Aapsta (daryo)

Aapsta (daryo)
Tavsif
Uzunligi	35
Suv sarfi	11,9 m³/s
Davlat	Gurjiston

Aapsta — Abxaziyadagi daryo. U Achbihvdara tizmasining janubiy yonbagʻirlarida, dengiz sathidan 1445 metr balandlikdagi qoraqayin oʻrmonlaridagi Gudauta dovoni hududidan boshlanadi^[1] на высоте 1445 метров над уровнем моря^[2]; впадает в Чёрное море между посёлком Приморское и городом Гудаута^[1].

Tabiiy-geografik xususiyatlari tahrir

Daryoning uzunligi 35 kilometr, suv havzasi maydoni 243 km², daryoning qiyaligi 41,3%, kengligi asosan 15 metr, chuqurligi 0,3 dan 2,1 metrgacha, oqim tezligi 1,3-1,6 m/s^[2]B. A. Vaxrushev, V. N. Dublyanskiy, G. N. Amelichev. M.: Izd-vo RUDN, 2001^[1]^[1].

Oʻrta va quyi oqimlarda qirgʻoqlar qoraqayin-grabli oʻrmonlar bilan qoplangan . Daryo boʻyida Aatsi va Abgarxuk qishloqlari, etagida esa Primorskoye qishlogʻi joylashgan.

Daryo suvni, asosan, yuqori qismida qordan oladi, etak qismida esa yomgʻirdan oladi. Suvning oʻrtacha minerallashuvi 213 mg/l. Suv rejimining turi — Qora dengiz, suv toshqini yilning barcha faslida sodir boʻladi^[2] B. A. Vaxrushev, V. N. Dublyanskiy, G. N. Amelichev. . M.: Izd-vo RUDN, 2001.

Dokhurtu irmogʻi orqali Aapsta Snejnaya gʻor tizimi bilan bogʻlangan^[3].

Irmoqlari tahrir

Aapstaning 83 irmogʻi bor, uning havzasidagi daryolar tarmogʻining zichligi 0,77 km/km²^[2]. Asosiy irmoqlari quyidagilardir:

Dohurta — chap irmoq;
Mtsara^[1] — chap irmoq;
Dzish — chap irmoq;
Quruq^[1] — chap irmoq;
Sershovqin^[1] — oʻng irmoq;
Tezoqar^[1] — chap irmoq;
Tizma^[1] — chap irmoq;
Mtsaga^[1] — oʻng irmoq.

Etimologiyasi tahrir

Gidronim abxaz tilidan kelib chiqqan boʻlib, abxazchadan aapsi „tis daryosi“ deb tarjima qilinadi^[4].

Manbalar tahrir

↑ ^1,00 ^1,01 ^1,02 ^1,03 ^1,04 ^1,05 ^1,06 ^1,07 ^1,08 ^1,09 |
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 Б. А. Вахрушев, В. Н. Дублянский, Г. Н. Амеличев. „Карст Бзыбского хребта. Западный Кавказ“ (ru) (deadlink). www.snowcave.ru. 2020-yil 30-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 11-may. (Wayback Machine saytida 2020-10-30 sanasida arxivlangan). М.: Изд-во РУДН, 2001.
↑ A. S. Gusev, S. Ye. Mazina. Rezultati indikatornix opitov i dvijenie karstovix vod v yujnoy chasti Xipstinskogo massiva. Kompleksnoe ispolzovanie i oxrana podzemnix prostranstv: Mejdunar. nauch.-prakt. konf., posvyaщ. 100-letnemu yubileyu nauch. i turistsko-ekskursionnoy deyatelnosti v Kungurskoy Ledyanoy peщere i 100-letiyu so dnya rojd. V. S. Lukina / GI UrO RAN; pod obщ. red. O. Kadebskoy, V. Andreychuka. — Perm, 2014. — 380 s.
↑ A. V. Tvyordiy, „Toponimicheskiy slovar Kavkaza“. 2011

[K-37-34-3-1] 1,00 ^1,01 ^1,02 ^1,03 ^1,04 ^1,05 ^1,06 ^1,07 ^1,08 ^1,09 |

[Karst-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 Б. А. Вахрушев, В. Н. Дублянский, Г. Н. Амеличев. „Карст Бзыбского хребта. Западный Кавказ“ (ru) (deadlink). www.snowcave.ru. 2020-yil 30-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 11-may. (Wayback Machine saytida 2020-10-30 sanasida arxivlangan). М.: Изд-во РУДН, 2001.

[3] A. S. Gusev, S. Ye. Mazina. Rezultati indikatornix opitov i dvijenie karstovix vod v yujnoy chasti Xipstinskogo massiva. Kompleksnoe ispolzovanie i oxrana podzemnix prostranstv: Mejdunar. nauch.-prakt. konf., posvyaщ. 100-letnemu yubileyu nauch. i turistsko-ekskursionnoy deyatelnosti v Kungurskoy Ledyanoy peщere i 100-letiyu so dnya rojd. V. S. Lukina / GI UrO RAN; pod obщ. red. O. Kadebskoy, V. Andreychuka. — Perm, 2014. — 380 s.

[4] A. V. Tvyordiy, „Toponimicheskiy slovar Kavkaza“. 2011

[1]

[2]

[3]

[4]