Alphaherpesvirinae
Bu maqola vikilashtirilishi kerak. (2024-01) |
Alphaherpesvirinae, Herpesviridae oilasidagi viruslarning pastki vakili bo'lib, birinchi navbatda, Herpesviridae'ning boshqa pastki oilalariga qaraganda tezroq ko'payish bilan ajralib turadi. Hayvonlar virusologiyasida eng muhim bo'lgan gerpes viruslari Alphaherpesvirinaega tegishli. Pseudorabies virusi cho'chqalardagi Aujeski kasalligining qo'zg'atuvchisi va Bovine herpesvirus 1 - qoramol yuqumli rinotraxeit va pustular vulvovaginitning qo'zg'atuvchisidir.[1][2] Sutemizuvchilar tabiiy xo'jayin bo'lib xizmat qiladi. Hozirgi vaqtda ushbu kichik oilada 45 tur mavjud bo'lib, ular 5 avlodga bo'lingan. Ushbu kichik oila bilan bog'liq kasalliklarga quyidagilar kiradi: HHV-1 va HHV-2 : teri pufakchalari yoki shilliq qavat yaralari, kamdan-kam hollarda ensefalit va meningit, HHV-3 : suvchechak (varikella) va shingillalar, GaHV-2 : Marek kasalligi.[3][4]
| Alphaherpesvirinae | |
|---|---|
_Virus_PHIL_1878_lores.jpg) Inson alfaherpes virusi 3 virionining elektron mikrografiyasi | |
| Takson | Duplodnaviria |
| Subgenus | Herpesviridae |
| Tur | Iltovirus Mardivirus Scutavirus Simplexvirus Varicellovirus |
Genera tahrir
Alphaherpesvirinae quyidagi besh avloddan iborat:[5]
Chelonid alphaherpesvirus 6 turi hozirda bir avlodga tegishli emas.[4]
Tuzilishi tahrir
Alphaherpesvirinae viruslari o'ralgan, ikosaedr, sharsimon pleomorf va dumaloq geometriyaga ega va T=16 simmetriyaga ega. Diametri 150-200 nm atrofida .Genomlar chiziqli va segmentlanmagan, uzunligi 120 dan 180 kb gacha.[6]
| Jins | Tuzilishi | Simmetriya | Kapsid | Genomik tartibga solish | Genomik segmentatsiya |
|---|---|---|---|---|---|
| Iltovirus | Sferik pleomorf | T=16 | Qoplangan | Chiziqli | Monopartit |
| Mardivirus | Sferik pleomorf | T=16 | Qoplangan | Chiziqli | Monopartit |
| Simpleks virusi | Sferik pleomorf | T=16 | Qoplangan | Chiziqli | Monopartit |
| Skutavirus | Sferik pleomorf | T=16 | Qoplangan | Chiziqli | Monopartit |
| Varikellovirus | Sferik pleomorf | T=16 | Qoplangan | Chiziqli | Monopartit |
Hayot sikli tahrir
Viruslarning replikatsiyasi yadroviy va lizogendir.Hojayin hujayraga kirish virus gB, gC, gD va gH oqsillarini endositozga vositachilik qiluvchi retseptorlariga biriktirish orqali amalga oshiriladi. Replikatsiya dsDNA ikki tomonlama replikatsiya modeliga amal qiladi. DNK shablonli transkripsiya, ba'zi bir muqobil qo'shish mexanizmi bilan transkripsiya usuli hisoblanadi. Virus mezbon hujayradan yadroviy chiqish, tomurcuklanma va mikrotubulyar virusni tashqariga tashish orqali chiqadi. Sutemizuvchilar tabiiy uy egasi bo'lib xizmat qiladi. Yuqish yo'llari jinsiy, kontakt, tana suyuqliklari, shikastlanishlar va nafas olishdir.[3]
| Jins | Mezbon organizmlar | To'qimalarning tropizmi | Kirish yo'llari | Chiqish yo'llari | Replikatsiya sayti | Yig'ish sayti | Yuqish |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Iltovirus | Qushlar: galliform: psittasin | Yo'q | Hujayra retseptorlari endositozi | Tomurcuklanma | Yadro | Yadro | Og'iz-najas; aerozol |
| Mardivirus | tovuqlar; kurkalar; bedana | Yo'q | Hujayra retseptorlari endositozi | Tomurcuklanma | Yadro | Yadro | Aerozol |
| Simpleks virusi | Odamlar; sutemizuvchilar | Epiteliya shilliq qavati | Hujayra retseptorlari endositozi | Tomurcuklanma | Yadro | Yadro | Tuprik |
| Skutavirus | Dengiz toshbaqalari | Yo'q | Hujayra retseptorlari endositozi | Tomurcuklanma | Yadro | Yadro | Aerozol |
| Varikellovirus | Sutemizuvchilar | Epiteliya shilliq qavati | Glikoproteinlar | Tomurcuklanma | Yadro | Yadro | Aerozol |
Manbalar tahrir
- ↑ Mettenleiter „Molecular Biology of Animal Herpesviruses“,. Animal Viruses: Molecular Biology. Caister Academic Press, 2008. ISBN 978-1-904455-22-6.
- ↑ Sandri-Goldin RM (editor).. Alpha Herpesviruses: Molecular and Cellular Biology. Caister Academic Press, 2006. ISBN 978-1-904455-09-7.
- ↑ 3,0 3,1 „Viral Zone“. ExPASy. Qaraldi: 12-iyun 2015-yil.
Manba xatosi: Invalid
<ref>tag; name "ViralZone" defined multiple times with different content - ↑ 4,0 4,1 „Virus Taxonomy: 2020 Release“. International Committee on Taxonomy of Viruses (ICTV) (2021-yil mart). Qaraldi: 10-may 2021-yil.
Manba xatosi: Invalid
<ref>tag; name "ICTV" defined multiple times with different content - ↑ „Virus Taxonomy: 2020 Release“. International Committee on Taxonomy of Viruses (ICTV) (2021-yil mart). Qaraldi: 10-may 2021-yil.
- ↑ „Viral Zone“. ExPASy. Qaraldi: 12-iyun 2015-yil.
Havolalar tahrir
- Alphaherpesvirinae at the US National Library of Medicine Medical Subject Headings (MeSH)
- Viralzone: Alphaherpesvirinae
- ICTV
- Animal Viruses