1647) by Peter Zrinski, also prove that Croats were a majority among the defenders.
  7. ↑ Turnbull (2003), p. 57.
  8. ↑ „Nikola Subic Zrinski“. 28-noyabr 2019-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 1-iyun 2020-yil. (Wayback Machine saytida 28-noyabr 2019-yil sanasida arxivlangan)
  9. ↑ Turnbull (2003), p. 49
  10. ↑ Turnbull (2003), pp. 49-51.
  11. ↑ Corvisier and Childs (1994), p. 289
  12. ↑ Milan Kruhek: Cetin, grad izbornog sabora Kraljevine Hrvatske 1527, Karlovačka Županija, 1997, Karlovac
  13. ↑ R. W. Seton -Watson:The southern Slav question and the Habsburg Monarchy page 18
  14. ↑ Hungarian epic poem "Peril of Sziget", written by Nicholas VII Zrinski
  15. ↑ arxiv nusxasi, 13–iyun 2011–yilda asl nusxadan arxivlandi, qaraldi: 1–iyun 2020–yil{{citation}}: CS1 maint: date format () 
"https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=Zigetvar_qamali&oldid=3178933" dan olindi