Muhammad Ziyavuddin Ahmad Shakeb

Muhammad Ziyavuddin Ahmad Shakeb (MZA Shakeb) (21-oktyabr 1933-yil - 20-yanvar 2021-yil) Dekan tarixchisi, san'at biluvchisi, so'fiy intellektual va urdu va fors adabiyotshunosi.[1]

Muhammad Ziyavuddin Ahmad Shakeb
Tavalludi 21-oktyabr 1933-yil
Vafoti 2021-yil 20-yanvar, 87 yoshda
London
Kasbi Fors va Urdu tillari adabiyotchisi
Unvoni 1983-yildan Qirollik Osiyo jamiyati a'zosi
Mukofotlari Navob Fayzulloh Xon mukofoti

Erta hayot va ta'lim tahrir

1933-yil 21-oktyabrda tug'ilgan Shakeb Haydarobod va Aurangobodda o'sgan. Usmoniya universitetida siyosiy fanlar boʻyicha bakalavr va 1956-yilda Aligarh musulmon universitetida magistrlik darajasini olgan. 1976-yilda Dekan kollejida Golkondaning Eron bilan aloqalari boʻyicha doktorlik dissertatsiyasini tamomlagan

Karyera tahrir

Shakeb Vasanth Kumar Bava bilan birgalikda Haydarobod shaharsozlik boshqarmasi deb nomlangan birinchi Haydarobod shaharsozlik boshqarmasini tuzdi.[2] 1962-yilda Haydaroboddagi Andxra-Pradesh davlat arxiviga arxivchi lavozimiga tayinland.[2] Bu erda u Boburiy yozuvlar xonasini yaratdi. Uning nashrlari orasida Boburiy arxivlari I jild: Shoh Jahon hukmronligiga tegishli hujjatlarning tavsifiy katalogi, 1977-yilda ma'muriy hujjatlarni hind-fors tilida o'qishni o'rganmoqchi bo'lganlar uchun muhim o'qish bo'lib qolmoqda. U Britaniya kutubxonasi, Andxra-Pradesh davlat arxivlari va boshqa omborlar, universitetlar va auktsion uylari uchun ko'plab nashrlar yozishni davom ettirdi.

1980-yildan 1987-yilgacha Shakeb London universiteti Sharq va Afrika tadqiqotlari maktabining hindologiya boʻlimida hind tarixi va hind-islom san’ati va madaniyati tarixidan dars bergan.[3] Keyinchalik u 30 yil davomida Kristisning islom va hind san'ati bo'limida maslahatchi bo'lib, fors va arab qo'lyozmalari bo'yicha yetakchi mutaxassis sifatida ishladi.[3]

Shuningdek, u hind-fors qoʻlyozmalari va Boburiy hujjatlari ustida ishlashni davom ettirdi va 1990-yilda 1527—1757-yillardagi Batala Boburiy hujjatlari toʻplami kabi Britaniya kutubxonasida qoʻlyozmalarni kataloglashtirdi. Bu vaqt davomida u Boburiy tarixi, Dekanshunoslik va Urdu va Fors adabiyoti sohalarida ko'plab doktorlik tadqiqotchilariga rahbarlik qildi.

Shakeb, shuningdek, 1998-yilgacha Midlseks universitetida urdu o'qituvchilarini tayyorlash bo'yicha direktor bo'lgan.

U, shuningdek, Mavlano Azad Milliy Urdu Universitetida Xorun Xon Shervoniy Dekan tadqiqotlari markazini tashkil etishda muhim rol o'ynagan va markazning birinchi maslahat kengashi a'zosi bo'lgan. U kashshof hisoblangan va Dekan tadqiqotlari asoslarini yaratishga yordam bergan.

Shakeb Hindiston yarimoroli va Forsdan kelgan turli shoirlar haqida obro'-e'tiborga ega bo'lgan, kitoblar yozgan, Bedil, Amir Xusrav, Iqbol, G'olib va Rumiy haqida konferentsiyalar tashkil qilgan va nutq so'zlagan.

O'lim tahrir

Shakeb 2021-yil 20-yanvarda 87 yoshida Londonda vafot etdi Uning turmush oʻrtogʻi Farhat Ahmad, ikki qizi, bir oʻgʻli va toʻqqiz nevarasi qolgan.[4]

Mukofotlar va e'tiroflar tahrir

  • Navob Fayzulloh Xon mukofoti 2016-17 tarix uchun Rampur Raza kutubxonasi[5]
  • 2012-yildan 2015-yilgacha Haydaroboddagi Mavlana Azad Milliy Urdu universitetida HK Sherwani Dekan tadqiqotlari markazi maslahat qo'mitasi a'zosi[6]
  • 1983-yilda Qirollik Osiyo jamiyati a'zosi[7]

Tanlangan nashrlar tahrir

  • Golkondaning Eron bilan aloqalari 1518—1687-yillar: Diplomatiya, g'oyalar va tijorat g'oyalari[8] (Yangi Dehli: Primus Books, 2017)
  • Boburiy arxivlari: Shoh Jahon (1628-1658) davriga oid hujjatlarning tavsifiy katalogi, 1-jild. Durbar qog'ozlari va turli xil yagona hujjatlar[9] (Andxra Pradesh: Davlat arxivi, 1977)
  • Boburiy hujjatlarining Batala to'plamining tavsifiy katalogi, eramizning 1527—1757-yillari. (Birlashgan Qirollik: Britaniya kutubxonasi, 1990)[10]
  • Arcot va Barodadan forscha harflarning tavsifiy katalogi[11] (Birlashgan Qirollik: Hindiston Office Library and Records, Britaniya kutubxonasi, 1982).
  • Gʻolib va Zuka, (Yangi Dehli; Gʻolib akademiyasi, 1974)[12]
  • Ghalib Haydarobodda[13] (Haydarobod, Adami Trust, 1969)

Manbalar tahrir

  1. „Sufi intellectual Zia Shakeb will be missed in India and abroad“ (2021-yil 26-yanvar).
  2. 2,0 2,1 „Zia Shakeb is no more; he was a renowned litterateur, historian and authority on art - NewsDeal“. 2021-yil 20-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 4-sentyabr.
  3. 3,0 3,1 „'Deccani roots truly secular' | Hyderabad News - Times of India“. The Times of India.
  4. Ahmed. „Ziauddin Shakeb obituary“. The Guardian (2021-yil 7-mart).
  5. „Annual report“. www.indiaculture.nic.in (2018). Qaraldi: 2021-yil 31-mart.
  6. „centre for deccan studies - Maulana Azad National Urdu University“. yumpu.com.
  7. „List of Fellows“. Journal of the Royal Asiatic Society. 117-jild, № 2. April 30, 1985. 1–38-bet. doi:10.1017/S0035869X00139024.
  8. Dayal, Subah. „"Introduction" to Relations of Golkonda with Iran, 1518 - 1687 by M.Z.A. Shakeb“. {{cite magazine}}: Cite magazine requires |magazine= (yordam)
  9. Mughal archives: a descriptive catalogue of the documents pertaining to the reign of Shah Jahan, 1628-1658. State Archives, Govt. of Andhra Pradesh, February 9, 1977. 
  10. A descriptive catalogue of the Batala collection of Mughal documents, 1527-1757 AD. British Library, February 10, 1990. 
  11. „Notes: A descriptive catalogue of Persian letters from Arcot and Baroda“. library.soas.ac.uk. 2022-yil 4-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 4-sentyabr.
  12. „Ghalib Aur Zuka by Ziyauddin Ahmad Shakeb“. Rekhta.
  13. „Ghalib Aur Hyderabad“ (1969-yil 9-fevral).