Siborgiy

Siborgiy (lotincha 81ogyo1it), §§ — Mendeleyev davriy sistemasining VI guruhiga mansub sunʼiy radioaktiv kimyoviy element. Tartib raqami 106. Barqaror izotoplari yoʻq, massa soni 259-261, 263, 265, 266 ga teng boʻlgan 6 ta izotopi maʼlum. Eng uzoq mavjud boʻluvchi nuklidi 2655§ (T,,2=21 sek, a-nurlanuvchi). Oksidlanish darajasi +4 va +6; baholangan maʼlumotlarga koʻra 5§4+ionning radiusi 0.086 nm. Ogʻirlik miqdorida olinmagan, uning xos-salari oʻrganilmagan. Kimyoviy xossalariga koʻra (nazariy hisoblar) Siborgiy XV va Mo ning analogi boʻlishi kerak. 5§°/5§4~ ning standart elektrod potensiali 0,6 V (hisob-kitoblarga koʻra). Siborgiy izotoplari R, SGʻ yoki St ni 54Sg, ʻYU yoki 22№ ionlari bilan siklotronda nurlantirish (bombardirovka qilish) yoʻli bilan sintez qilinadi. Ilk bor S (2635yo)ni 1974-yilda amerikalik fizik va radiokimyogar SiborgiySiborg oʻz xodimlari bilan birgalikda sintez qilgan. Deyarli bir vaqtda rus fizigi va kimyogari SiborgiySiborgiyFlyorov xodimlari bilan birgalikda 207R va 2(18R nishonlarini 54Sg ning tezkor ionlari bilan nurlantirib olgan. 1997-yilda elementni IYUPAK siborgiy (SiborgiySiborg sharafiga) deb tasdiqladi.