Animus in consulendo liber (lotincha: „Munozarada ozod qilingan aql“) Shimoliy Atlantika Shartnomasi Tashkilotining (NATO) shioridir[1]. Bu ibora Rim tarixchisi Sallustning „Conspiracy of Catiline (Katilinning fitnasi)“ (52.21) asaridan olingan bo‘lib, Charlz Enton tomonidan „mulohazaga to‘sqinlik qilmaydigan aql“ deb tarjima qilingan[2].

Qoʻllanilishi tahrir

 
NATOning Bryusseldagi qarorgohidagi chap devordagi shior, 2013-yil

Bu iboraning toʻliq qoniqarli tarjimasi topilmagan, fransuzcha versiyasi — „l’esprit libre dans la consultation“ — ehtimoliy jihatdan asl maʼnoga yaqin keladi. Ingliz tilida bu jumla „munozarada erkin fikr“ deya soddaroq va hatto, murakkabroq koʻrinishda „Insonning aqli maslahatda cheklanmagan“ deya maʼnolarda ham qoʻllanilib kelingan. Shior NATO Kengashi raisi Andre de Staercke tomonidan NATOning oʻsha paytdagi Bosh kotibi Pol-Anri Spaak koʻzda tutilgan maslahatlashuv ruhini aks ettirish uchun tanlangan[1]. De Staercke bu iqtibosni San-Gimignanodagi Bosh sudya saroyiga tashrifi vaqtida esga oldi, u yerda sudya oʻrindigʻida „animus in consulendo liber“ yozuvi oʻyib yozilgan edi[1]. Bu shior Bryusseldagi NATO shtab-kvartirasining asosiy kengash xonasi devorida, rais oʻrindigʻining orqasida aks ettirilgan[1]. Ungacha esa bu shior bir necha yil davomida Port-Dofindagi konferentsiya maydoniga yozilgan edi.

Bu shior bir necha yil davomida Port-Dofindagi konferentsiya maydonini bezatib keldi va 1967 yilda NATOning Bryusseldagi yangi uyiga koʻchirildi va u erda rais oʻrindigʻi orqasidagi devorni bezatadi.

Kichik Cato yoshlar jamiyatining Rim Senatiga qilgan murojaatida Sallust keltirgan shior iqtibos sifatida aytib oʻtildi, murojaatnomadagi shiorining asl konteksti quyidagicha:

„Ammo ularni (ajdodlarimizni) buyuk qilgan boshqa fazilatlar ham bor ediki, ular bizda umuman mavjud emas. Bular: vatan rivojida gʻayratli boʻlish, chet elda adolatli hukmronlik qilish, maslahatlarni shubha va ehtirosdan xoli mustaqil ruhda yaratishdir“[3]

.

Manbalar tahrir

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 „Animus in consulendo liber“. NATO. Qaraldi: 2015-yil 23-mart.
  2. Sallust. Jugurthine war and Conspiracy of Catiline: with an English commentary, and geographical and historical indexes. Harper, 1838 — 282 bet. 
  3. Sallust. Sallust, Revised, Loeb Classical Library, Cambridge: Harvard University Press [Translation first published 1921], 1931. ISBN 0-674-99128-1. 2015-yil 23-martda qaraldi.  In Latin, sed alia fuere, quae illos magnos fecere, quae nobis nulla sunt: domi industria, foris iustum imperium, animus in consulendo liber, neque delicto neque lubidini obnoxius.

Havolalar tahrir