Anishinaabelar
Anishinaabelar yoki anishinabelar[izoh 1] — AQSh va Kanadada Buyuk koʻllar boʻyida yashovchi indeys xalqlar guruhi. Bu guruh ojibvelar, Ottava qabilasi, potavatomilar, mississaugalar, nipissinglar va algonkinlar urugʻlarini oʻz ichiga oladi. Anishinaabelar algoninlar tillariga kiruvchi anishinaabe tillarida soʻzlashadilar. „Anishinaabe“ koʻp holatlarda „ojibve“ soʻziga sinonim oʻlaroq koʻriladi, ammo bu aslida xato. „Anishinaabe“ atamasi bir necha urugʻni oʻz ichiga oladi.
Anishinaabelar | |
---|---|
Anishinaabelar tamgʻasi | |
Oʻz nomi | Anishinaabe |
Hozirgi joylashuv areali va aholi soni | |
AQSh (Kanzas, Michigan, Minnesota, Shimoliy Dakota, Oklahoma va Viskonsin) | |
Til | Ingliz, fransuz, ojibve (jumladan, Ottava shevasi), potavatomi hamda algonkvin |
Dini | Katolitsizm, metodizm va boshqalar |
Oʻxshash xalqlar | Ottava, ojibvelar, potavatomilar, algonkinlar va Kanada metislari |
Yevropaliklar qitʼaga birinchi marta kelganida anishinaabelar Kanadaning janubi-sharqiy va AQShning shimoliy-sharqiy hududida hamda Subarktikada yashayotgan boʻlgan. Keyinchalik bu xalqlarning ayrimlari Buyuk tekisliklarda ham yashay boshlagan.
„Anishinaabe“ soʻzi „pastga otlangan odamlar“ maʼnosini anglatadi. Boshqa talqinga koʻra, atama „yaxshi insonlar“ maʼnosini anglatib, yaratgan Gitche Manitou, yaʼni Buyuk ruh tomonidan berilgan toʻgʻri ketayotgan xalqlarni nazarda tutadi. Ojibve tarixshi va tilshunos Basil Johnston atamani soʻzma-soʻz tarjima qilsa, „hech narsadan yaralgan mavjudotlar“ yoki „spontan mavjudodlar“ maʼnosini anglatishini eʼtirof etgan. Anishinaabelar ajdodlari muqaddas nafasdan yaralganiga ishonadilar[1].
Izohlar
tahrir- ↑ Algonvkin tilidan olingan anishinaabeg va anishinabek shaklidagi koʻplik formalari ham qoʻllanadi
Manbalar
tahrir- ↑ Johnston, Basil. Ojibway Heritage. Lincoln, NE: University of Nebraska Press, 1990 — 15-bet. ISBN 0803275722.
Havolalar
tahrir- Nation — Ontario indeyslari birlashmasi sayti (ingl.)
- Algonquin Anishinabeg Nation urugʻ kengashi sayti (Wayback Machine saytida 2012-05-23 sanasida arxivlangan) (ingl.) (frans.)