Amerika Qo‘shma Shtatlaridagi hindlar

Amerika Qoʻshma Shtatlaridagi hindlar — Amerikada[1] yashovchi kelib chiqishi hindistonlik boʻlgan aholi osiyoliklarning bir qismini tashkil qiladi.

Ingliz tilida Indian atamasi ikki tomonlama maʼnoga ega, chunki u tarixan Amerika qitʼasining tub aholisiga nisbatan xizmat qiladi. Noaniqliklarga yoʻl qoʻymaslik uchun American Indian yoki East Indian[2] iboralari odatda qoʻllaniladi, soʻnggi yillarda Janubiy Osiyo iborasi ham qoʻllanilmoqda.

Tarixi tahrir

  • 1899-1914: Hindiston migratsiyasining birinchi katta toʻlqini, ularning aksariyati Panjob viloyatidan boʻlgan sikxlar. Ular asosan dehqonchilik va ish qidirish uchun Kaliforniyaga koʻchib ketishgan.[3]
  • 1912: Kaliforniyaning Stokton shahrida birinchi sikx ibodatxonasi ochildi.
  • 1917-yil: Barred Zone Act Kongressda osiyoliklarning, shu jumladan hindlarning mamlakatga immigratsiyasini taqiqlovchi taklif uchdan ikki ovoz bilan maʼqullandi.
  • 1923-yil: AQSh Oliy sudi, AQSh Bagat Sigha Tindaga qarshi sudda hindlarning oq tanli boʻlmaganlar sifatida tan olinishini taqiqlab, qonun maqsadlari uchun odamlarni „ilmiy maʼnoda emas, balki umumeʼtirof etilgan“ oq tanli deb tasniflash kerakligini taʼkidladi.
  • 1943-yil: Respublikachilar Qoʻshma Shtatlardagi hindularni naturalizatsiya qilish toʻgʻrisidagi qonun loyihasini kiritdilar. Mamlakat prezidenti Franklin Ruzvelt ham „hindglarga nisbatan meʼyoriy diskriminatsiya“ni toʻxtatishga chaqiradi.
  • 1946-yil: Prezident Garri Trumen hindularga immigratsiya va fuqarolik huquqini qaytardi.
  • 1965-yil: Prezident Jonson 1965 yilgi INS qonunini imzolash orqali immigratsiya kvotalari mamlakat boʻyicha bekor qilinadi va kasbiy tajriba va taʼlimga asoslangan immigratsiya dasturini joriy qiladi.[4]
 
Chikagodagi hind ibodatxonasi

Raqamlar va tarqalishi tahrir

Statistik maʼlumotlarga koʻra, mamlakatda hindlar soni 2000-yildagi 1679 ming kishidan 2007-yilda 2570 ming kishiga koʻpaygan. Oʻsish sur’ati 53 % ni tashkil etdi — bu AQShning Osiyo aholisi orasida eng yuqori koʻrsatkich. Bu mamlakatdagi hind diasporasini osiyoliklar orasida xitoylik va filippinliklardan keyin uchinchi oʻrinda turadi. 2006-yilda Qoʻshma Shtatlardagi muhojirlarning umumiy sonidan (1266 ming kishi) Hindistondan kelgan immigrantlar 58 ming kishini tashkil etdi. Hindlarning migratsiyasi soʻnggi yillarda qayd etilgan eng yuqori koʻrsatkichdir. Aholini roʻyxatga olish maʼlumotlariga koʻra, 1990-yildan 2000-yilgacha mamlakatda hindular sonining umumiy oʻsishi 105,87 % tashkil etdi.

Hindiston aholisi eng koʻp boʻlgan shtatlar: Kaliforniya , Nyu-York , Nyu-Jersi , Texas va Illinoys. Nyu-York aglomeratsiyasi va qoʻshni shtatlarning unga tutash hududlarida 2009-yilda 600 000 hindular yashaydi.

Oʻxshash manbalar tahrir

  • Hindiston diasporasi
  • Kanadadagi hindlar
  • AQShdagi xitoyliklar

Manbalar tahrir

  1. [http://www.census.gov/prod/cen2010/briefs/c2010br-02.pdf „U.S. Department of Commerce Economics and Statistics Administration U.S. CENSUS BUREAU Overview of Race and Hispanic Origin: 2010“].
  2. Нетрадиционный кандидат Как Дональд Трамп пытается привлечь на свою сторону геев, негров и индусов
  3. „Asian Americans: A Mosaic of Faiths“. Pew Forum (2012-yil 19-iyul). Qaraldi: 2014-yil 11-avgust.
  4. „Pew Forum — Indian Americans' Religions“ (deadlink). Projects.pewforum.org (2012-yil 18-iyul). 2014-yil 4-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 11-avgust. (Wayback Machine saytida 2014-09-04 sanasida arxivlangan)