Agaricus deserticola
TA'RIF
tahrir
Agaricus desertikola — Agaricaceae oilasiga mansub qo'ziqorin turi. Shimoliy Amerikaning janubi-gʻarbiy va gʻarbiy qismida uchraydi. Qo'ziqorin quruq tabiatga moslashgan va o'ziga xos morfologik xususiyatlarga ega.
Tavsif
tahrirAgaricus desertikola meva tanasi balandligi 5 dan 18 sm gacha (2 dan 7 dyuymgacha) o'sishi mumkin. Yangi namunalar odatda oq rangga ega, quritilgan mevalarning tanasi esa och kulrang yoki sarg'ish rangga aralashgan. Qo'ziqorin qopqog'ining diametri 4-10 sm (1,5-4 dyuym) boʻlib, dastlab konussimon, keyinchalik u yetilganda keng qavariq shakliga o'zgarib boradi. Qopqoq uchta alohida toʻqima qatlamidan iborat: tashqi volval qatlami, oʻrta kutikulyar qatlam (kutis) va glebani qoʻllab-quvvatlovchi ichki (tramal) qatlam.[1]
Qopqoqning yuzasi oq rangdadir. Dastlab, qopqoqlar peridium - to'qimalarning tashqi qoplamasi bilan qoplangan. Meva tanasi pishib, quriy boshlagandan so'ng, peridiumning pastki qismi yirtila boshlaydi, odatda peridiumning poyaning yuqori qismiga yopishgan joyi yaqinidagi kichik bo'ylama yoriqlardan boshlanadi. Yirtilgan peridium ichki glebani ochib beradi. Gleba to'lqinsimon plitalar yoki lamellarga bo'linadi, ularning ba'zilari tartibsiz xonalarni hosil qilish uchun birlashtiriladi. Gleba to'q jigarrangdan qora-jigarrang rangga ega bo'lib, u quriganida qattiq va mo'rt bo'ladi.
Poyasi silindrsimon, uzunligi 4-15 sm (1,5-6 dyuym) va qalinligi 2-4 sm (0,8-1,6 dyuym). Odatda poya oq rangda, ko'karganida sariqdan to'q sariq-sariq yoki pushti rangga o'zgaradi va yog'ochga aylanadi. Poyaning choʻqqisidagi gleba ichiga choʻzilib, qalpoqning tepasiga yetib boradigan kolumella hosil qiladi. Ichki gillalar poyaga biriktirilmagan, lekin qalpoqning ichki qismiga to'liq uzunlikda biriktirilgan. Qisman parda qalin, oq rangga ega boʻlib, qalpoq kengaygan sari tez-tez siljiydi.[2]
Yashash joyi va tarqalishi
tahrirAgaricus desertikola o'lik yoki chirigan organik moddalar bilan oziqlanadi. Meva tanalari yakka o'sib, past balandliklarda va odatda qumli tuproqlarda uchraydi. Qo'ziqorinning odatiy yashash joylari qurg'oqchilik yerlari, qig'oq bo'yi va cho'llardir. Shuningdek, maysa va dalalarda ham kamdan-kam hollarda uchratish mumkin. Qo'ziqorinning tarqalishi Shimoliy Amerikaning janubi-g'arbiy va g'arbiy qismi bilan bog'liq bo'lib, u yerda yil davomida meva beradi. Qo'ziqorin San-Fransisko ko'rfazi hududida keng tarqalgan va Meksikaning shimoli-gʻarbiy qismida, jumladan Sonora, Chihuahua, va Quyi Kaliforniyada ham uchraydi.[3]
Manbalar
tahrir- ↑ „Agaricus deserticola tadqiqotlari“. Mycologia (2024-yil 13-avgust).
- ↑ „Qo'ziqorin tahlili: Agaricus deserticola“. Mushroom Expert (2024-yil 13-avgust).
- ↑ „Agaricus deserticola ko'rinishi“. ABC Mycology (2024-yil 13-avgust).
Manba xatosi: <ref> tag defined in <references> has no name attribute.