Mozartkugel
 | |
| Turi | Qandolat mahsulotlari |
|---|---|
| Asl nomi | Mozart-Bonbon |
| Kelib chiqishi | Avstriya, Salzburg |
| Muallifi | Paul Fyurst |
| Asosiy komponentlari | Pista, qora shokolad, marzipan, nuga |
Mozartkugel qora shokolad bilan qoplangan pista, marzipan va nugadan tayyorlangan kichik, yumaloq qandolatchilik mahsuloti. U dastlab Mozart-Bonbon nomi bilan tanilgan, 1890-yilda Salzburg qandolatchisi Pol Fyurst (1856-1941) tomonidan yaratilgan va Volfgang Amadeus Mozart nomi bilan atalgan. Qo'lda tayyorlangan shirinliklar hozirgi kunga qadar Fyurstning avlodlari tomonidan tayyorlanadi.
Kelib chiqishi tahrir
Pol Fyurstning oilasi Dinkelsbühldan. Uning o'zi Yuqori Avstriyaning Sierning shahrida tug'ilgan va Zalsburgda o'sgan. Otasi vafot etgach, Brodgasse shahridagi 13-sonli qandolat fabrikasiga ega bo'lgan amakisining uyida yashadi. Fyurst amakisining biznesini o'z zimmasiga oldi va Vena, Budapesht, Parij va Nitssada o'qidi. 1884-yilda u Brodgasse №13 da o'zining qandolatchilik do'konini ochdi. 1890-yilda uzoq sinovlardan so'ng pralin tayyorlay boshladi. Mutaxassisligi tobora ommalashib borgani sari, Fyurst Mozartkugeln sotishda davom etuvchi kompaniyaga asos soldi. Biroq, u o'z ixtirosini himoya qilish uchun patent olish uchun ariza bermadi va tez orada boshqa Salzburg tort do'konlarida ham shunga o'xshash mahsulotlar sotila boshladi.
Mozartkugeln tayyorlash uchun pista va nuga qatlami bilan qoplangan marzipan to'pi tayyorlanadi. Keyin bu to'p kichik yog'och tayoqqa tiqiladi va qora shokoladga botirib olinadi. Keyin shokolad sovib, qattiqlashishi uchun tayoq vertikal ravishda joylashtiriladi. Nihoyat, tayoq chiqariladi; uning orqasida qoldirgan teshik shokolad qoplamasi bilan to'ldiriladi. Shirinlik folga bilan o'ralgan. To'plar xona haroratida taxminan sakkiz hafta davomida yaxshi holatda saqlanadi.
Ism bahsi tahrir
Taqlid mahsulotlari paydo bo'la boshlaganida, Fyurst savdo belgisini himoya qilish uchun sudga arz qildi. Dastlab, nizo faqat Zalsburgdagi qandolat ishlab chiqaruvchilariga tegishli edi, ammo keyinchalik butun Germaniyani qamrab oldi. Natijada Fyurstning raqobatchilari boshqa nomlardan foydalanishga majbur bo'lishdi. Salzburg yaqinidagi Grödig shahrida joylashgan Mirabell firmasi "Real Salzburg Mozartkugeln" nomini tanladi. Bavariyada "Real Reber Mozartkugeln" nomini tanladi. 1996-yilda Fyurst va Shveytsariya oziq-ovqat ishlab chiqaruvchi Nestlé korxonasi o'rtasida "Original Austria Mozartkugeln" nomli shirinliklarni sotish yuzasidan nizo kelib chiqdi. Shundan keyin faqat Fyurst mahsulotlari "Original Salzburg Mozartkugeln deb nomlanishi mumkinligi haqida qaror chiqarildi[1].
Mirabell va Reber o'rtasidagi bahs tahrir
1970-yillarning oxirida sanoat qandolat ishlab chiqaruvchisi Mirabell (hozirgi Mondelez Internationalning bir qismi) va uning raqobatchisi Reber o'rtasida Mozartkugel bo'yicha yana bir nizo kelib chiqdi. 1981-yilda Avstriya va Germaniya hukumatlari vakillari o'rtasida vaqtinchalik kelishuvga erishildi, unga ko'ra faqat avstriyalik ishlab chiqaruvchilarga Mozartkugeln yorlig'idan foydalanishga ruxsat berildi. Reber ushbu kelishuvga qarshi norozilik bildirdi va Bryusseldagi bu ishda qaror qabul qilishda ayblangan EC-komissari nihoyat kelishuvni haqiqiy emas deb e'lon qildi[2]. Shuning uchun Reber qonuniy va doimiy ravishda "Haqiqiy Reber Mozart-Kugeln savdo belgisidan foydalanishi mumkin.
Shunga qaramay, faqat Mirabell Mozartkugelndumaloq bo'lishiga ruxsat beriladi. Boshqa sanoat tomonidan ishlab chiqarilgan Mozartkugeln bir tekis tomoni bo'lishi kerak[3]. Mirabell va Reberdan tashqari, Mozartkugeln ishlab chiqaruvchilar orasida Hofbauer, Vena ( Lindt & Sprüngli qismi) va Manner, shuningdek, Germaniyadagi Halloren kompaniyalari mavjud.
Trivia tahrir
Mozartkugel 1905-yilda Parijdagi yarmarkada oltin medalni qo‘lga kiritdi[4].
Manbalar tahrir
- ↑ Stock. „Mozartkugeln: echt oder original?“ (de). Handelsblatt (2006-yil 28-yanvar). 2017-yil 12-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 14-noyabr.
- ↑ „Mozartkugel: Pralinenkrieg ums Original“. www2.t-online-business.de (2006-yil 25-yanvar). 2007-yil 22-avgustda asl nusxadan arxivlangan.
- ↑ Hacker. „Nur die Kugel rollt“. www.zeit.de (2005-yil 29-dekabr). 2021-yil 4-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 14-noyabr.
- ↑ „Original Salzburger Mozartkugel“. www.original-mozartkugel.com. 2020-yil 30-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 14-noyabr.