3868 Vatikan lotincha kodeksi (lotincha: Codex Vaticanus Latinus 3868) yoki Vatikan Terens lotincha: Terentius Vaticanus —— Publius Terentius Afra komediyalarining suratli qoʻlyozmasi, Vatikan kutubxonasida saqlanadi. IX asr ilk oʻttiz yilligida yasalgan Carolingian kitob sanʼati namunasi. Ammo rasmlar (jami 141 ta) ancha eski prototipdan toʻgʻridan toʻgʻri nusxa olingan deb ishoniladi. Barcha miniatyuralarning birinchi reproduktsiyasi 1894-yilda amalga oshirildi.

4 (teskari) va 5 (old) varaqlarni teskari aylantirish. Karoling minuskulida yozilgan matn aniq koʻrinadi, keyinchalik tuzatishlar va marginal
Terens portreti bilan 2-varaq (old).

Muqovasidan kelib chiqib baholansa, qoʻlyozma 820-830-yillarda Korvey abbatligida Hrodgard ismli kotib tomonidan yasalgan[1]. Miniatyuralar ustida uchta rassom ishlagan, ulardan biri Adelrik[2] deb nomlangan. Garchi qoʻl yozuvi va dizayn xususiyatlariga koʻra, kodeks Karoling davriga tegishli boʻlsa-da, K. Veyzmanning fikriga koʻra, suratlar oʻz turlari boʻyicha noyob, birmuncha qadimgi tasviriy anʼanalarning aniq nusxalaridir[2]. Dastlab, Vatikan kodeksining asosiy printsipi V asrga doir va rasmlar muallifi yunon-sharq uslubidagi maktabga tegishli deb hisoblangan[3]. 1960-yillardan boshlab, boshqa nuqtai nazar hukmronlik qilmoqda: niqoblardagi ayol tasvirlari, shuningdek, medalyon tasvirdagi Terentiusning kiyim uslubi va soch turmagidan kelib chiqqan holda, ular 238-267-yillarga tegishli, yaʼni kodeksning arxetipi milodiy 3-asrga oiddir[4].

Manbalar

tahrir
  1. Morey 1931, s. 374
  2. 2,0 2,1 C. R. Dodwell, Anglo-Saxon Gestures and the Roman Stage, Cambridge University Press, 2000, p. 4.
  3. C. R. Dodwell, Anglo-Saxon Gestures and the Roman Stage, Cambridge University Press, 2000, p. 6.
  4. C. R. Dodwell, Anglo-Saxon Gestures and the Roman Stage, Cambridge University Press, 2000, pp. 12-20.

Adabiyotlar

tahrir

Havolalar

tahrir