Pochta surnayi

Pochta surnayi — silindrsimon mis yoki latundan yasalgan mushtukli puflama cholgʻu asbobi boʻlib, klapanlar va ventillarsiz boʻladi, pochtachining piyoda yoki otda kelgani yoki ketishini bildirish uchun xizmat qilgan va pochtaning xalqaro ramziga aylangan. Pochta surnayi kornet-a-pistonning^[1] oʻtmishdoshi edi.

Musiqa asbobi tahrir

Pochta surnayi kelib chiqishi asli qassoblarning (podachilarning) shoxiga borib taqaladi, ular shoxni puflab chalib, chorva sotib olish uchun biror-bir hududga kelganlarini maʼlum qilishardi. Pochta tashuvchi xabarchilar signal berish uchun shoxdan foydalana boshladilar.

XVI asrda Turn va Taksislar pochta joʻnatmalari uchun pochta surnayidan foydalanish huquqini olishdi. Boshqa shaxslarga pochta surnayidan foydalanish Prussiya (1712) va boshqa bir qator mamlakatlarda pochta qoidalari bilan taqiqlangan. XVIII—XIX asrlarda baʼzi joylarda pochtachilar pochta quvuridan foydalanganlar.

Eski pochta surnaylaridan namunalar
Nemis pochta surnayi (XIX-asr). Shpandau qoʻrʻgoni kolleksiyasi (Berlin)

Garchi, masalan, Germaniyada, hatto, Ikkinchi Jahon urushidan oldin, pochta surnayi otli yoʻlovchi pochta joʻnatmalarida pochtachilarning jihozlarining bir qismi boʻlgan boʻlsa-da, vaqt oʻtishi bilan urfdan chiqdi.

Hozirgi vaqtda pochta surnayi pochta joʻnatmalari bilan bogʻliq koʻplab emblemalar, gerblar, tashkilot va idoralar logotiplarining atributi boʻlgan pochta aloqasining umumiy xalqaro ramzi sifatida oʻz ahamiyatini saqlab kelmoqda. Yakka va kesishgan pochta surnaylari tasvirini butun dunyo boʻylab koʻplab pochta markalari va boshqa kolleksiya materiallarida koʻrish mumkin.

Galereya tahrir

Motsart, Maler va boshqa bastakorlar ushbu cholgʻu asbobini orkestr uchun bastalagan baʼzi asarlariga kiritdilar. Bunday hollarda, odatda, cholgʻu orkestrning valtornachisi yoki trubachisi tomonidan chalinadi. Zamonaviy mumtoz musiqada pochta shoxidan foydalanishga misol Gustav Malerning Uchinchi simfoniyasidagi mashhur yakkaxon sahna orqa qismidir. Biroq, bu surnay kamdan-kam uchragani sababli, unga yozilgan musiqa, odatda, truba yoki flyugelhornda ijro etiladi.

Dunyoning baʼzi mamlakatlari markalarida<nowiki/>gi pochta surnayi
Qozogʻiston (1992): SSSR markasi ustidan urilgan muhr
SSSR (1958): XVI-asr chopari
SSSR (1958, pochta bloki): XVI-asr chopari
SSSR (1971): Xat haftaligi
SSSR (1978): piyoda xabarchi
SSSR (1983, pochta bloki): Rossiya pochta markasining 125-yilligi
SSSR (1989): Xat haftaligi
GFR (1952): 1852-yilda Turn va Taksis pochtachining qoʻlidagi pochta surnayi
GFR (1955): WESTROPA 1955 Xalqaro filatelist koʻrgazmasi uchun yarim pochta markasidagi pinset va surnay
GFR (1957): Pochta markasi kuni. Reyxspochta pochtachisi