Avstraliya floristik dunyosi

Avstraliya floristik dunyosi – Yer yuzidagi floristik dunyolardan biri. Unga Avstraliya qit’asi kiradi. Avstraliya floristik dunyosi d. oʻziga xosligi, juda qadimgiligi va endemlarga boyli-gi bilan ajralib turadi. Chunki mezozoy erasida Avstraliya Osiyoning yondosh qismlariga bogʻlanib turgan. U Osiyodan ajralib qolgandan soʻng oʻsimliklar olami mustaqil, oʻziga xos ravishda ri-vojlana borgan. Avstraliya floristik dunyosi d. 12000 dan ziyod toʻrni oʻz ichiga oladi, shundan 570 tur-kumga mansub 9100 tur endemik (faqat Avstraliyaga xos)dir. Endemik tur-kumlarga Nakea (Proteaceae), Pultennaea (Fabaceac), Boronia (Rutaceae), Dampiera (Goodeniaceae) kabilar kiradi. Bu yerda Platyzomataceae, Austrobaileyaceae, Enblingiaceae, Davidsoniaceae, Akaniaceae kabi endemik oilalar ham bor. Avstra-liya oʻsimliklar qoplamining shaklla-nishida Acacia, Eucalyptus, Casayrina, Melaleuca kabi turkumlarning vakillari katta rol oʻynaydi. Avstrali-yaning gʻarbiy va sharqiy qismlarini qadimda uzoq vaqt dengiz ajratib tur-ganligi uchun uning markaziy qismidagi koʻpgina oʻsimlik turlarining areallari bir-biridan uzilib qolgan. Ba-land togʻlarning yon bagʻirlari va Katta Suvayirgʻich tizma platosining ayrim joylarida oʻrmonlar choʻqqilargacha yetib bormaydi. Subalp va alp oʻtloklarida shimoliy togʻ oʻsimliklaridan ayiqtovon, binafsha, veronika va gnafalium va boshqa uchraydi.Avstraliyaning shoʻrxok choʻllari (Markaziy rayonlari) shoʻra (qizil shoʻra, olabuta, izen), qumli yerlari qattiq tikanli (ayniqsa Chenopodiaceae oilasiga mansub) oʻsimliklar (triodiya, spini-feks) bilan qoplangan. Bu rayonlarga shimoliy va 110sharqdan qattiq bargli butazorlar ulanib ketadi. Shimoli-gʻarb va sharqda butazorlar tugab, asta-sekin past boʻyli fillodiya akatsiyalari va evkaliptlar oʻsadigan keng savannalar, undan ham narida sa-vanna oʻrmonlari keladi. Qit’aning janubi-gʻarbida va sharqida dengizga yaqinlashgan sari doim yashil subtropik oʻrmonlar, Marjon dengizi sohillarida esa nam tropik oʻrmonlar – gileyalar bor. Avstraliya floristik dunyosi d.ning subtropik va subantrak-tik oʻrmonlarida bahaybat (balandligi 100 m va diametri 2 m gacha boʻlgan) evkaliptlar, daraxtsimon paporotniklar, sagov-niklar va boshqa relikt oʻsimliklar oʻsadi. Avstraliya butun dunyoda ekiladigan va qurgʻoqchilikka chidamli oʻsimliklar (ev-kalipt va akatsiyalar) vatanidir. Avstraliya floristik dunyosi d. oʻsimliklar dunyosining magʻzini qadimgi golantarktida florasi tashkil etadi. Avstraliya floristik dunyosi d. uchta floristik obl.ga boʻlinadi (Taxtajyan, 1978): 1. Shimoli-sharqiy av-straliya obl. Bu obl. oʻziga xos floraga ega 4 ta provinsiyaga boʻlinadi: 1) Shimoliy avstraliya provinsiyasi; 2) Kvinslend provinsiyasi; 3) Janubi-sharqiy avstraliya provinsiyasi; 4) Tasmaniya obl. 2. Janubi-gʻarbiy avstraliya obl. bitta – janubi-gʻarbiy avstraliya provinsiyasini oʻz ichiga oladi. 3. Markaziy avstraliya yoki eremey obl. ham bitta eremey provinsi-yasidan iborat.