Argyreia nervosa
Argyreia nervosa koʻp yillik oʻsimlik vatani Hindiston yarimoroli, Gavayi, Afrika va Karib havzalarida uchraydi. Bu tur invaziv boʻlsa-da, koʻpincha estetik va dorivor qiymati uchun qadrlanadi[2]. Umumiy ismlar orasida Gavayi chaqalogʻi daraxti, adhoguda धोगुडा yoki vidhara िधारा (Sanskrit), fil sudraluvchisi va junli ertalab shon -shuhrati kiradi. Uning urugʻlari Ipomoea turlarinikiga oʻxshash kuchli enteogen xususiyatlari bilan mashhur boʻlib, foydalanuvchilar muhim ruhiy va ruhiy tajribalar haqida xabar berishadi.[3][4] Ikki botanika navi A. n. var. nervoza bu yerda tasvirlangan va A. n. var. speciosa, Ayurveda tibbiyotida dorivor qiymati uchun ishlatiladi.[2]
| Argyreia nervosa | |
|---|---|
_-_20100808.jpg)
| |
| Argyreia nervosa gullari | |
| Ilmiy tasniflash | |
| Oʻsimliklar | |
| Yuksak oʻsimliklar | |
| Gulli oʻsimliklar | |
| Ikki urugʻpallalilar | |
| Asterids | |
| Solanales | |
| Convolvulaceae | |
| Argyreia | |
A. nervosa
| |
| Binar nomi | |
| Argyreia nervosa | |
| Sinonimlar | |
|
Argyreia speciosa (L.f.) Sweet Convolvulus nervosus Burm.f. Convolvulus speciosus L.f. Santaloides minus[1] Lettsomia nervosa (Burm.f.) Roxb. | |
Argyreia nervosa urugʻi tarkibida ergin kabi turli xil ergolin alkaloidlari bor[5]. Tadqiqot shuni koʻrsatdiki, erginning stereoizomerlari urugʻlarda quruq vaznning 0,325 % ini tashkil etadi[6]. Yaqinda oʻtkazilgan tadqiqotda uning farmakologik taʼsiriga hissa qoʻshadigan ergometrin, lisergol, lisergik kislota va boshqa alkaloidlar mavjudligi aniqlangan[7].
Tarixi tahrir
Convolvulaceae oilasidagi Ipomoea corymbosa (ololiuhqui) va Ipomoea tricolor (tlitliltzin) kabi bir qancha boshqa oʻsimliklar Lotin Amerikasidagi diniy marosimlarda asrlar davomida ishlatilgan, A. nervosa anʼanaviy ravishda bu maqsadda ishlatilmagan. Uning xususiyatlariga birinchi marta 1960-yillarda eʼtibor qaratilgan.
Kultivatsiya tahrir
Harorat 13 °C dan past boʻlgan joylarda, Argyreia nervosa issiq issiqxonada oʻstiriladi. Boshqa joylarda arbours, pergolalar, devorlar yoki daraxtlarda oʻstiriladi. Oʻsimlik koʻpincha shisha ostida qumli tuproqli kompostda (John Innes № 3) toʻliq yorugʻlikda oʻstiriladi. Bahordan kuzgacha erkin sugʻoriladi, har oyda muvozanatli suyuq oʻgʻit qoʻllaniladi va qishda suv kamayadi. U ochiq havoda oʻrtacha unumdor, nam, lekin yaxshi quritilgan tuproqda toʻliq quyoshda oʻstiriladi[8].
Glikozidlar tahrir
- Argirozid, (24 R) — ergost-5-en-11-okso-3b-ol-a- D -glyukopiranozid, Argyreia nervosa uchun xos boʻlgan steroidal glikozid[9]
Ergolinlar tahrir
| Maʼlum foizli ergolin alkaloidlari | ||
|---|---|---|
| Murakkab nom | Quruq urugʻning ogʻirligi foizini tashkil etdi | Kimyoviy tuzilishi |
| Izoerjin | 0,188 % | 
|
| Ergine | 0,136 % | |
| Ergometrin | 0,049 % | 
|
| Lizergik kislota gidroksietilamid | 0,035 % | 
|
| Izolisergik kislota gidroksietilamid | 0,024 % | |
| Elimoklavin | 0,022 % | 
|
| Ergometrinin | 0,011 % | 
|
| Chanoklavin | 0,016 % | 
|
| Nomaʼlum foizli ergolin alkaloidlari | ||
|---|---|---|
| Murakkab nom | Kimyoviy tuzilishi | |
| Agroklavin | 
| |
| Festuklavin | 
| |
| Chanoklavin II | 
| |
| Lisergen | 
| |
| Lisergol | 
| |
| Izolisergol | ||
| Setoklavin | 
| |
| Izosetoklavin | ||
Gidroksisinnamik kislotalar tahrir
| Gidroksisinnamik kislotalar | ||
|---|---|---|
| Murakkab nom | Kimyoviy tuzilishi | |
| Kofe kislotasi | 
| |
| Etil kofeat | 
| |
Yog 'kislotalari tahrir
| Yog 'kislotalari | ||
|---|---|---|
| Murakkab nom | Kimyoviy tuzilishi | |
| Miristoleik kislota | 
| |
| Miristik kislota | 
| |
| Palmitik kislota | 
| |
| Linoleik kislota | 
| |
| Linolenik kislota | ||
| Oleyk kislotasi | 
| |
| Stearin kislotasi | 
| |
| Nonadesil kislotasi | 
| |
| Eykosenik kislota | ||
| Heneikosil kislotasi | 
| |
| Behenik kislota | 
| |
| 12-metilmiristik kislota | ||
| 15-metilstearin kislotasi | ||
| Yog 'kislotalarining glikozidlari | |
|---|---|
| Yog 'kislotasi | Kimyoviy tuzilishi |
| Palmitik kislota |
|
| Oleyk kislotasi |
|
| Stearin kislotasi |
|
| Behenik kislota |
|
| Linoleik kislota |
|
| Linolenik kislota | 
|
Enteogen tahrir
Yangi asrning baʼzi manbalari, „turli xil ogʻzaki tarixlarga“ koʻra, huna shamanlari ichimlik tayyorlash uchun kukunli urugʻlardan foydalanganliklarini daʼvo qilishadi[10][11]. Argyreia nervosa urugʻlari psixoaktiv taʼsir koʻrsatishi mumkin[12]. A. nervosa Gavayi oroliga xos emas, Hindistondan u yerga olib kiritilgan. Biroq, oʻsimlik oʻtmishda Hindistonda mast qiluvchi vosita sifatida ishlatilgan boʻlishi mumkin[13]. A. nervoza urugʻlari tarkibida sezilarli darajada oʻzgarib turadigan ergot alkaloidlari mavjud boʻlib, LSA vazni aynan oʻxshash urugʻlar orasida 3 mkg dan 34 mkg (oʻrtacha 17 mkg) gacha[14]. Biroq, oʻz taʼsirida LSA oʻzining qarindoshi LSDdan taxminan oʻndan bir kuchliroqdir, bu LSA uchun taxminan 500 mkg dozaning chegara darajasini tashkil qiladi[15]. Shuning uchun urugʻlarning psixoaktiv taʼsiri ulardagi boshqa alkaloidlarga bogʻliq boʻlishi mumkin va xavfsiz va samarali dozani oldindan aytish qiyin.
tahrir
Garchi u A. nervoza urugʻlaridan vatani Hindistonda anʼanaviy enteogen sifatida foydalanishga hech qanday dalil yoʻq.
Ildiz nervlar va miya uchun tonik aqlni oshiruvchi, yoshartiruvchi tonik, afrodizyak sifatida qabul qilinadi[13].
Foydalanishning boshqa turlariga gonoreya, stranguriya, surunkali yaralar, diabet, anemiya va miya kasalliklarini davolashda qoʻllanilishi kiradi. Oʻsimlik shuningdek, ishtahani ochuvchi, kardiotonik va afrodizyak sifatida ishlatiladi. Yalligʻlanishga qarshi, immunomodulyatsion, antibakterial, antiviral va antifungal taʼsirga ega[16].
Manbalar tahrir
- ↑ Glossary Of Indian Medicinal Plants
- ↑ 2,0 2,1 „Medicinal uses and biological activities of Argyreia speciosa Sweet (Hawaiian Baby Woodrose) — An Overview“. Indian Journal of Natural Products and Resources. 2011-yil sentabr. 286–291-bet.
{{cite magazine}}: sana kiritilishi kerak boʻlgan parametrga berilgan qiymatni tekshirish lozim:|date=(yordam) - ↑ E. Al-Assmar, Sami (1999). „The Seeds of the Hawaiian Baby Woodrose Are a Powerful Hallucinogen“. Arch Intern Med. 159-jild, № 17. 2090-bet. doi:10.1001/archinte.159.17.2090. PMID 10510998.
- ↑ Paulke, Alexander; et al. (2015). „Studies on the alkaloid composition of the Hawaiian Baby Woodrose Argyreia nervosa, a common legal high“. Forensic Science International. 249-jild. 281–293-bet. doi:10.1016/j.forsciint.2015.02.011. PMID 25747328.
- ↑ Halpern, J.H. (2004). „Hallucinogens and dissociative agents naturally growing in the United States“. Pharmacology & Therapeutics. 102-jild, № 2. 131–138-bet. doi:10.1016/j.pharmthera.2004.03.003. PMID 15163594. „Although LSD does not occur in nature, a close analogue, lysergic acid amide (LSA, ‘‘ergine’’) is found in the seeds of Argyreia nervosa (Hawaiian baby woodrose)“
- ↑ „Ergoline alkaloidal constituents of Hawaiian baby wood rose, Argyreia nervosa (Burmf) Bojer“. J. Pharm. Sci. 62-jild, № 4. 1973. 588–91-bet. doi:10.1002/jps.2600620409. PMID 4698977.
- ↑ Paulke, Alexander; et al. (2015). „Studies on the alkaloid composition of the Hawaiian Baby Woodrose Argyreia nervosa, a common legal high“. Forensic Science International. 249-jild. 281–293-bet. doi:10.1016/j.forsciint.2015.02.011. PMID 25747328.
- ↑ Brickell, Christopher. Royal Horticultural Society: A-Z Encyclopedia Of Garden Plants. Great Britain: Dorling Kindersley, 2016 — 110 bet. ISBN 9780241239124.
- ↑ Rahman, A.; Ali, M.; Khan, N. Z. (2003). „Argyroside from Argyreia nervosa Seeds“. ChemInform. 34-jild, № 21. 60–2-bet. doi:10.1002/chin.200321168. ISSN 0931-7597. PMID 12622256.
- ↑ „Entheology.org - Preserving Ancient Knowledge“. www.entheology.org.
- ↑ Chai, Makana Risser (2011). „Huna, Max Freedom Long, and the Idealization of William Brigham“ (PDF). The Hawaiian Journal of History. 45-jild. 2021-01-18da asl nusxadan (PDF) arxivlandi.
- ↑ Rätsch, Christian. The Encyclopedia of Psychoactive Plants: Ethnopharmacology and Its Applications. Park Street Press, U.S., 2004. ISBN 978-0892819782.
- ↑ 13,0 13,1 Rätsch, Christian. The Encyclopedia of Psychoactive Plants: Ethnopharmacology and Its Applications. Park Street Press, U.S., 2004. ISBN 978-0892819782.
- ↑ Paulke, Alexander; Kremer, Christian; Wunder, Cora; Wurglics, Mario; Schubert-Zsilavecz, Manfred; Toennes, Stefan W. (2014). „Identification of legal highs--ergot alkaloid patterns in two Argyreia nervosa products“. Forensic Science International. 242-jild. 62–71-bet. doi:10.1016/j.forsciint.2014.06.025. ISSN 1872-6283. PMID 25036782.
- ↑ Wasson, R. Gordon. The Road to Eleusis: Unveiling the Secret of the Mysteries (en). North Atlantic Books, 2008. ISBN 9781556437526.
- ↑ Bharati, A. J.; Bansal, Y. K. (2014). „Phytochemical investigation of natural and in vitro raised Vṛddhadāruka plants“. Ancient Science of Life. 34-jild, № 2. 80–84-bet. doi:10.4103/0257-7941.153463. PMC 4389397. PMID 25861141.