Abul-Ala al-Maarriy

Abul-Ala Ahmad ibn Abdulloh at-Tanuxiy, Abul-Ala al-Maarriy nomi bilan mashhur, arab shoiri, faylasufi va filologi, zohidlik (zuhdiyat) sheʼriyatining klassikasi. Bolaligidan ko'r, al-Maarri astsetik hayot tarzini olib borgan, pessimistik va ratsionalistik dunyoqarashga amal qilgan.

Biografiyasi

Suriyaning Halab yaqinidagi Marret al-Nuuman shahrida huquqshunos va filolog oilasida tug‘ilgan. U hayotining to'rtinchi yilidayoq chechak kasalligi tufayli ko'rish qobiliyatini yo'qotdi, ammo bu unga katta filologik bilimlarni olishga va turli mazmundagi 30 dan ortiq asarlar: she'rlar, risolalar yozishga to'sqinlik qilmadi. U erta yoshda she'r yozishni boshlagan.Suriya va Mesopotamiya madaniyat markazlarida tahsil olgan.U o‘z faoliyatini o‘z ustozi hisoblagan al-Mutanabbiy uslubiga taqlid qilib, maqtovli g‘azallar muallifi va bilimdon filolog sifatida boshlagan.

1010 -yilda Abul-Ala kasal onasini boqish uchun Suriyaga uyiga qaytdi, ammo u kelishidan oldin onasi vafot etdi. O'shandan beri u "uchta qamoqxonada: tana, ko'rlik va yolg'izlik" bilan tanho hayot kechirdi. Ko'plab talabalar va umumbashariy hurmat bilan o'ralgan, u juda kamtarona hayot kechirdi, darsdan daromad olib yashadi. Ijtimoiy adolat tarafdori bo'lib, ortiqcha daromadini muhtojlarga xayriya qildi .

Falsafiy qarashlari

Maari ikkita risolasida faylasuf rolini o'ynagan: "Farishtalar xabari" va "Mehribonlik xabari" da. Ularda Abu-l-Alya o'zining asosiy g'oyalarini ifodalaydi: hayotga, kuch va hokimiyatga ishonchsizlik, yolg'onga toqat qilmaslik, adolatsizlik, ikkiyuzlamachilik va ahmoqlik. Qaysidir ma’noda u falsafaning o‘zini masxara qilib, hech bir ta’limot real hayot rivojiga to‘g‘ri kelmaydi, deydi. Ko'pincha Maari taqdir va vaqt haqida gapiradi. Bunday fatalizmga qaramay, Abul-Ala insonning erkin tanlash huquqini va shuning uchun uning harakatlari uchun javobgarlikni tan oldi. Uning ta'limotining axloqiy mazmuni shaxsiy taqvodorlikni egallash edi, lekin islom qonunlariga qat'iy rioya qilish bilan emas, balki "yomonlik qilishdan saqlanish bilan" edi.

Adabiyot

• Maarri // Brockhaus va Efron entsiklopedik lug'ati: 86 jildda (82 jild va 4 ta qo'shimcha). - Sankt-Peterburg, 1890-1907 yillar.
• Shiroyan S. G. Buyuk arab shoiri va mutafakkiri Abu-l-Ala al-Maarri. M., 1957 yil.
• Krimskiy A.E. Arab adabiyoti insho va namunalarda. M., 1911 yil.

Havolalar

https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%B1%D1%83-%D0%BB%D1%8C-%D0%90%D0%BB%D1%8F_%D0%B0%D0%BB%D1%8C-%D0%9C%D0%B0%D0%B0%D1%80%D1%80%D0%B8