Misrda avtomobilsozlik sanoati 50 yildan beri rivojlanib bormoqda. U har yili 200 000 dan ortiq transport vositalarini sotishi mumkin va hozirda Afrikadagi ikkinchi yirik bozori va dunyodagi 42-chi bozorga aylanadi, yillik ishlab chiqarish hajmi 70 000 dan ortiq transport vositalarini ishlab chiqaradi. Ko'p muvaffaqiyatsizliklar va muvaffaqiyatlarni boshdan kechirgandan so'ng, Misr avtomobilsozlik sanoati ishlab chiqarishga emas, balki yig'ish operatsiyalariga ko'proq e'tibor qaratmoqda. [1]

Avtomobilsozlikning rivojlanishi tahrir

1960-yillar tahrir

Misrda avtomobilsozlik sanoati 1961-yilda Misr hukumati AI Nasr avtomobil ishlab chiqarish kompaniyasi deb nomlangan birinchi avtomobil kompaniyasini tashkil qilgan paytdan boshlandi. [2] Bu birinchi arab avtomobil ishlab chiqaruvchisi edi va u davlatga tegishli edi. Kompaniya asosan Fiat rusumidagi avtomobillarni muhandislik va dizayndagi muammolar tufayli ishlab chiqargan, shuningdek, o'z brendi ostida xorijiy litsenziyalangan avtomobillarni ishlab chiqargan. Ko'p yillik rivojlanishdan so'ng, ular o'zlarining mahsulotlari, masalan Nasr 128 GLS, o'sha davrdagi eng ko'p sotilgan model edi.

Ochiq eshiklar siyosati tahrir

1974-yilda Misr prezidenti Sadat Ochiq eshiklar iqtisodiy siyosatini (ODEP) boshladi. 80-yillarda ko'plab xorijiy kompaniyalar va kapital Misr avtomobil bozoriga kirdi. 1985-yilda General Motors (GM) Misrda mahalliy importchi va avtomobil sotuvchisi bo'lgan Al-Monsour Automotive Company bilan qo'shma korxona tuzdi. [3] 90-yillarning boshlarida Misr hukumati Iqtisodiy islohotlar va tarkibiy tuzatish dasturini (ERSAP) qabul qildi. [4] Bu o'z zavodlari va yig'ish liniyalarini qurish uchun Misr bozoriga chiqqan ko'plab xorijiy kompaniyalarni jalb qildi. Bu yerda Citroen, Fiat, Hyundai, Mercedes-Benz, Nissan, BMW va boshqalar kabi ko'plab yirik kompaniyalar bor edi.

25 yanvar inqilobi tahrir

 
Arab bahori

2010-yilda transport vositalarini ishlab chiqarish 116 683 taga oshirildi va bu Misr avtomobil sanoatida eng yaxshi vaqt edi. [5] Ammo 2011-yildagi Misr inqilobi 25 yanvar inqilobi deb nomlangan, [6] ya'ni 2010-yil dekabr oyidan boshlab bu Husni Muborak hukumatini ag'darish to'g'risidagi inqilob. Bu davrda u Misrdagi avtomobilsozlik sanoatiga katta zarar etkazdi. Hukumatning noroziligi va kompaniya har yili 10 mingta avtomobil yig'ishi mumkinligi sababli Nissan Misrda xavfsizlik nuqtai nazaridan ishlab chiqarishni to'xtatdi. [7] Vaziyat tufayli, Tokyo Motor Misrda o'z krossoverlarinilarni yig'ish ishlarini to'xtatdi. Koreyaning Samsung, LG va Hyundai Motor kabi ko'plab kompaniyalari norozilik namoyishlari tarqalishi sababli Misrdagi odatiy ishlaridan voz kechishga majbur bo'lishdi va ko'plab xodimlar Koreyaga yoki uchinchi davlatga qaytishga majbur bo'lishdi. BMW zo'ravon namoyishlar tufayli Germaniya fuqarolarini o'z mamlakatlariga qaytarib yubordi. Daimler va GM kabi boshqa avtomobil ishlab chiqaruvchilari vaqtincha faoliyatini to'xtatib qo'yishdi. [8] Siyosiy o'zgarishlar tufayli 2011-yilda ishlab chiqarish 30% ga kamaydi va keyingi yillarda pasayib ketdi. [9] Va 2017-yilda avtomobil ishlab chiqarishning umumiy hajmi atigi 36 640 ga teng edi. [10]

Mahalliy avtomobilsozlik tahrir

Avtomobilsozlik Misrdagi eng muhim sohalardan biri bo'lib, mamlakat iqtisodiyotiga katta foyda keltiradi. 80-yillarda AI Nasr avtomobil ishlab chiqarish kompaniyasi butun Misr bozorida yagona yirik ishlab chiqaruvchi edi. Hozir Misrda 83 ta avtomobil ishlab chiqaruvchi korxonalar mavjud. [11] U GM, BMW, Hyundai, Toyota va Nissan kabi gigantlarga ega bo'lib, Misrning fabrikalarida asosiy mahsulot turlarini ishlab chiqaradi. Mamlakatda 15 dan ortiq avtomobil yig'ish zavodlari va 75 ta ob'ektlar mavjud bo'lib, ular 75000 dan ortiq ish o'rinlarini ta'minlaydi. [12] Yiliga 300 mingta yengil avtomobillar, yengil tijorat transporti, yuk mashinalari va avtobuslar ishlab chiqarish quvvatiga ega. Ayniqsa, bu juda ko'p yosh aholiga ega bo'lgan avtomobil bozori. Har yili talab ortib bormoqda va katta imkoniyatlarga ega. Har 1000 ta avtomobildan o'rtacha 62 ta misrlik mashinaga egadir. Jazoirda bu raqam 1000 kishidan 140 tani tashkil etadi, bu Misrdan 2,3 barobar katta.

Biroq, Misr funti uning zaiflashishi sababli avtomobil qismlari importiga salbiy ta'sir ko'rsatmoqda. [12] Bu yig'ish qismlarini qimmatroq qildi va bu transport vositalarining sotish narxiga va keyinchalik ishlab chiqarish narxiga sezilarli ta'sir ko'rsatdi. Kichik bozor tufayli mahalliy ishlab chiqaruvchilarning Evropa eksportchilari va keng miqyosli Osiyo bilan raqobatlashishi qiyin. Oxirida, mavjud montajchilar mamlakatda yuqori savdo hajmiga ega bo'lgan kompaniyalarni qidiradilar.

Misr hukumati Sharqiy va Janubiy Afrika uchun umumiy bozorning (COMESA) 26 mamlakatida erkin savdo qilish imkonini beruvchi uch tomonlama erkin savdo bitimini imzoladi. [12] Bu Misr eksportiga juda ko'p ishonch beradi. Afrika iqtisodiyoti o'sib bormoqda va avtomobillarga talab butun bozorda o'smoqda.

Misrda avtomobil ishlab chiqaruvchilar tahrir

1. Al Fotouh avtomobillarni yig'ish kompaniyasi  

2. Arab Amerika transport vositalari

Arab sanoatlashtirish tashkiloti (51%) va Chrysler Group LLC (49%) o'rtasidagi qo'shma korxona. Harbiy va fuqaro transport vositalarini ishlab chiqarish.   3. El-Tramko

4. General Motors Egypt SAE

 

Mahalliy importchi va avtomobil sotuvchi Al-Monsour Automotive Company bilan qo'shma korxona. Zavod "6 oktyabr" shahrida joylashgan. Kompaniya General Motors kompaniyasiga tegishli emas.  

5. Ghabbour guruhi

1940-yilda tashkil etilgan Ghabbour Group Misrda yiliga 150 ming dona avtomobil ishlab chiqaradigan eng yirik avtomobil ishlab chiqaruvchisi. Kompaniya Bajaj Auto, Hyundai va Volvo avtomobillarini ishlab chiqaradi.  

6. JAC Motor

JAC Motor - bu davlatga tegishli avtomobil ishlab chiqaruvchisi. Kompaniya 1964-yilda tashkil topgan va 2001-yilda Shanxay fond birjasida ro'yxatga olingan.  

7. Mersedes Misr

1999-yil dekabr oyida Daimler AG kompaniyasining to'liq sho'ba korxonasi sifatida tashkil etilgan. [13] Mercedes-Benz avtomobillarini yig'adi.

8. Suzuki Misr

Suzuki yengil avtomobillarini ishlab chiqaradi.  

 
Suzuki 800

9. Wagih Abaza kompaniyasi

Peugeot 405ni yig'adi.  

10. Bavariya Auto Group

BMW avtomobillarini yig'adi va sotadi. U BMW tomonidan 2003-yil mart oyida tashkil etilgan va "6 oktyabr" shahrida joylashgan .  

11. Speranza Motors, Ltd

Misrning avtomobil ishlab chiqaruvchisi Qohida shahrida joylashgan.

12. Seoudi guruhi

Misr avtomobil ishlab chiqaruvchisi, 1975-yilda tashkil etilgan. Kompaniya Thai savdo markazida joylashgan bo'lib, Nissan avtomobillarini ishlab chiqaradi.

13. Misr nemis avtomobilsozlik kompaniyasi

Daimler-Benz sobiq bosh direktori va Sami Saad tomonidan Mercedes-Benz rusumidagi transport vositalarini yig'ish bo'yicha qo'shma korxona sifatida tashkil etilgan misrlik avtomobil yig'uvchi. Bu Mercedes Benz avtomobillarini yig'adi, "6 oktyabr" shahrida joylashgan.  

14. Al Nasr avtomobilsozlik kompaniyasi

Bu birinchi arab avtomobil ishlab chiqaruvchisi edi va u davlatga tegishli edi. [2] Kompaniya asosan Fiat rusumidagi avtoulovlarni muhandislik va dizayndagi muammolar tufayli ishlab chiqargan, shuningdek, o'z brendi ostida xorijiy litsenziyalangan avtomobillarni ishlab chiqargan.

15. MCV Bus and Coach

Avtobus kuzovlarini ishlab chiqaruvchi, 2002-yilda tashkil topgan.  

16. Egy-Tech muhandisligi

Uch g'ildirakli transport vositalarini ishlab chiqaruvchi.  

17. Tijorat transportini ishlab chiqarish

Misr kompaniyasi avtobuslar va yuk mashinalari ishlab chiqaradi. Zavod Salxeya shahrida joylashgan.  

18. Gorika Misr

Misr avtomobil bozori tahrir

Misr avtomobil bozori hozirda mijozlar tajribasiga e'tibor qaratmoqda va ba'zi qismlar uchun ko'plab imkoniyatlarni taqdim etadi. [14] Jug'rofiy diversifikatsiya modeli avtomobil ishlab chiqaruvchilarning raqobatbardoshligi va daromadliligini saqlashning muhim strategiyalaridan biridir. Misrdagi barcha yirik kompaniyalar avtomobillarni boshqarish texnologiyasiga e'tibor qaratmoqdalar. Hukumat avtomobil sanoatida rag'batlantirish va rivojlantirish uchun kuchli rol o'ynaydi. Biroq, atrof-muhitning ifloslanishini tartibga solishga sarmoya kiritish uchun katta mablag' kerak bo'ladi.

Ishlab chiqarish tahrir

90 million aholisi bor mamlakat sifatida yiliga o'rtacha 10 mingdan kam bo'lgan mahsulotlar talabni qondira olmaydi. Janubiy Afrikada ishlab chiqarish Misrga qaraganda 10 baravar katta va Marokashda ishlab chiqarish Misrdan 5 baravar katta [9] . 2002-yilda Misrda ishlab chiqarilgan avtomobillarning umumiy soni 45 073 ni tashkil etdi. [15] 2010-yilda ularning soni 116 683 taga oshirildi va bu Misr avtomobilsozlik sanoatidagi eng yaxshi vaqt edi. [5] Ammo, siyosiy o'zgarishlar tufayli (25 yanvar inqilobi), 2011-yilda ishlab chiqarish 30 foizga kamaydi. Va 2017-yilda umumiy ishlab chiqarish atigi 36 640 ni tashkil qiladi. [10] Ammo hukumat 2018-yilda avtomobil sanoatini rivojlantirishga kuchli ishonchga ega. Va bozor o'z javobini aytdi, natijada avtomobillarning umumiy ishlab chiqarilishi 90 foizga o'sdi.

Avtomobillar sotuvi tahrir

Misr bozorining savdosi 2018-yilning birinchi yarmida 2017-yilning yarmiga nisbatan 40% ga oshdi. [16] Misr avtomobilsozlik sanoatida eng ko'p sotilgan yil 2015-yil bo'ldi, unda 349,100 ta yangi avtomobil sotildi. [17] 2005-yildagi savdolarning umumiy soni 121.437 ni tashkil qildi, bu eng yomon sotilgan yil. Afrikadagi boshqa ikkita yirik davlatni (Janubiy Afrika va Marokash) solishtiring. Misr savdo bozorida faqat Janubiy Afrikadan keyin ikkinchi o'rinda turadi, undan keyin Marokash va savdo bozori aholi sonining ko'payishi sababli o'sishi mumkin.

2017-yilda Chevrolet Misrda eng ko'p sotilgan brend bo'lib, avtomobil bozorining 22,3 foizini tashkil etdi. Usha yili Chevrolet avtomobili 21 468 dona sotilgan. Solishtirish uchun, 2016-yilda 32,890 dona mashina sotilgan. 2017-yilda 2016-yilga nisbatan 34,7 foizga kamaygan. [18] Nissan ikkinchi o'rinni egalladi va 2017-yilning to'qqiz oyida 15 847 ta transport vositasini sotdi. Bu umumiy savdoning 16,5% ni tashkil etdi. Hyundai marketingning umumiy sotilishining 14,1% bilan uchinchi o'rinni egalladi va 13 613 ta transport vositasini sotdi. Keyingi o'rinlarda Toyota 7,930 ta mashina sotdi va bozor ulushining 8,2% ni egalladi. Mitsubishi 2017-yil davomida jami sotishning 5 foizi bilan beshinchi o'rinni egalladi va 4804 ta mashina sotdi. Chery bozor ulushining 4,6 foizi bilan oltinchi o'rinni egalladi va 4419 ta transport vositasini sotdi.

Adabiyotlar tahrir

  1. Zaher, Shadwa (en). Automotive industry in Egypt. https://www.academia.edu/32489885. 
  2. 2,0 2,1 „Comeback car“. Al Ahram Weekly. 2019-yil 12-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 12-may. Manba xatosi: Invalid <ref> tag; name ":0" defined multiple times with different content
  3. „Chevrolet Media - Egypt - Company Information“ (en). media.gm.com. 2020-yil 21-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 12-may. (Wayback Machine saytida 2020-09-21 sanasida arxivlangan)
  4. Zaher, Shadwa (en). Automotive industry in Egypt. https://www.academia.edu/32489885. 
  5. 5,0 5,1 „2010 Statistics | OICA“. www.oica.net. Qaraldi: 2019-yil 12-may.
  6. „Egypt Uprising of 2011“ (en). Encyclopedia Britannica. Qaraldi: 2019-yil 7-iyun.
  7. „Signing into eresources, The University of Sydney Library“. login.ezproxy1.library.usyd.edu.au. Qaraldi: 2019-yil 12-may.
  8. „Signing into eresources, The University of Sydney Library“. login.ezproxy1.library.usyd.edu.au. Qaraldi: 2019-yil 12-may.
  9. 9,0 9,1 „2011 statistics | OICA“. www.oica.net. Qaraldi: 2019-yil 12-may.
  10. 10,0 10,1 „2017 Statistics | OICA“. www.oica.net. Qaraldi: 2019-yil 12-may.
  11. „Automotive - Car-Manufacturer“. www.egypt-business.com. Qaraldi: 2019-yil 12-may.
  12. 12,0 12,1 12,2 „Egypt's domestic automotive industry shows promise“ (en). Oxford Business Group (2016-yil 27-yanvar). Qaraldi: 2019-yil 12-may.
  13. „Company Overview | Mercedes-Benz Dubai“. mercedesbenzme.com. Qaraldi: 2019-yil 7-iyun.
  14. „2019 Future of Egypt Automobile Market - Trends, Outlook and Growth Opportunities - ResearchAndMarkets.com“ (en). www.businesswire.com (2019-yil 8-fevral). Qaraldi: 2019-yil 7-iyun.
  15. „2002 Statistics | OICA“. www.oica.net. Qaraldi: 2019-yil 12-may.
  16. „Egyptian auto market to keep growth rate at around 40%“. EgyptToday. Qaraldi: 2019-yil 7-iyun.
  17. „Sales Statistics | OICA“. www.oica.net. Qaraldi: 2019-yil 12-may.
  18. „Chevrolet remains top-selling brand with 22.3% of market“ (de). www.egypt-business.com. Qaraldi: 2019-yil 12-may.