Guliston ( forscha: گُلِستان gulistạn "Gul bog'i" ; [golestɒːn]), ba'zan Golestan deb yoziladi, fors adabiyotining diqqatga sazovor yirik asari. Milodiy 1258-yilda yozilgan bu o'rta asrlarning eng buyuk fors shoirlaridan biri hisoblangan Sa'diyning ikki asosiy asaridan biridir. Bu shuningdek, uning eng mashhur kitoblaridan biri bo'lib, G'arbda ham, Sharqda adabiyotga ham chuqur ta'sir ko'rsatgan[1]. Guliston gullar to‘plami bo‘lganidek, “Guliston” ham she’r va hikoyalar to‘plamidir. U donolik manbai sifatida keng tilga olinadi. G'arb dunyosida hamon tez-tez takrorlanadigan mashhur aforizm ham "Guliston" asaridan olingan: "Men oyoq kiyimim yo'qligidan noliganda, oyog'i yo'q odamni uchratib qoldim".

Sa'diy Sheroziy gulzorda (1645-yilda Boburiylar saltanatida yozilgan qo'lyozmaga ishlangan rasm)
Shoir Sa’diy kechalari bog‘da yosh do‘sti bilan suhbatlashmoqda. "Guliston"ga ishlangan miniatyura. Hirot, 1427-yil. Chester Beatty kutubxonasi, Dublin; shahzoda Boysung'ur kutubxonasida ishlangan.

Tuzilishi tahrir

 
Asarning kirish qismi qo'lyozmasi

Muqaddimadan so‘ng “Guliston” sakkizta bobga bo‘lingan bo‘lib, har biri bir qancha hikoyatlardan iborat bo‘lib, qisqa she’rlar bilan bezatilgan[2][3].

1. Shohlarning xulq-atvori
2. Darveshlar axloqi haqida
3. Qoniqishning mukammalligi haqida
4. Sukunatning afzalliklari haqida
5. Sevgi va yoshlik haqida
6. Zaiflik va qarilik haqida
7. Ta'limning ta'siri haqida
8. Hayotda xulq-atvor qoidalari haqida

Hammasi bo'lib asarda fors tilida 595 ga yaqin qisqa she'rlar mavjud bo'lib, ularning har biri o'rtacha ikki baytdan ozroq, ruboiy shaklida ham uchraydi..

Asarning tarjima qilinishi tahrir

 
André du Rayer tarjimasining muqovasi

Saʼdiy Gʻarbga birinchi marta Andre du Ryer [4] (1634) tomonidan qisman fransuzchaga tarjima qillingan. Fridrix Oxsenbax nemis tilidagi tarjimasini (1636) shunga asoslanadi. Georgiy Gentius 1651-yilda forscha matn bilan birga lotincha nusxasini yaratdi [5]. Adam Olearius birinchi to'g'ridan-to'g'ri nemis tarjimasini qildi[6].

Birlashgan Millatlar Tashkilotida "Guliston"dan iqtibos tahrir

Guliston ”ning 1-bobi, 10-hikoyasining bir qismi boʻlgan ushbu mashhur bayt Nyu-Yorkdagi Birlashgan Millatlar Tashkiloti binosida devorga osilgan gilamga toʻqilgan: [7]

بنی‌آدم اعضای یکدیگرند
که در آفرينش ز یک گوهرند
چو عضوى به‌درد آورَد روزگار
دگر عضوها را نمانَد قرار
تو کز محنت دیگران بی‌غمی
نشاید که نامت نهند آدمی

Human beings are members of a whole,
In creation of one essence and soul.
If one member is afflicted with pain,
Other members uneasy will remain.
If you have no sympathy for human pain,
The name of human you cannot retain.

 
Raqsga tushayotgan darveshlar ("Guliston"ga ishlangan miniatura, 1615-yil)
Slackers

Manbalar tahrir

  1. „404-error“. 2011-yil 4-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 3-avgust.
  2. Chapter titles given in the 1899 translation by Sir Edwin Arnold, http://www.sacred-texts.com/isl/gulistan.txt
  3. „The Gulistan or Rose Garden of Sa'di - Edward Rehatsek“.
  4. texte, Saʿadī (1193-1292?) Auteur du. Gulistan, ou L'empire des roses, composé par Sadi,... trad. en français par André Du Ryer,... (EN), 1634. 
  5. Iranian Studies in the Netherlands, J. T. P. de Bruijn, Iranian Studies, Vol. 20, No. 2/4, Iranian Studies in Europe and Japan (1987), 169.
  6. Lewis, Franklin (15 December 2001). "GOLESTĀN-E SAʿDI". Encyclopædia Iranica. http://www.iranicaonline.org/articles/golestan-e-sadi. Qaraldi: 16 January 2011. 
  7. „Payvand News 24 August 2005“. 2018-yil 6-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 3-avgust.

Qo'shimcha o'qish tahrir

Havolalar tahrir