1679-yilgi Armaniston zilzilasi
1679-yilgi Armaniston zilzilasi (Garni zilzilasi , Yerevan zilzilasi) — 1679-yil 4-iyunda Erivan (oʻsha paytda Fors imperiyasining bir qismi) yaqinida sodir boʻlgan kuchli zilzila hisoblanadi[1]. Uning epitsentri Garni qishlogʻi yaqinida joylashgan. Zilzila magnitudasi 6,4[1] (boshqa manbalarga koʻra — 8[2]) ni tashkil qilgan. Zarbalarning kuchi 9-10 ballga yetgan. Bu Armaniston tarixidagi eng kuchli zilzilalardan biri hisoblanadi[3].
Nork, Kanaker, Noragavit, Noragyug, Dzoragyug aholi punktlari vayron boʻlgan, ularning bir qismi hozir Yerevan chegaralarida joylashgan. Zilzila markazida joylashgan Garni qishlogʻi butunlay vayron boʻlgan. Kanaker qishlogʻida 1228 kishi halok boʻlgan[3].
Zilzila koʻplab binolarni vayron qilgan. Erivanda koʻplab tarixiy binolar, jumladan Erivan qal’asi , Pogos-Petros , Katogike , Zoravor, Surb Ovanes Mkrtich cherkovlari va Gefsiman cherkovi vayron boʻlgan[1]. Milodiy I asrga tegishli Garni majusiylar ibodatxonasi vayron boʻlgan. Xarobaga aylangan koʻplab cherkov va monastirlar qatorida Avuts Tar monastiri, Ushi qishlogʻidagi Avliyo Sargis monastiri, Ovanavank monastiri, Gegard monastiri va Xor-Virap monastiri boʻlgan.
Tarixchi Zakariya Kanakertsi bu zilzilani quyidagicha taʼriflagan[3].
Manbalar tahrir
- ↑ 1,0 1,1 1,2 Andoza:Нп3. Երևանի պատմությունը (1500–1800 ԹԹ.). Yerevan State University Press, 1979 — 328 bet.
- ↑ Zekuytsʻner, Volume 42. HSSṚ Gututʼyunneri Akademiayi Hratarajchutʼyun, 1966
- ↑ 3,0 3,1 3,2 Pyat samix silnix zemletryaseniy v istorii Armenii // armeniasputnik.am. 07.12.2016