Ibaraki prefekturasi
Ibaraki (yaponcha: 茨城県 Ibaraki-ken) Yaponiyaning Xonsyu orolida joylashgan Kanto okrugidagi prefektura[1]. Ibarakida 2,871,199 (2019-yil, 1-iyun) kishi istiqomat qiladi va prefektura maydoni 6,097.19 km² ni tashkil. Ibaraki shimolda Fukusima, shimoli-gʻarbda Tochigi, janubi-gʻarbda Saitama, janubda Chiba prefekturalari va sharqda Tich okeani bilan chegaradosh.
|
| |||
| Prefektura | |||
|---|---|---|---|
| Tegishli | Xonsyu oroli | ||
| Tarkibida | Kanto | ||
| Maʼmuriy markazi | Mito | ||
| Yirik shaharlari |
Mito Hitachi Tsukuba Tsuchiura | ||
| gubernator | Kazuhiko Oigava | ||
| Rasmiy tili | yapon | ||
| Aholi (2020, dekabr) | 2,852,515 kishi (11-oʻrin) | ||
| Maydoni | 6,097.19 km² (24-oʻrin) | ||
| Vaqt mintaqasi | +9 | ||
| Kod ISO 3166-2 | JP-08 | ||
| Rasmiy sayti | http://www.pref.ibaraki.jp/ | ||
| Xaritada | |||
 | |||
| Koordinatalari: 36°20′30.2″N 140°26′48.6″E / 36.341722°N 140.446833°E G O | |||
Markaz Mito Ibaraki prefekturasining eng yirik shahri. Boshqa yirik shaharlar qatoriga Tsukuba, Hitachi va Hitachinakashaharlari kiradi[2]. Ibaraki prefekturasi Yaponiyaning Tinch okeanining sharqiy qirgʻogʻida, Tokio shimoli-sharqida joylashgan va dunyodagi eng aholi gavjum poytaxti boʻlgan Katta Tokio hududining bir qismidir. Ibaraki prefekturasida Yaponiyadagi ikkinchi eng katta koʻl boʻlgan Kasumigaura koʻli; Yaponiyaning ikkinchi eng uzun va eng katta daryo havzasi Tone; Yaponiyadagi eng mashhur togʻlardan biri boʻlgan Tsukuba togʻi mavjud. Ibaraki prefekturasida, shuningdek, Yaponiyaning uchta buyuk bogʻidan biri boʻlgan Kairaku-en joylashgan va hudud aykido jang sanʼati uchun muhim markaz hisoblanadi.
Tarixi tahrir
Ibaraki prefekturasi ilgari Hitachi provinsiyasi deya nomlangan. 1871-yilga kelib prefektura nomi Ibarakiga oʻzgardi va 1875-yil tugatilgan Shimosa provinsiyasiga tegishli baʼzi tumanlarni qoʻshilib, hozirgi holarga keladi.
Paleolit davri tahrir
Yapon paleolitida odamlar hozirgi prefektura hududida taxminan 24000 yil oldin Aira Kalderadan vulqon kul qatlami choʻkishidan oldin va keyin hayot kechira boshlagan deb ishoniladi. Bu qatlamning pastki qismida sayqallangan tosh va kuygan shagʻallardan yasalgan mahalliy asboblar mavjud.
Asuka davri tahrir
Asuka davrida Hitachi va Fusa provinsiyalari tashkil etilgan. Keyinchalik Fusa boʻlinib, ular orasida Shimosa prefekturasi tashkil etilgan.
Muromachi davri tahrir
Muromachi davrining boshida, XIV asrda, Kitobatake Chikafusa bir yildan ortiq vaqt davomida Oda qal’asini oʻzining dala shtab-kvartirasiga aylantirgan va qal’ada boʻlganida „Jinno Shōtōki“ (Ilohiy imperatorlarning haqiqiy nasl-nasabi yilnomalari) asarini yozgan.
Edo davri tahrir
Edo davrida Tokugava Ieyasudan kelib chiqqan uch xonadon yoki urugʻdan biri (Gosanke zín yān, uchta uy) Mito Tokugava oilasi yoki Mito urugʻi nomi bilan tanilgan Mito domenida joylashgan. Mito domeni Edo davridagi yapon domeni boʻlib, Hitachi provinsiyasi bilan bogʻlangan.
1657-yilda Mitogaku maktabi yaratildi, Mito domenining rahbari Tokugava Mitsukuni Dai Nihonshi toʻplamini tuzishni topshirdi.
Meydzi davri tahrir
Meydzi davrida, Meydzi islohoti paytida, siyosiy xarita oʻzgarib, eski provinsiyalar oʻzgartiriladi yoki birlashtiriladi, hozirgi prefekturalar, xuddi Ibarakidek prefekturalar tashkil etilgan.
Geografiyasi tahrir
.jpg)
Shahar Shaharcha Qishloq Koʻl
_in_Hitachino-Higashi,Ushiku_city.jpg)
Ibaraki prefekturasi Kanto viloyatining shimoli-sharqiy qismi boʻlib, Tochigi prefekturasi va Tinch okeani oʻrtasida choʻzilgan va shimol va janubda Fukusima va Chiba prefekturasi bilan chegaralangan. Shuningdek, janubi-gʻarbda Saitama prefekturasi bilan chegaradosh. Prefekturaning eng shimoliy qismi togʻli, ammo prefekturaning koʻp qismi tekislik boʻlib, koʻplab koʻllar mavjud.
Tabiat bogʻlari tahrir
1-aprel, 2012-yil holatiga koʻra, prefektura hududining 15 %ini milliy bogʻlar, Suigo-Tsukuba kvazi-milliy bogʻi va yana 9 miliy bogʻ tashkil etadi[3]. Shuningdek, Ibarakida bitta prefektural geopark mavjud. Suigo-Tsukuba kvazi-milliy bogʻi Chiba prefekturasining shimoli-sharqiy hududini ham oʻz ichiga oladi.
Togʻlar tahrir
Prefekturaning shimoliy uchdan bir qismi togʻli boʻlib, markazida Tsukuba togʻlari (筑波 山地) joylashgan. Prefekturaning asosiy togʻlari: Fukusima va Tochigi prefekturalari bilan chegaradagi Yamizo (1022 m), Takasasa (922 m), Tsukuba ikkitta Nyotai-San (877 m) va Nantai-San (871 m) choʻqqilari bilan, Osho (804 m), Hanazono (798 m) va Kaba (709 m) togʻlari hisoblanadi.
Suv tizimi tahrir
Prefekturadan oqib oʻtadigan asosiy daryolarga Tone, Naka (Ibaraki) va Kudzi daryolari kiradi va hammasi Tinch okeaniga quyiladi. XVII asrga qadar Tonening quyi oqimi hozirgi joylashuvidan farq qilardi va Tone janubga qarab Tokio koʻrfaziga quyilgan, Vatarase va Kinu daryolari kabi irmoqlari esa mustaqil suv tizimlariga ega boʻlgan.
Tone daryosi havzasining asosiy irmoqlari Kinu va Kokai daryolari boʻlib, ular prefekturaning gʻarbiy qismida joylashgan va shimoldan janubga oqib oʻtadi. Sinton va Sakura daryolari esa Nishiura koʻliga quyiladi.
Edo daryosi Tokio koʻrfaziga quyiladi; daryo hozir Tone daryosining irmogʻi hisoblanadi. Oʻtmishda Edo daryosining oqimi boshqacha boʻlgan, uning manbai toʻgʻri koʻrfazga quyilgan. Ammo XVII asrda Tokugava syogunligi tomonidan Edo (hozirgi Tokio) shahrini suv toshqinidan himoya qilish uchun Tone daryosiga burilgan.
Tone, Edo daryolaridan tashqari, Ibaraki prefekturasining Chiba prefekturasi bilan janubiy chegarasining bir qismi va Vatarase, Tone, Gongendo va Naka daryolari (Saitama) Ibarakining Saitama prefekturasi bilan janubi-gʻarbiy chegarasi boʻylab joylashgan. Vatarase daryosi Ibaraki va Tochigi prefekturalari orasidagi janubiy chegaraning kichik chegarasidir.
Qadim zamonlardan to Edo davrining boshlarigacha Tone daryosining quyi oqimi boʻlmagan va Tonening quyilishi esa Tokio koʻrfazida boʻlgan. Qadimgi davrlarda mavjud boʻlgan tekislikdagi Katori dengizi[4] hozirgi Chiba prefekturasidagi Kasumigaura koʻli va boshqa lagunalar oʻsha dengiz qoldiqlaridir. Katori dengizi Kashima-nada (Tinch okeani) bilan bogʻlangan boʻlgan.
Kasumigaura koʻli hozirda: Nishiura, Kitaura, Sotonasakaura koʻllariga boʻlingan. Bundan tashqari, prefekturada Hinuma, Senba va Ushiku kabi chuchuk suvli lagunalar mavjud.
Fukuoka toʻgʻoni — Tsukubamiraidagi Kokai daryosini qamrab olgan toʻgʻon, u Kanto mintaqasidagi uchta eng yirik toʻgʻondan biridir. Hitachiotadagi Ryudzin toʻgʻoni, Ryudzin daryosidagi goʻzal toʻgʻon boʻlib, toʻgʻon koʻli ustida katta piyodalar osma koʻprigi mavjud.
Shaharlar tahrir
Ibaraki prefekturasida oʻttiz ikkita (32) shahar joylashgan:
Shaharcha va qishloqlar tahrir
Bular har bir tumandagi shaharcha va qishloqlar, 7 ta tumandagi 10 ta shaharcha va 2 ta qishloq:
Iqtisodiyoti tahrir
Ibaraki iqtisodiyoti energiya ishlab chiqarish (ayniqsa, atom energiyasi), kimyo va nozik ishlov berish sanoati, ilmiy-tadqiqot institutlari va turizmga asoslangan. Prefekturada qishloq xoʻjaligi, baliqchilik va chorvachilik ham muhim tarmoqlar hisoblanadi[5].
Ibarakining keng tekis yerlar sanoat rivojlanishi uchun juda qulaydir. Bu prefekturaning Tokio metropoliteniga yaqinligini toʻldiradi va unga sanoat bazasi sifatida yuqori mavqe beradi. Shuningdek, prefekturada Yaponiyaning eng keng qamrovli ilmiy shahri Tsukuba joylashgan boʻlib, bu yerda Hitachi, Ltd. tashkil topgan[6].
Qishloq xoʻjaligi tahrir
Keng tekis yerlari, moʻl suvi va qulay iqlimi bilan Ibaraki Yaponiyadagi qishloq xoʻjaligi mahsulotlari eng yuqori boʻlgan prefekturalar qatoriga kiradi. U Tokio metropolitenini oziq-ovqat bilan taʼminlashda muhim rol oʻynaydi. Uning asosiy mahsulotlari qovun, nok, qalampir, sholining turli navlari va shakarqamish, shuningdek, gul va manzarali oʻsimliklardan iborat.
Shuningdek, Ibaraki mamlakatning qolgan qismini boshqa oziq-ovqat ekinlari bilan taʼminlaydi. 2011-yil mart oyi holatiga koʻra, prefekturada Yaponiyaning bulgʻor qalampiri va xitoy karamining 25 foizi ishlab chiqarilgan[7]
Baliq ovlash tahrir
Mamlakatda baliq yetishtirish eng yuqori boʻlgan prefekturalardan biri; Tinch okeani, Kasumigaura koʻlida, boshqa lagunalar va daryolarda turli xil baliq turlari olinadi.
Qoramol tahrir
Chorvachilikda prefektual sigir zoti boʻlgan Hitachigyu qoramoli (ひたちぎゅう — Hitachi-gyū, Hitachi-ushi) diqqatga sazovordir[8].
Tarix. 1833-yilda Tokugava Nariaki (徳川 斉昭) Mito shahrining hozirgi Migava-cho (見川 町) da qora qoramollarni koʻpaytirishni yoʻlga qoʻydi. Dastlab u asosan prefekturaning shimoliy qismida boʻlgan, ammo keyinchalik u butun prefekturaga tarqalgan.
Sanoat markazlari tahrir
- Hitachi hududi. Elektr, elektronika va mashinasozlik kabi sohalar rivojlangan. 1300 dan ortiq kompaniya; ularning koʻpchiligi 1910-yilda Sukegavada (Hitachi Siti) tashkil etilgan Hitachi kompaniyasi tomonidan homiylik qilinadi.
- Tokai hududi. Atom energiyasini oʻrganish boʻyicha guruhlash tashkilot. J-PARC, Proton tezlatgich tadqiqot majmuasi.
- Tsukuba hududi. 32 ta taʼlim va tadqiqot institutlari. Moddani atomlar darajasida manipulyatsiya qilish (nanotexnologiya) va Kundalik hayotda qoʻllab-quvvatlash uchun robot xavfsizlik markazi. Kosmik markaz.
- Kasima hududi. Poʻlat va neft-kimyo kabi materiallar sanoatini guruhlari, 160 ga yaqin kompaniya.
Demografiyasi tahrir
| Yil | Aholi | ±% |
|---|---|---|
| 1890 | 1,025,497 | — |
| 1903 | 1,200,475 | — |
| 1913 | 1,328,329 | — |
| 1920 | 1,350,400 | — |
| 1925 | 1,409,092 | — |
| 1930 | 1,487,097 | — |
| 1935 | 1,548,991 | — |
| 1940 | 1,620,000 | — |
| 1945 | 1,944,344 | — |
| 1950 | 2,039,418 | — |
| 1955 | 2,064,037 | — |
| 1960 | 2,047,024 | — |
| 1965 | 2,056,154 | — |
| 1970 | 2,143,551 | — |
| 1975 | 2,342,198 | — |
| 1980 | 2,558,007 | — |
| 1985 | 2,725,005 | — |
| 1990 | 2,845,382 | — |
| 1995 | 2,955,530 | — |
| 2000 | 2,985,676 | — |
| 2005 | 2,975,167 | — |
| 2010 | 2,969,770 | — |
| 2015 | 2,917,857 | — |
| 2020 | 2,854,131 | — |
Ibaraki aholisi boshqa prefekturalarga qaraganda tez kamayib bormoqda[9][10].
Madaniyat tahrir
Ibaraki Mitoda natto yoki fermentlangan soya fasulyesi, Kyovadagi tarvuz (yaqinda Chikuseiga birlashtirilgan) va Nishiibaraki mintaqasida kashtan bilan mashhur[11].
Ibaraki Osensei nomi bilan ham tanilgan Morihei Uesiba tomonidan asos solingan Aykido jang sanʼati bilan mashhur. Ueshiba umrining soʻnggi qismini hozir Kasamaning bir qismi boʻlgan Ivama shahrida oʻtkazdi va u yaratgan Ayki ziyoratgohi va dojo haligacha saqlanib qolgan[12].
Kasama Sinto (Kasama Inari maqbarasi), Ibaraki kulolchilik sanʼati muzeyi, xattot va kulolchi Kitaodzi Rosandzinning uy muzeyi, Kasama Nichido sanʼat muzeyi, Morihei Uesiba qarorgohi, Aykido jang sanʼati asoschisi bilan mashhur[13].
Markaziy shahar Mitoda Yaponiyaning uchta eng mashhur bogʻlaridan biri boʻlgan Kayrakuen joylashgan va 100 dan ortiq navdagi 3000 dan ortiq yapon oʻrigi daraxtlari bilan mashhur.
Kasima ziyoratgohi (Jingu) Ibarakining madaniy merosi hisoblanadi.
Mito Toso-gu — Mito shahridagi Tokugava Ieyasu yodgorlik ziyoratgohi.
Seizanso Tokugava Mitsukunining pensiya villasi edi.
Mito shahar botanika bogʻi — Mito shahridagi botanika bogʻi.
Bando shahridagi Park Ibaraki tabiat muzeyi.
Koʻpgina shaharlarda qal’a xarobalari mavjud: Mito, Yuki, Kasama, Tsuchiura, Oda qal’alari shular jumlasidandir.
Hitachi Furyumono, qoʻgʻirchoq suzuvchi teatr festivali, Butunjahon nomoddiy madaniy merosi.
Makabe Hina qoʻgʻirchoq festivali — Hinamatsuri — (Sakuragava shahri).
Yuki-tsumugi (ipak toʻqish texnikasi) Butunjahon nomoddiy madaniy merosi, Kasama buyumlari, Makabe tosh chiroqlari, Kagami kristalli shisha zavodi, Ryugasaki shahridagi eski shisha zavodi.
Taʼlim tahrir
Universitet tahrir
- Ami
- Ibaraki prefekturasi sogʻliqni saqlash fanlari universiteti
- Hitachi
- Ibaraki xristian universiteti
- Mito
- Ibaraki universiteti
- Tokiva universiteti
- Ryugasaki
- Ryutsu Keizai universiteti
- Toride
- Tsuchiura
- Tsukuba xalqaro universiteti
- Tsukuba
- Tsukuba universiteti
- Tsukuba Gakuin universiteti
- Tsukuba texnologiya universiteti
Sport tahrir
Ibarakida quyidagi sport jamoalari faoliyat olib boradi.
Futbol (sokker) tahrir
- Kashima Antlers (Kashima)
- Mito HollyHock (Mito)
- Tsukuba FK (Tsukuba)
Voleybol tahrir
- Hitachi Rivale (ayollar) (Hitachinaka)
Regbi tahrir
- Stags — Kasima regbi futbol klubi RFC (Kasima)
Amerika futboli tahrir
- Tsukuba universiteti (Tsukuba)
Beysbol tahrir
- Ibaraki Astro Planets (Yuki) (Baseball Challenge League)
- Ibaraki Golden Golds (mintaqaviy klub) (Tsukuba)
Kurash tahrir
- Hitachi Pro Wrestling (mintaqaviy guruh) (Hitachi)
Basketbol tahrir
- Ibaraki Robots (Mito)
- Tsukuba rallisi (Simotsuma)
Turizmi tahrir
-
Kasumigaura koʻlidagi Hobikibune (yelkanli qayiq). -
-
Tsukuba shahridan Tsukuba togʻining koʻrinishi -
Suigō Itako Iris bogʻining koʻrinishi -
Kitaibarakidagi Rokkakudo va Tinch okeanining koʻrinishi -
Oarai sohilidagi Torii -
Nemofila bahorda Hitachi dengiz boʻyi bogʻida -
Kairaku-en -
Kasima ibodatxonasi -
Oarai akvariumi
_2020.jpg)
_17.jpg)
.jpg)
Transport va kirish tahrir
Temir yoʻllar tahrir
- Sharqiy Yaponiya temir yoʻl kompaniyasi liniyalari
- Joban
- Utsunomiya (Tohokuning asosiy liniyasi)
- Mito
- Suigun
- Kasima
- Metropolitan shaharlararo temir yoʻl kompaniyasi
- Tsukuba Express
- Kanto temir yoʻli
- Joso liniyasi
- Ryugasaki liniyasi
- Kasima Rinkai temir yoʻli
- Oarai Kasima liniyasi
- Kasima Rinko liniyasi
- Hitachinaka dengiz boʻyidagi temir yoʻl
- Minato liniyasi
- Mooka temir yoʻli
- Mooka liniyasi
Kabel vagonlari tahrir
- Tsukuba Kanko temir yoʻli
- Tsukuba togʻidagi teleferik
- Tsukuba togʻi kanati
Yoʻllar tahrir
Tezyurar yoʻllar tahrir
Joban tezyurar yoʻli
Ken-O tezyurar yoʻli
Kita-Kanto tezyurar yoʻli
Higasi-Kanto tezyurar yoʻli
Milliy avtomobil yoʻllari tahrir
Ibaraki prefekturasidan quyidagi milliy marshrutlar oʻtgan:
- 4-milliy yoʻnalish (Koga hududi atrofida)
- 6-milliy yoʻnalish (Tokioning Nihonbasi-Toride-Tsuchiura-Mito-Hitachi-Ivaki-Sendai)
- 50-milliy yoʻnalish
- 51-milliy yoʻnalish (Mito-Kashima-Itako-Narita-Chiba)
- 118-milliy yoʻnalish
- 123-milliy yoʻnalish
- 124-milliy yoʻnalish
- 125-milliy marshrut (Katori-Tsuchiura-Tsukuba-Koga-Gyoda-Kumagaya)
- 245-milliy yoʻnalish
- 293-milliy yoʻnalish
- 294-milliy yoʻnalish
- 349-milliy yoʻnalish
- 354-milliy yoʻnalish
- 355-milliy yoʻnalish
- 400-milliy yoʻnalish (Mito-Nakagava-Nikko-Minamiaizu-Nisiaizu)
- 408-milliy yoʻnalish
- 461-milliy yoʻnalish
Prefektura yoʻllari tahrir
Ibaraki 300 dan ortiq prefektural yoʻllarga ega
Portlar tahrir
- Ibaraki porti
- Hitachi porti
- Hitachinaka porti
- Oarai porti — Tomakomai, Xokkaydoning Muroran shahriga parom yoʻnalishi
- Kasima porti
Aeroportlar tahrir
- Ibaraki aeroporti
- Ryugasaki aerodromi
- Tsukuba vertolyot aerodromi
- Otone havo yoʻlagi 大利根飛行場 (yaponcha: おおとねひこうじょう 'Ōtone Hikōjō') — Kavachi shahridagi Tone daryosi yaqinida joylashgan aerodrom.
Talaffuz tahrir
Prefektura koʻpincha Ibaraki-ben deb nomlanuvchi mintaqaviy lahjada soʻzlashuvchilar tomonidan "Ibara gi " deb talaffuz qilinadi. Biroq, standart talaffuz "Ibara ki ". "Ibara gi emas, Ibara ki "[14] talaffuzi muallifining fikricha, bu, katta ehtimol bilan, Ibaraki shevasida „k“ tovushining yumshashining notoʻgʻri qiyshashi bilan bogʻliq.
Qardosh hududlar tahrir
Ibaraki bilan birodar:
Manbalar tahrir
- ↑ Nussbaum, Louis-Frédéric. (2005). „Ibaraki-ken“ in Japan Encyclopedia Google Booksda; „Kantō“ in Japan Encyclopedia Google Booksda.
- ↑ Nussbaum, „Mito“ at Japan Encyclopedia Google Booksda.
- ↑ „General overview of area figures for Natural Parks by prefecture“. Ministry of the Environment (1-aprel 2012-yil). Qaraldi: 9-noyabr 2013-yil.
- ↑ „歌垣発祥の地を訪ねる「筑波山・香取の海」(in Japanese) - To visit the birthplace of Utagaki「Mt. Tsukuba ・ Katori Sea」-“. utakura.com. Qaraldi: 12-noyabr 2021-yil.
- ↑ „About Ibaraki“. invest.indus.pref.ibaraki.jp. Qaraldi: 12-noyabr 2021-yil.
- ↑ „data | Attractive Local Regions in Japan — Investing in Japan — Japan External Trade Organization“ (inglizcha). ジェトロ. Qaraldi: 4-iyul 2022-yil.
- ↑ Schreiber, Mark, „Japanʼs food crisis goes beyond recent panic buying“, The Japan Times, 17 April 2011, p. 9.
- ↑ „Breed info, About Hitachiwagyū Beef“. hitachiwagyu.com. Qaraldi: 12-noyabr 2021-yil.
- ↑ „Gov't data show exodus to Tokyo from other parts of Japan continues“. Japan Today (1-fevral 2019-yil). 2019-yil 3-fevralda asl nusxadan arxivlangan.
- ↑ „茨城県の人口と世帯（推計）-令和2年（2020年）12月1日現在 - (in Japanese) - Population and households in Ibaraki Prefecture (estimated)-As of December 1, 2020-,“. pref.ibaraki.jp, December 22, 2020. Qaraldi: 19-noyabr 2021-yil. [sayt ishlamaydi]
- ↑ „Ibaraki Guide“. ibarakiguide.org. Qaraldi: 12-noyabr 2021-yil.
- ↑ Aikikai Foundation Ibaraki Branch Dojo „ Founder and Iwama“, Retrieved August 25, 2017
- ↑ „Kasamashiko – A Journey Through Japan’s Pottery Culture“. ibarakiguide.org. Qaraldi: 12-noyabr 2021-yil.
- ↑ いばらぎじゃなくていばらき [Ibaragi ja Nakute Ibaraki]
Adabiyotlar tahrir
- Nussbaum, Louis-Frederic va Käthe Roth. (2005). Japan Encyclopedia . Cambridge: Harvard universiteti nashriyoti.ISBN 978-0-674-01753-5ISBN 978-0-674-01753-5 .OCLC 58053128OCLC 58053128 .
Havolalar tahrir
 |
Vikiomborda Ibaraki prefekturasi haqida turkum mavjud |