Armanistondagi ruslar (ruscha: Русские в Армении, armancha: Ռուսները Հայաստանում) Armanistonda yashovchi ruslar boʻlib, aholi soni boʻyicha (yazidiylardan keyin) ikkinchi oʻrinda turadi[1]. 2022-yilgi aholini roʻyxatga olishda 109,000 ruslar hisobga olingan, bu Armaniston butun aholisining deyarli 3,6% ni tashkil qiladi[2]. 2022-yil noyabr oyidagi reportajda aytilishicha, Ukrainadagi voqealar boshlanganidan beri 300 mingdan ortiq rossiyaliklar Armanistonga koʻchib oʻtgan[3].

Armanistondagi Ruslar
Jami aholi soni
50,000-109,000 (taxminan)
Eng koʻp tarqalgan hududlari
Yerevan,Gyumri,Vanadzor
Tillari
Rus va Arman tillari
Dini

Sharqiy pravoslav nasroniylik

(Rus pravoslav yoki arman pravoslav)

Tarixi

tahrir

Ruslarning Armanistonga birinchi ommaviy immigratsiyasi 18-asr oxirida, Rus pravoslav cherkovidan ajralib chiqqan Molokanlar Amasya va Sevanga surgun qilinganida sodir boʻlgan.

1828-1829 yillardagi Rus-Turkiya urushidan soʻng koʻplab ruslar Rossiya Armanistoniga koʻchib kelib, korxonalar va cherkovlar tashkil etib, togʻli shimoli-gʻarbiy hududlarga joylashdilar. Sovet davrida Armaniston SSRga koʻproq ruslar koʻchib kelib, sanoat va ish yuritish bilan shugʻullangan. Ruslarning tashqi koʻchishi 1990-yildan soʻng kuchaydi, va Sovet Ittifoqi parchalanishi davrida iqtisodiy ahvol keskin yomonlashgan va Arman tili mamlakatning rasmiy tiliga aylandi[1].

Amasiya, Ashotsk (Shirak), Sevan va Semyonvka (Gegarkunik viloyati), Filoetovo, Lermontov, Pushkino, Sverdlov, Lernantsk, Medovka, Lerhovit, Petrovka, Tashir va Mikaielovska (Lori viloyati)larda anʼanaviy rus qishloqlari hali ham mavjud.

2022-yilgi Rossiyaning Ukrainaga bostirib kirishidan keyin immigratsiya

tahrir

2022-yilda Rossiyaning Ukrainaga bostirib kirishidan soʻng, koʻp sonli ruslar asosan sanksiyalar[4] va urushga muxoliflarni bostirishi tufayli (xususan, IT sektorida[5]) Armanistonga joʻnab ketdi. Ularning aksariyati Yerevan va Gyumri shaharlarida joylashib, mahalliy mulk narxlarining beixtiyor oʻsishiga sabab boʻlgan[6]. Masalan, Armanistonda sotiladigan kvartiralar 2022-yilda 2021-yilga qaraganda ancha qimmat bo'lgan. Shahar markazidagi kvartiralarning narxi yil davomida oʻrtacha 109,000 dramga oʻsdi (taxminan 273 evro)[7].

Armanistondagi rus cherkovlari

tahrir
 
Yerevandagi Muqaddas Xoch Cherkovi
  • Avliyo Nikolay mojizakorlar cherkovi, 1848-yilda ochilgan.
  • 1837-yilda ochilgan Avliyo Aleksandra shahidlar cherkovi.
  • 1880-yilda ochilgan Avliyo Maykl Archangel cherkovi.
  • Avliyo Arseniy cherkovi, 1910-yilda ochilgan.
  • 1895-yilda ochilgan Bibi Maryamning tugʻilgan cherkovi.

Manbalar

tahrir
  1. 1,0 1,1 .com/people.asp?story_no=3 RUSLAR | Odamlar | Armaniston Sayohat, Tarix, Arxeologiya va Ekologiya | TourArmenia | Armanistonga sayohatlar boʻyicha qoʻllanma[sayt ishlamaydi]
  2. „2011- yil aholini ro'yxatga olish ma'lumotlari - Etnik kelib chiqishi, jinsi va yoshi bo'yicha (shahar, qishloq)“.
  3. -heimat-fuer-russen/ Arménie : le refuge russe (Yel Goujon reportaji, 2022 yil noyabr)
  4. Ruslar ketishga shoshilishmoqda, chunki sanktsiyalar kuchaymoqda va Putin Ukraina urushi haqidagi norozilikni bosmoqda https://www.wsj.com/articles/russians-rush-to-leave-as-sanctions- Wall Street Jurnali.
  5. Metz, Cade; Satariano, Odam. „Rossiya texnika sanoatida ishchilar qochib ketayotgani “ bu sohada ishchilar kamayishiga”ga olib kelmoqda“ (en-US). The New York Times (2022-yil 13-aprel). 2017-yil 25-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 18-noyabr.
  6. Avetisyan, Armine „Rossiya migratsiyasi Armaniston iqtisodiyotiga va jamiyatiga ta'sir qilmoqta.“ (uz). The Moscow Times (2022- 10-02).
  7. Caucaso, Osservatorio Balcani e „Ruslarning Armaniston va Gruziyaga ketishining iqtisodiy ta'siri“ (it). OBC Transeuropa. Qaraldi: 2022-yil 1-dekabr.