Alfenso Seron
Alfonso Seron (ispancha: Alfonso Cerón Zerone, Xerone yoki Girón degan variantlar ham bor[1], 1535, Granada, Ispaniya — 1575-yildan keyin, Jirona (?), Ispaniya) — ispaniyalik ruhoniy, shaxmatchi va shaxmat nazariyachisi.
| Alfonso Seron | |
| ispancha: Alfonso Cerón' | |
| Tugʻilgan sanasi: | 1535 |
| Tugʻilgan joyi: | Granada, Ispaniya |
| Vafot sanasi: | 1575dan keyin |
| Vafot joyi: | Jirona (?), Ispaniya |
| Yashash joyi: |  Ispaniya
|
Biografiyasi tahrir
Shaxmatchi hayoti haqida juda kam maʼlumot saqlanib qolgan. Alfonso Seron 1535-yilda Granadada tugʻilgan. U, asosan, yozgan shaxmat risolasi bilan tanilgan[2].
Alfonso Seron XVI asrda Ispaniyaning eng kuchli shaxmatchilaridan biri hisoblangan. U Italiya va Ispaniyadan toʻrt nafar eng kuchli shaxmatchi ishtirok etgan birinchi, hozirda xalqaro hisoblangan turnirda ishtirok etgan. Italiyalik shaxmatchilar chiqqan Janubiy Italiya ham qirollik ostida boʻlganligi sababli ishtirok etgan barcha shaxmatchilar Ispaniya qirolligiga tegishli edi[3][4].
Turnir ispaniyalik Alfonso Seron va Ruy Lopes de Segura hamda „Sirakuzan“ laqabli Paolo Boi va italiyalik „Baby“ laqabli Jovanni Leonardo di Bonaning turli vaqtlarda bir-biriga qarshi oʻynagan oʻyinlaridan iborat boʻldi[5]. Turnir 1575-yilda, Flipp II davrida, Madrid yaqinidagi Escorial saroyida boʻlib oʻtgan. Ishtirokchilar orasida eng yomon natijani Alfonso Seron qayd etdi[4][6].
Madriddagi turnirning baʼzi tafsilotlari va Alfonso Seronaning tarjimai holi haqida italiyalik shaxmatchi va tarixchi Alessandro Salvio (taxminan 1570-1640) oʻzining Jovanni Leonardo di Bonaga bagʻishlangan „Puttino, ili stranstvushiy ritsar“ nomli biografik inshosida maʼlumotlar qoldirgan. Yoshi katta boʻlganligi sababli, Seron turnir boshlanishiga qadar shaxmat bilan shugʻullanmay qoʻygan va Madrid yaqinidagi qishloqda yashagan. Shunga qaramay, Lopesdan kam bo'lmagan kuchli shaxmatchi obro'sidan zavqlanishda davom etdi. Leonardo Lopesni mag'lub etganini eshitib, Leonardoni duelga chorladi. Biroq, bu o'yin Seron uchun muvaffaqiyatsiz yakunlandi, u barcha o'yinlarda mag'lub bo'ldi. Leonardo o'z kuchini his qilib, Lopes va Seronni birgalikda, unga qarshi o'ynashga taklif qildi. Taklif Lopes va Seron tomonidan qabul qilindi. Ispaniyalik aristokratlar ushbu noodatiy musobaqa g'olibiga sezilarli garov tikishni boshladilar. Jovanni Leonardo g'alaba qozondi va Leonardoning vatandoshlari Rosses laqabli Rodrigo va Tomaso Kaputo katta miqdorda pul yutib olishdi[6].
Turnir Luiji Mussinining „Ispaniya qiroli saroyida shaxmat turniri“ (1883) kartinasida tasvirlangan.
Alfonso Seronning merosi tahrir
Alfonso Seron shaxmat boʻyicha qoʻllanma muallifi boʻlib, u oʻz ismining lotincha varianti Alfonsus Seron Granatensis, lotin va ispan tillarida De latrunculorum ludo o Del juego del Ajedrez deb nomlangan. Bu haqda bibliograf Nikolas Antonio risola muallifi vafotidan yuz yil oʻtib 1673-yilda Rimda nashr etilgan „Bibliotheca Hispana Nova“ning birinchi jildida aytib oʻtilgan. U haqidagi xuddi shu maʼlumotlar ushbu jildning ikkinchi nashrida chop etilgan. Oʻshandan beri risola tadqiqotchilarning eʼtiboriga tushmadi[7].
Manbalar tahrir
- ↑ Hearst, Eliot; Knott, John. „Мадридский турнир 1575 года“,. Blindfold Chess: History, Psychology, Techniques, Champions, World Records, and Important Games. Jefferson: McFarland, 2009 — 19 bet.
- ↑ Lionnais, François Le; Maget, Ernst „Alfonso Cerón“,. Dictionnaire des échecs. Paris: Presses universitaires de France, 1967 — 66 bet. ISBN 978-0-786-3444-2.
- ↑ Murray, Harold James Ruthven „Chapter XII. From Lopez to Greco“,. A History of Chess. Oxford: Clarendon Press, 1913 — 900 bet.
- ↑ 4,0 4,1 „Chess and Chess Players of the Renaissance“ (en). Edo Historical Chess Rating. 2011-yil 22-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 29-avgust.
- ↑ „Мадридский турнир 1575 года“,Шахматы. Энциклопедический словарь. Под ред. Анатолия Карпова. М: Советская энциклопедия, 1990. ISBN 5-85270-005-3.
- ↑ 6,0 6,1 Губницкий С. „Сальвио, Алессандро. Путтино, или странствующий рыцарь. 1634“,. Шахматы в мире художественной литературы, Интернет-издание, 2007.
- ↑ Antonio, Nicolás „Alfonso Cerón“,. Bibliotheca Hispana Nova, Madrid, 1783 — 17 bet.