Klassik mexanikada Bonnet teoremasi shuni koʻrsatadiki, agar n ta turli kuch maydonlarining har biri maʼlum bir P nuqtasida v1, v2 ,…, vn tezlikda boʻlsa ham, bir xil geometrik orbitani (masalan, berilgan oʻlchamdagi ellips) hosil qilsa, u holda P nuqtadagi tezlik teng boʻlsa, xuddi shu orbita boʻylab harakatlanadi

Tarix tahrir

Bu teorema birinchi marta 1817-yilda Adrien-Marie Legendre tomonidan olingan [1], lekin u Per Ossian Bonnet sharafiga nomlangan.

Chiqarish tahrir

Orbita shakli faqat orbitaning har bir nuqtasida markazga qoʻyiladigan kuchlar bilan belgilanadi, bu orbitaga perpendikulyar taʼsir qiluvchi kuchlardir. Aksincha, orbita boʻylab kuchlar faqat tezlikni oʻzgartiradi, lekin tezlikning yoʻnalishini emas.

Orbitadagi P nuqtadagi oniy egrilik radiusi R deb belgilansin. Ushbu orbitani hosil qiluvchi k kuch maydoni uchun orbitaga normal F k kuch markazga tortish kuchini taʼminlashi kerak:

 

Bu kuchlarning barchasini qoʻshsak, tenglama hosil boʻladi

 

Demak, agar P nuqtadagi tezlik teng boʻlsa, qoʻshma kuch maydoni bir xil orbitani hosil qiladi:

 

Manbalar tahrir

  1. Legendre, A-M. Exercises de Calcul Intégral. Paris: Courcier, 1817 — 382–3 bet. 

Havolalar tahrir