Amset
Amset (misr. jms.tj) — qadimgi Misr dinida Horusning toʻrt oʻgʻlidan biri- dafn xudosi boʻlgan. Amset Horusning toʻrtta oʻgʻlidan biri boʻlgan va uni inson boshi bilan tasvirlashgan. Uning asosiy vazifasi marhumning jigarini himoya qilish boʻlgan. Amsetning homiysi maʼbuda Isis boʻlgan.[1]
Tasviri tahrir
Akalaridan farqli oʻlaroq, u har doim antropomorf sifatida, Oʻrta Qirollik davrigacha esa — ayol shaklida tasvirlangan[2].
Kanopikning qoʻriqchi xudosi sifatida ahamiyati tahrir
Kanoplarning qoʻriqchi xudosi sifatida u Horusning qolgan uchta oʻgʻli — Hapi , Duamutef va Kebehsenuf bilan birga mumiyalangan ichaklarni qoʻriqlagan[3]. U jigarni himoya qilish uchun mas’ul edi.[4]
Bundan tashqari, Amset insonning Kasi uchun ham javobgar boʻlgan.
Mifologiyadagi maʼnosi tahrir
Piramida matnlarida allaqachon Amset oʻliklarning qoʻriqchi xudosi va ularning osmonga koʻtarilishdagi yordamchisi deb ataladi. Kanopik idishlar va ular qoʻyilgan qutilardagi yozuvlarda Amsetga daʼvat qilinadi.
Osiris siklida Amset, Horusning qolgan oʻgʻillari singari, „Osiris tanasidagi soatning qoʻriqchilaridan biri“ hisoblanadi. U birinchi kunning va tunning birinchi soatining egasi hisoblanib, ikkalasi haqida ham quyidagicha aytilgan: „Amset sizni koʻrgani keladi, u oʻng tarafdagi dushmanni magʻlub etadi“. Osirisning sirlarida uning asosiy vazifasi Osirisni qoʻriqlash edi.[5]
Misr mifologiyasiga koʻra, Horus, akalari kabi, uni olamning nuqtalardan biriga qoʻriqchi qilib tayinladi va uni toj kiyish xabarchisi sifatida janubga yubordi. Amset ham yulduz xudosi hisoblanadi. U Isis tomonidan qoʻllab quvvatlangan
Galereya tahrir
-
Oʻngdan chapga: Osiris, Amset, Hapi, Quebehsenuf va Duamutef. -
Chapdan oʻngga: Amset, Qebehsenuf va Hapi. -
Dafn haykalchasi, Uchinchi oraliq davr (miloddan avvalgi 1100-332 yillar)
Yana qarang tahrir
Manbalar tahrir
- ↑ Alfred Wiedemann. The Ancient Egyptian Doctrine of the Immortality of the Soul. Books on Demand, 2018 — 18 bet. ISBN 9783732656936.
- ↑ Rolf Felde: Ägyptische Gottheiten. S. 3.
- ↑ Швец Н.Н.. Словарь египетской мифологии, Загадки древнего Египта. Центрполиграф, 2008. ISBN 978-5-9524-3466-0.
- ↑ Felde, Rolf. Ägyptische Gottheiten. Wiesbaden: R. Felde Eigenverlag, 1995 — 3 bet.
- ↑ Roeder, Günther. Urkunden zur Religion des Alten Ägypten. Jena: Diederichs, 1923 — 34, 39 bet.
Adabiyotlar tahrir
- Meri Barnett: Gotter va Mythen des alten Ägypten. Gondrom, Bindlach 1998, ISBN 3-8112-1646-5.
- Hans Bonnet: Amset. ichida: Lexikon der ägyptischen Religionsgeschichte. Nikol, Gamburg 2000, ISBN 3-937872-08-6. S. 26.
- Rolf Felde: Ägyptische Gottheiten. R. Felde Eigenverlag, Visbaden, 1995-yil.
- Lucia Gahlin: Misr. Gotter, Mythen, Religionen. XXL nashri, Reichelsheim 2001, ISBN 3-89736-312-7.
- Wolfgang Helck, Eberxard Otto: Kleines Lexikon der Ägyptologie. Xarrasovitz, Visbaden, 1999, ISBN 3-447-04027-0.
- Veronika Ions: Die großen Religionen der Welt — Götter, Mythen va Legenden. Buch va Velt, 1988-yil.
- Manfred Lurker: Lexikon der Götter va Symbole der alten Ägypter. Scherz, Bern/Munchen/ Wien1 998, ISBN 3-502-16430-4.