Agrius cingulata, pushti dogʻli kalxat yoki kartoshka shox qurti, Sphingidae oilasiga mansub kuya. Tur 1775-yilda birinchi marta Iogan Kristian Fabrisius tomonidan tavsiflangan.

Agrius cingulata
erkagi, Mount Totumas tog'i, Panama
Biologik klassifikatsiya
Olam: Eukaryota
Tip: Arthropoda
Sinf: Hasharot
Turkum: Lepidoptera
Oila: Sphingidae
Urugʻ: Agrius
Tur: A. cingulata
Binar nomi
Agrius cingulata
(Fabricius, 1775)[1]

Tavsifi tahrir

Lichinkasining qanotlari kengligi 3+34 dan 4+34 dyuymgacha (9,5–12 sm).Uning mustahkam tanasi pushti, kulrang, jigarrang ranglar bilan qoplangan. Tanasining tag qismi pastga tomon torayib borgan. Orqa qanotlarini kulrang, qora va pushti chiziqlar kesib oʻtgan.

Biologiyasi tahrir

Lichinkasi asosan tunda faol bo'ladi[2].U gullarning nektarlari bilan oziqlanadi, jumladan oy guli (Calonyction aculeatum), tonggi sharaf (Convolvulus) va petuniya shular jumlasidan[3][4].

Tuxumi — shoxli, yirik, qalin qurtsimon. Kechasi va kunduzi shirin kartoshka (Ipomoea batatas), Datura turlari va boshqa o'simliklar bilan oziqlanadi. Tuxumi shirin kartoshkaning zararkunandasi sifatida tanilgan[3].

Tarqalishi tahrir

Bu tur asosan tropik tur boʻlib, katta kapalaklar shimoldan Kanadaga va janubdan Patagoniya va Folklend orollariga koʻchib oʻtadi. Ularni Galapagos orollari va Gavayida ham uchratish mumkin. Bu haqda Yevropa, jumladan Portugaliya va Buyuk Britaniya davlatlari tomonidan xabar berilgan. Ularni yaqinda G'arbiy Afrika va Kabo-Verdeda ham uchratish kuzatilgan. Braziliya esa ehtimol ularning vatani deb hisoblanmoqda[5][6][7].

Rasmlari tahrir

Havolalar tahrir

  1. „CATE Creating a Taxonomic eScience – Sphingidae“. Cate-sphingidae.org. 2012-yil 13-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2011-yil 1-noyabr.
  2. da Paz, Joicelene Regina Lima; Gimenes, Miriam; Pigozzo, Camila Magalhães (2013). "Three diurnal patterns of anthesis in Ipomoea carnea subsp. fistulosa (Convolvulaceae): Implications for temporal, behavioral and morphological characteristics of pollinators?". Flora – Morphology, Distribution, Functional Ecology of Plants 208 (2): 138–146. doi:10.1016/j.flora.2013.02.007. ISSN 0367-2530. 
  3. 3,0 3,1 Halder, Bani; Sultana, Shanjida; Akter, Tangin; Begum, Shefali (20 July 2018). "Life cycle, feeding behavior and nature of damage of sweet potato leaf moth, Agrius cingulata (Fabricius) and Agrius Convolvuli (Linnaeus) (Lepidoptera: Sphingidae)". Dhaka University Journal of Biological Sciences 27 (2): 125–134. doi:10.3329/dujbs.v27i2.46461. ISSN 2408-8501. 
  4. Johnson, Steven D.; Raguso, Robert A. (7 September 2015). "The long-tongued hawkmoth pollinator niche for native and invasive plants in Africa". Annals of Botany 117 (1): 25–36. doi:10.1093/aob/mcv137. ISSN 0305-7364. PMID 26346719. PMC 4701141. //www.pubmedcentral.nih.gov/articlerender.fcgi?tool=pmcentrez&artid=4701141. 
  5. Pittaway, A. R. Agrius Hübner, [1819“]. Sphingidae of the Western Palaearctic (2018). Qaraldi: 2018-yil 18-dekabr.
  6. Bauer, E.; Traub, B. (July 1980). Dr. Heinz Schröder for the Society Internationaler Entomologischer Verein. ed. "Zur Macrolepidopterenfauna der Kapverdischen Inseln" (German). Entomologische Zeitschrift (Frankfurt am Main: Alfred Kernen Verlag in Stuttgart) 90 (14): 244–248 ("Part 1: Sphingidae und Arctiidae"). 
  7. Eduardo Marabuto (2006). "The Occurrence Of A Neotropical Hawkmoth In Southern Portugal: Agrius cingulatus". Boletín Sociedad Entomológica Aragonesa 38: 163–166. http://www.sea-entomologia.org/PHORON/pdf/PHO-B38-Agrius.pdf.