Beat reporting (Maxsus reportaj), ixtisoslashtirilgan reportaj sifatida ham tanilgan, vaqt oʻtishi bilan muayyan masala, sektor, tashkilot yoki muassasaga qaratilgan jurnalistika janridir.

Tavsifi tahrir

Beat muxbirlari mavzu boʻyicha oʻz bilim bazasini yaratadilar va ular bilan tanishadilar, bu ularga toʻgʻridan-toʻgʻri faktlar haqida xabar berishdan tashqari, tushuncha va sharhlar berishga imkon beradi. Umuman olganda, jurnalistlar qayta-qayta tashrif buyuradigan manbalar bilan aloqa oʻrnatadilar, bu esa jurnalist va ularning maʼlumot manbasi oʻrtasida ishonchni mustahkamlash imkonini beradi. Bu ularni vaqti-vaqti bilan shunga oʻxshash voqealarni yoritishi mumkin boʻlgan boshqa jurnalistlardan ajratib turadi[1].

Jurnalistlar oʻzlari reportaj qilayotgan jarayonlarga biroz aralashadi va shu voqelikni oʻzlashtirishga ishtiyoqli boʻlishadi[2]. Beat jurnalistlari koʻpincha bir xil manbalar bilan kundan-kunga rivojlantirish asosida olib boradilar va ular bilan munosabatlaridan qatʼi nazar, bu manbalarga qaytishlari kerak[3]. Bu manba egalari muxbirlarning xabarlaridan mamnun boʻlishi yoki aksincha ham boʻlishi mumkin[3]. Jurnalistlar tezda oʻz manbalariga murojaat qilishlari, barcha kerakli maʼlumotlarni olishlari va belgilangan muddatda yozishlari kerak[3].

Ommaviy axborot vositalari sotsiologlarining fikriga koʻra, reportajlar jurnalistlarga voqelikni yoritish uchun berilgan vaqt cheklanganligi sababli yuzaga keladi[4]. Bu kabi reportajlari har doim ham boshqa jurnalistika turlari kabi umumiy manfaatlar uchun foydali boʻlishi shart emas[4].

Beat jurnalistlari reportaj paytida uchrashgan har bir odamdan maʼlumot yigʻadilar[5]. Ular maqolalar uchun har qanday yangi maʼlumotni olish uchun muntazam ravishda manbalarga murojaat qiladi, manba markaziga tashrif buyuradi va elektron pochta xabarlarini yuboradi[5]. Jurnalistlar maʼlum bir qarshiliklar boʻyicha tajribaga ega boʻlganda, ular ushbu muammo bilan bogʻliq yangi jarayonlarga olib borish uchun bilim va manbalarga ega boʻlishlari mumkin[5]. Beats janri jurnalistlarga jurnalist sifatidagi rollarini aniqlashga yordam beradi, shuningdek, yangiliklar boʻlimidagi voqealarning bir-birini takrorlashini oldinini oladi[5].

Etimologiyasi tahrir

Bu atama, politsiyachi uchun boʻlgani kabi, belgilangan muntazam marshrut yoki odatiy yoʻl maʼnosida urish otidan kelib chiqqan. Oʻxshatish boʻyicha, muxbirning urishi — ular reportaj uchun tayinlangan mavzu yuzasudab izlanish olib boradi[6]. Xuddi shunday, beat reportyor ham maʼlum bir mavzu boʻyicha yangi maʼlumotlarni toʻplashda bir xil usullar yoki odatiy yoʻllardan boradi. Muxbirning vazifasi — yangiliklarni etkazish, voqeani oʻz nuqtai nazari va kuzatishlariga koʻra koʻrsatish, bizga tushuncha berish, unga sharh berish va berilgan vaqt oraligʻida muammolar haqida hisobot berishdir[7].

Sovrinlar tahrir

Bir nechta tashkilotlar 2007-yilda toʻxtatilgan Beat reporting uchun Pulitser mukofoti, ehtimol, eng mashhuri boʻlgan Reportajlar uchun mukofotlar beradi. Beat reporting uchun toifaga ega boʻlgan boshqa mukofotlar orasida Gerald Loeb mukofotlari[8], Kanada Milliy gazetasi mukofotlari[9] va SEJ mukofotlari mavjud[10].

Manbalar tahrir

  1. Ralph S. Izard „11. The Specialist at Work: Beat Reporting“,. Fundamentals of News Reporting. Kendall/Hunt, 1994 — 215ff bet. ISBN 0-8403-7607-3. 
  2. Ryfe, D. M. (2009)Structure, agency, and change in an American newsroom. 665-683
  3. 3,0 3,1 3,2 Scanlan, C. (2011). Beat reporting: what does it take to be the best. Poynter Institute.
  4. 4,0 4,1 Berkowitz, Daniel A. (1997) Social Meanings of News: A Text-reader. Thousand Oaks, CA: Sage Publications
  5. 5,0 5,1 5,2 5,3 Galbraith, K. (2010) The Capriciousness of Beats. Nieman Reports, 64(4), 5-6.
  6. V. S. Gupta. Handbook of Reporting and Communication Skills. Concept Publishing Company, 2003 — 50 bet. ISBN 81-8069-043-1. 
  7. „Beats in Journalism“. Nimcj.org. Qaraldi: 2020-yil 21-aprel.
  8. „Gerald Loeb Awards“. UCLA Anderson School of Management. 2011-yil 20-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2011-yil 20-oktyabr.
  9. „List of winners since 1949: Beat Reporting/Journalisme spécialisé“. National Newspaper Awards. Qaraldi: 2011-yil 20-oktyabr.
  10. „SEJ 2011 Awards — Rules“. Society of Environmental Journalists. 2011-yil 4-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2011-yil 20-oktyabr.

Havolalar tahrir

  • Deadbeats — Media radio dasturida, 2014-yil 12-sentyabr