Abu Ayyub Xalid ibn Zayd al-Ansoriy (arabcha: أبو أيوب الأنصاري[1]) — Muhammad paygʻambarning sahobalari[2].

Biografiya tahrir

Abu Ayyub al-Ansoriy 576-yilda Madinada (Yasrib) tug‘ilgan. U Xazraj qabilasining Banu Najjor qabilasidan edi. Birinchi musulmon muhojirlar Madinaga koʻchirilishidan oldin Islomni qabul qilgan, Aqabadagi ikkinchi qasamyodga aʼzo boʻlgan[3].

Muhammad payg‘ambar Madinaga kelganidan so‘ng barcha Madinalik musulmonlar uni o‘z uylarida sharafli mehmon sifatida qabul qilishni sharaf deb bilishgan[4]. Abu Ayyubning uyida Payg‘ambarimiz 7 oy yashaganlar[3].

Abu Ayyub al-Ansoriy ilk musulmonlar tomonidan olib borilgan Badr, Uhud, Xandaq va boshqa janglarda qatnashgan[5]. Toʻrtinchi xalifa davrida Ali oʻz armiyasida xarijitlarga qarshi kurashgan[3][6].

Misrni zabt etgandan keyin Abu Ayyub Amr ibn al-Os masjidi yonidagi Fustatga ko‘chib o‘tgan. Fustatda uning qoʻshnilari Zubayr ibn al-Avvom, Ubayda, Abu Zarr al-Gʻiforiy, Ibn Umar va Abdulloh ibn Amr[7] edi.

Ibn Jarir at-Tabariyning xabar berishicha, Abu Ayyub al-Ansoriy yoshi ulug‘ bo‘lib, Konstantinopolni qamal qilishda qatnashgan. At-Tabariyning yozishicha, Abu Ayyub Konstantinopol devorlari yaqinida 674-yil dafn etilgan[8].

Konstantinopol turklar tomonidan zabt etilgandan so‘ng Abu Ayyub al-Ansoriyning go‘yoki qabri ustiga maqbara va masjid qurilgan. Istanbulning Abu Ayyub nomini olgan hududi turklar uchun muqaddas boʻlib qoldi va koʻplab Usmonli amaldorlari ularni maqbara va masjid qurilgan yaqin joyda dafn qilishni soʻrashdi[9][10][11].

Manbalar tahrir