Kitob savdosi — bu nashriyot jarayonining chakana savdosi va tarqatilishining oxiri boʻlgan kitoblarning tijorat savdosi. Kitob savdosi bilan shugʻullanadigan odamlar kitob sotuvchisi, kitobdor, kitobchi yoki kitobxon deb ataladi . Miloddan avvalgi 300-yillarda kutubxonalarning tashkil etilishi afinalik kitob sotuvchilarning kuchini ragʻbatlantirdi.

Cărturești Carusel, Buxarestdan (Ruminiya) tarixiy binodagi kitob do‘koni, 1860 yilda bank sifatida qurilgan. Uning interyeri barokko uygʻonish meʼmorchiligini zamonaviy dizayn bilan uygʻunlashtiradi
Marburgdagi kitob doʻkoni (Gessen, Germaniya)
Qoʻshiqchilar uyi kitob doʻkonining ichki koʻrinishi (Sankt-Peterburg, Rossiya)

Tarixi tahrir

Rimda, respublikaning oxiriga kelib, kutubxonaga ega boʻlish modaga aylandi va Rim kitob sotuvchilari gullab-yashnayotgan savdoni olib borishdi.[1]

Xristianlikning tarqalishi tabiiy ravishda Injillarning nusxalariga, boshqa muqaddas kitoblarga, keyinchalik cherkov va shaxsiy foydalanish uchun missallarga va boshqa bagʻishlov jildlariga katta talabni keltirib chiqardi.[2] Kitob savdosining zamonaviy tizimi matbaa joriy etilganidan keyin paydo boʻlgan. XVI—XVII asrlarda quyi mamlakatlar bir muddat kitob savdosining asosiy markaziga aylandi. Zamonaviy kitob savdosi Internetning paydo boʻlishi bilan keskin oʻzgardi. Amazon, Ebay va boshqa yirik kitob distribyutorlari kabi yirik veb-saytlar hamkorlik dasturlarini taklif qiladi va kitob savdosida ustunlik qiladi.

Zamonaviy davr tahrir

 
Sastamala shahridagi kitob doʻkoni (Pirkanmaa, Finlandiya)
 
Nuuk shahridagi Atuagkat kitob doʻkoni (Sermersuoq, Grenlandiya)

Kitob doʻkonlari zanjirning bir qismi yoki mahalliy mustaqil kitob doʻkonlari boʻlishi mumkin. Doʻkonlar hajmi boʻyicha bir necha yuzdan bir necha yuz minglab nomlarga ega boʻlishi mumkin. Ular gʻisht va ohak doʻkonlari yoki faqat internet doʻkonlari yoki ikkalasining kombinatsiyasi boʻlishi mumkin. Kattaroq kitob doʻkonlari uchun oʻlchamlar yarim million nomdan oshadi. Kitob doʻkonlarida gazetalar, jurnallar va xaritalar kabi kitoblardan tashqari boshqa bosma mahsulotlar ham sotiladi; qoʻshimcha mahsulot qatorlari, ayniqsa mustaqil kitob doʻkonlari orasida juda katta farq qilishi mumkin. Kollejlar va universitetlar koʻpincha talabalar shaharchasida darslik va ilmiy kitoblar bilan taʼminlashga qaratilgan kitob doʻkonlariga ega boʻlib, koʻpincha boshqa materiallar va logotip mahsulotlarini sotadilar. Kampus ichidagi koʻplab kitob doʻkonlari Buyuk Britaniyadagi WHSmith yoki Waterstoneʼs yoki Qoʻshma Shtatlardagi Barnes & Noble College Booksellers kabi yirik savdo tarmoqlariga tegishli yoki boshqariladi.

Kitob doʻkonining yana bir keng tarqalgan turi — foydalanilgan kitob doʻkoni yoki ikkinchi qoʻl kitob doʻkoni boʻlib, u turli xil sharoitlarda eskirgan va chop etilmagan kitoblarni sotib oladi va sotadi. Kitob yigʻuvchilar odatda tez-tez ishlatiladigan kitob doʻkonlariga boradilar. Katta onlayn kitob doʻkonlari ham sotuvga qoʻyilgan kitoblarni taklif qiladi. Foydalanilgan kitoblarini onlayn kitob doʻkonlari orqali sotmoqchi boʻlgan shaxslar kitob doʻkonlari tomonidan belgilangan shartlarga rozi boʻlishadi: masalan, kitoblar sotilgandan keyin onlayn kitob doʻkoniga oldindan belgilangan toʻlovnini toʻlash. Parijda bukvinistlar qadimgi va foydalanilgan kitob sotuvchilari boʻlib, ular yuzlab yillar davomida Sena daryosining ikki tomonida ochiq savdo rastalari va qutilariga ega boʻlib, 1850-yillardan beri qonun bilan tartibga solingan va shaharning goʻzal muhitiga hissa qoʻshgan.[3][4]

Yana qarang tahrir

  • Kitob doʻkonida oʻgʻirlik
  • Kitob doʻkoni turizmi
  • Kitoblar tarixi
  • Mustaqil kitob doʻkoni
  • Mustaqil kitob doʻkonlari roʻyxati
  • Chorak qutisi

Eslatmalar va havolalar tahrir

  1. Dix, T. Keith (1994). „"Public Libraries" in Ancient Rome: Ideology and Reality“. Libraries & Culture. 29-jild, № 3. University of Texas Press. 282–296-bet. JSTOR 25542662.
  2. Kenyon, Frederic G.. Our Bible and the Ancient Manuscripts. Wipf and Stock Publishers, 1 October 2011 — 101 bet. ISBN 9781610977562. 
  3. „The Bouquinistes of Paris“ (en). Atlas Obscura. Qaraldi: 2022-yil 1-may.
  4. Les Cahiers français (Issues 13-24) (fr). La Documentation Française, 1957 — 30 bet. 

Qoʻshimcha oʻqish tahrir

Havolalar tahrir