Shlomo Musayev (14-yanvar, 1852-yil, Buxoro, Buxoro amirligi — 1922-yil, Quddus) — ravvin va qimmatbaho toshlar savdogari. Quddusdagi Buxoriy mahallasining asoschilaridan biri boʻlgan. Shuningdek, londonlik Shlomo Musayev, islandiyalik Dorrit Musayev va Jeffri Musayev Masson kabi taniqli shaxslarni oʻz ichiga olgan Musayev urugʻining patriarxi boʻlgan.

Shlomo Musayev
Tavalludi
Shlomo Musayev

1852-yil,14-yanvar
Vafoti 1922 (yoshi 69–70)
Quddus
Kasbi Savdogar

Biografiyasi tahrir

Musayev 1852-yilda hozirgi Buxoro shahrida tug‘ilgan. Bolaligida ruhoniy Devid Chafin va Joshua Shushan qo‘l ostida tahsil olgan. Yosef Koxjinov, Rafael Potihaloc, Moshe Chex Yizhakov, Avraham Aminov Talmudi va Aba Shimon Gaon bilan tahsil olgan. Keyinchalik ravvin degan sharafli unvonga ega boʻlgan bilimdon odam boʻldi. Savdogar sifatida choy savdosi va koʻchmas mulk bilan shugʻullangan. Buxoroda ilk banklardan birini u ochganligi aytiladi. 1888-yilda diniy eʼtiqodga amal qilgan holda Falastinga aliya qildi. 1891-yilda Quddusning yangi Rehovot HaBukharim mahallasini[1] (keyinchalik Bukharim deb qisqartirildi) tashkil etishda mas’ul boʻlgan bir necha buxorolik yahudiylardan biri boʻlgan[2]. Uning oʻzi toʻrtta ibodatxonani oʻz ichiga olgan 25 ta kambagʻal oila foydalanishi uchun uy-joy majmuasiga (mahalla) asos soldi[3]. Bugungi kunda Musayev ibodatxonalar majmuasi, hozirda sakkizta sinagogadan iborat boʻlib, doimiy ravishda foydalanilmoqda.

19-asr oxiridan Birinchi jahon urushigacha Buxoro yahudiy savdogarlari va diniy ulamolar istiqomat qiladigan Buxoro mahallasi shaharning eng boy hududlaridan biri boʻlgan. Aholisining asosiy qismi Oʻrta Osiyo va Rossiyada paxta, qimmatbaho toshlar va choy kabi turli savdo faoliyati bilan shugʻullangan. Biroq, Birinchi jahon urushi va 1917-yildagi bolsheviklar inqilobidan soʻng, chet eldan keladigan daromad uzilib, aholi Quddusdagi uylari bilan qolib ketganligi sababli, mahalla tanazzulga yuz tutdi[2]. Inqilob tufayli qashshoqlashgan rus yahudiy qochqinlari mahallaga kelgan[4]. Keyinchalik Fors va Erondan kelgan yahudiylar mahallada istiqomat qila boshlashdi. Buning natijasida haddan tashqari olomon koʻpayib ketdi[5]. Hozirda Bukharimda bir necha taʼmirlangan uylarda ham koʻrish mumkin, lekin koʻplab binolar vayronaga aylangan. Yangi qurilish tufayli koʻplab eski uylar buzilgan[6].

Manbalar tahrir

  1. Shaked, Shaul. איראנו-יודאיקה, כרך ה: לחקר פרס והיהדית. מכון בן צבי לחקר קהילות ישראל במזרח, 2003 — 199 bet. ISBN 9789652350954. 
  2. 2,0 2,1 „Bukharim – Beit Yisrael“. Jerusalem Municipality. 2012-yil 2-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2012-yil 12-aprel.
  3. Tagger, Mathilde A.. Guidebook for Sephardic and Oriental Genealogical Sources in Israel. Avotaynu, 2006 — 46 bet. ISBN 1886223289. 
  4. Ben-Arieh, Yehoshua. {{{title}}} (Hebrew). Jerusalem: Yad Izhak Ben-Zvi Publications, 1979 — 253 bet. 
  5. Housing in Jewish Palestine. Jewish Agency for Israel, 1938 — 26 bet. 
  6. Bar-Am, Aviva. Jerusalem Easywalks. Ingeborg Rennet Center for Jerusalem Studies, 1999 — 85 bet. ISBN 9659004869.