Alpinia purpurata

Qizil zanjabil
Ilmiy tasniflash
	Plantae
	Tracheophytes
	Angiosperms
	Monocots
	Commelinids
	Zingiberales
	Zingiberaceae
	Alpinia
	A. purpurata
Binar nomi
	Alpinia purpurata; ; K.Schum.

Odatda qizil zanjabil deb ataladigan Alpinia purpurata, shuningdek, tuyaqush shingil va pushti konus zanjabil deb ataladi, uzun yorqin qizil novdalarda yorqin gullarga ega Malayziya mahalliy o'simligi. Ularning gullari qizil rangda ko'rinadi, lekin haqiqiy gul tepada joylashgan kichik oq guldir.

Uning o'rmon qiroli va o'rmon malikasi deb nomlangan navlari bor^[1]. Qizil zanjabil Gavayi, Trinidad, Grenada, Sent-Lyusiya, Panama, Dominika, Sent-Vinsent, Martinika, Yamayka, Gvadelupa, Puerto-Riko, Surinamda (bu yerda uning Gollandcha nomi “bokkepoot”, billy-echkining oyogʻi) oʻsadi. U Samoaning milliy guli hisoblanadi va mahalliy "teuila" deb ataladi.

Qizil zanjabil Janubiy Floridada ham yetishtirilishi mumkin, chunki umuman olganda, mintaqa muzlash haroratidan pastga tushmaydi. U qisman soya va nam, salqin sharoitlarni afzal ko'radi. U yaxshi sug'orishni va tuproqning qurib ketmasligini talab qiladi. Qizil zanjabilni xona o'simligi sifatida ham etishtirish mumkin va uning kesilgan gullari aranjirovkalarda ishlatiladi.

Galereya

Malayziyada gullagan qizil zanjabil
Malayziyada ko'plab qizil zanjabil o'simliklari yetishtiriladi
Alpinia purpurata, Singapur botanika bog'lari
Qizil zanjabil (A. purpurata) gullashning dastlabki bosqichida, Gavayi orolining Hamakua qirg'og'ida o'sadi. Bu gullar (tasvirda) bu yerda mahalliy gul sanoati va jamoa tomonidan hudud bilan bog'liq bo'lgan uzoq vaqt gul uchun yetishtirilmoqda. Bir paytlar juda keng tarqalgan gul bo'lib, gul o'sadigan maydonlar so'nggi yillarda kamayib ketdi. Ular ba'zan "qabriston gullari" deb nomlanadi, chunki odamlar ulardan odatda yaqinlarining qabr toshlariga qo'yish uchun foyadalanadilar, bunga sabab esa ularning hidining kuchliligi va kesilgan gullarni uzoq muddat so lmay turishi. Tasvir tavsifi: Qizil to'pgullar quyuq qizil gulbarglarning ko'p sonli novdalarini ochishni boshlaydi. Gulzor yashil poyaning tepasida joylashgan bo'lib, u fotosuratning pastki o'rtasida biroz ko'rinadi. Yashil barglar va ko'proq zanjabil poyalarini ko'rish mumkin, orqa osmon chizig'ida esa ko'k-kulrang osmonda to'q yashil barglari va bir qator palmalari bo'lgan katta Afrika lolasi daraxtini ko'rish mumkin.
Gvadelupada shoxlangan qizil zanjabil guli ( Alpiniya purpuratasining bu ikki gulli shakli “Taiti zanjabili” ^[2] )

Manbalar

↑ Chan, Eric Wei Chiang; Wong, Siu Kuin (2015-11-01). "Phytochemistry and pharmacology of ornamental gingers, Hedychium coronarium and Alpinia purpurata: a review" (en). Journal of Integrative Medicine 13 (6): 368–379. doi:10.1016/S2095-4964(15)60208-4. ISSN 2095-4964. https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S2095496415602084.
↑ Kepler, Angela Kay. Exotic Tropicals of Hawaii: Heliconias, Gingers, Anthuriums and Decorative Foliage (en). Mutual Pub., 1989 — 47–48-bet. ISBN 978-0-935180-83-1.

[1] Chan, Eric Wei Chiang; Wong, Siu Kuin (2015-11-01). "Phytochemistry and pharmacology of ornamental gingers, Hedychium coronarium and Alpinia purpurata: a review" (en). Journal of Integrative Medicine 13 (6): 368–379. doi:10.1016/S2095-4964(15)60208-4. ISSN 2095-4964. https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S2095496415602084.

[2] Kepler, Angela Kay. Exotic Tropicals of Hawaii: Heliconias, Gingers, Anthuriums and Decorative Foliage (en). Mutual Pub., 1989 — 47–48-bet. ISBN 978-0-935180-83-1.

[1]

[2]