Aragon tojining gerbi[1] — oltin fonda toʻrtta qizil chiziq tasvirlangan gerb. Yevropadagi eng qadimiy gerblardan biri boʻlib, 1150-yildan boshlab Barselona grafi va Aragon shahzodasi Raymond Berengar IV muhriga tegishli[1][2][3][4].

Aragon tojining gerbi
Aragon gerbi koʻrsatilgan „ Book of Knowledge of All Kingdomsi“ (14-asr) qoʻlyozmasi sahifasi.

Bugungi kunda ushbu ramz Aragon toji bilan bogʻliq boʻlgan bir qancha sobiq hududlar tomonidan qabul qilingan va/yoki oʻz gerblariga kiritilgan, masalan, Ispaniya gerbining uchinchi choragida tasvirlanadi (holbuki Ispaniya qirollari Aragonning merosxoʻrlaridir); yoki Andorra gerbining ikki choragida koʻrsatilgan. Bundan tashqari, Kataloniya, Valencialar mamlakati va Balear orollaridagi hozirgi ispan avtonom hududlarini gerblarining asosiy elementi hisoblanadi; Aragon ispan avtonom jamiyatining toʻrtinchi choragidir; u Fransiyaning Provence-Alpes-Côte d'Azur va Occitaniya maʼmuriy hududlarida joylashgan.

Geraldik tavsifi tahrir

 
Ramon Berenguer IV muhri, Barselona grafi

Gerbdagi chiziqlar odatda qizil chiziqlar[5] yoki toʻrt chiziq deb nom olgan[6].

Gerb oʻrta asrlar gerblarida 1285 — 1300-yillarda, Aragon qirolining gerbi sifatida tasvirlangan. Aragon nikoh natijasida qoʻlga kiritgan gerb oltin fonda toʻrtta qizil chiziqdan iborat qalqon shaklida. Gerb „Aragon“ deb nomlangan yana bir qancha gerblarda tasvirlangan.

Tarixi tahrir

 
Aragon qiroli Peter IV tomonidan yaratilgan qirollar gerbining koʻk va oq xoch bayrogʻi versiyasi [7].

Dastlab bu Aragon qirollari va Barselona graflarining emblemasi edi. 1137-yilda Aragon va Barselona okrugi sulolalar ittifoqi[8] Barselonalik Raymond Berengar IV va Aragonlik Petronilaning nikohi bilan birlashib, ularning oʻgʻli Aragonlik Alfonso II 1162-yilda taxtga koʻtarilganida emblema faqat bir sulolaga tegishli boʻlgan. Sekin-asta Aragon-Barselona hukmronlik qila boshlagan va hududlar Aragon toji deb atala boshlagan.

"Birlashgan sulolaning yangi hukmdori (Barselonadagi Raymond Berenger IV) oʻzini Barselona grafi va Aragon „shahzodasi“ deb atagan.

Ramon Berenguer IV va Petronilaning oʻgʻli Alfonso II Aragon qiroli va Barselona grafi unvonlarini meros qilib olgan. Shunday qilib, bu ittifoq ikkala hududning mavjud institutlari va parlamentlarini hurmat qilgan holda tuzilgan.

Gerb Ispaniya Qirolligi gerbining uchinchi chorak qismini tashkil qiladi.

Ishlatilishi tahrir

Suveren davlatlarning gerblarida tahrir

Zamonaviy maʼmuriy hududlarning gerblarida tahrir

Chiziqlarni Ispaniya, Fransiya va Italiyaning bir nechta maʼmuriy boʻlinmalarida koʻrish mumkin, ularning barchasi Aragon tojining sobiq hududlari edi.

Yana qarang tahrir

Manbalar tahrir

  1. 1,0 1,1 " Léon Jéquier. Actes du II Colloque international d’héraldique". Breassone.1981. Académie internationale d’héraldique. Les Origines des armoiries. Paris. ISBN 2-86377-030-6.
  2. Paul Adam Even. „L’heraldique catalane au moyen age“ in Hidalguia, 22, Mayo-Junio 1957. Madrid. p465.
  3. Faustino Menéndez-Pidal. „Palos de oro y gules“ in Studia in honorem prof. M. de Riquer (pars quarta). Quaderns Crema.1991.p669. ISBN 84-7727-067-8
  4. Martí de Riquer. „Heràldica catalana: des l’any 1150 al 1550“. Quaderns Crema.1982. ISBN 84-85704-34-7
  5. "E es cert quel senyal per los molts alts Reys darago atorgat e confermat a la dita Ciutat era e es lur propri senyal Reyal de bastons o barres grogues e vermelles". Manual de Consells de 1377 (Archivo Histórico Municipal de Valencia, años 1375-1383, n. 17, sig. A)
  6. "Estará formado por dos óvalos: uno exterior de trazo grueso y uno interior de trazo delgado, con las cuatro barras inscritas y sobrepasando el óvalo interior hasta alcanzar el exterior". Decreto 97/1981, de 2 de abril (DOGC nº 123, de 29 de abril. Correcciones en DOGC nº 141, de 10 de julio). Signo de la Generalitat.
  7. „Chapter Five The Rise of Aragón-Catalonia“. A History of Spain and Portugal. Qaraldi: 2008-yil 3-may.
  8. „II. The age of the Early Count-Kings (1137–1213) (The Principate of Ramon Berenguer IV 1137–1162)“,The medieval Crown of Aragon. A short story Clarendon Press – Oxford: , 1986 — 31 bet.