Pombinolik Apollon
Pombinolik Apollon (italyancha: Apollo di Piombino) yoki Piombinodan Kouros (italyancha: Kouros di Piombino) — qadimgi yunon bronza haykali, kechki arxey uslubida yasalgan va balandligi 115 sm boʻlgan, Apollonni kuros yoki yosh yigit shaklida tasvirlagan, u shuningdek, Xudoga[1] qurbonlik keltiruvchi, ibodat qiluvchi boʻlishi mumkin. Bronza bolaning lablari, qoshlari va koʻkrak uchlari sohasida mis bilan qoplangan. Yoʻqolgan koʻzlar boshqa materialdan, ehtimol suyak yoki fil suyagidan yasalgan.
Haykal 1832-yilda Piombinoda (Etruriyadagi Qadimgi Rim Populoniyasi), janubi-gʻarbiy burun yaqinidagi portda topilgan va 1834-yilda Luvr muzeyiga sotib olingan. Uning arxaik uslubi Reynxard Lullis va Maks Xirmer[2] kabi olimlarni eramizdan avvalgi V-asr, degan xulosaga keltirdi, yaratilish vaqti sifatida va uning yaratilgan joyini Italiya janubidagi ellin madaniyati hududi boʻlgan Magna Graecia bilan bogʻlash. Kennet Klark haykalni 1956-yilda „Sanʼatdagi yalangʻochlik“ asarida tasvirlagan[3], Karl Shefold uni Meisterwerke Griechischer Kunst (1960-yil)[4] asariga kiritgan. „Piombinodan kelgan Apollon“ qoʻshiqlari universitet va muzey kolleksiyalarida; ulardan biri Piombinoda[5].
Italiyalik arxeolog Brunilda Ridgvey 1967-yilda bu haykal aslida miloddan avvalgi I-asrning soxtaligi ekanligini isbotlagan, Arxiy haykaltaroshlikni qadrlay oladigan nozik didga ega boʻlgan isteʼmolchi uchun moʻljallangan. Buni Apollon haykali Afina maʼbudaga bagʻishlagani haqidagi chap oyogʻiga kumush bilan qoplangan qadimgi yunon yozuvi dalolat beradi (bu bemaʼnilikdir).
Ushbu soxtalikni yaratgan, ikki haykaltarosh haykalning ichiga oʻzlarining nomlari yozilgan qoʻrgʻoshin tasmasini yashirishgan, u haykal qayta tiklanayotganda topilgan. Ulardan biri, Rodosdagi Tire shahridan muhojir edi. Shunga oʻxshash haykal 1977-yilda Pompeyda, Gay Yuliy Polibiyning uyida topilgan va miloddan avvalgi I-asrda Rim mijozi uchun qilingan soxta gipotezani tasdiqlaydi.
Manbalar tahrir
- ↑ Jaś Elsner, „Reflections of the 'Greek Revolutionʼ in art“, in Simon Goldhill and Robin Osborne, eds. Rethinking Revolutions Through Ancient Greece 2006
- ↑ Lullies and Hirmer, Greek Sculpture, 1960.
- ↑ Clark, The Nude: A Study in Ideal Form, 1960, fig 23, p. 60
- ↑ Plate 235.
- ↑ Thomas Hoving, False Impressions: the hunt for big-time art fakes 1996
Adabiyotlar tahrir
- Brunilda Sismond Ridjuey. Piombinodan olingan bronza Apollon. // Antike Plastik, No 7 (1967), 43-75-betlar.
- R. Lullies va M. Xirmer. Yunon haykali. Nyu-York shahri, 1960-yil.