Babanki yoki Kejom (babanki: Kəjòm [kɘ̀d͡ʒɔ́m]) — Kamerun Gʻarbiy togʻlari aholisining anʼanaviy tili.

Geografiya va tasnifi

tahrir

Babanki Grassfields tillarining Center Ring oilasiga kirib, u oʻz navbatida gipotetik Niger-Kongo tilining Atlantika-Kongo boʻlimidagi Janubiy Bantoid oilasiga (svahiliy kabi Bantu tillarini oʻz ichiga oladi) mansub.

Ethnologue maʼlumotlariga koʻra, 2011-yilda Babanki tilida soʻzlashuvchilar soni 39 000 kishi boʻlgan. Ammo „Yoʻqolib borayotgan tillar“ loyihasi maʼlumotlariga koʻra, 39 000 nafar etnik aholidan 20 000 anafarigina shu tilda soʻzlashadi[1].

Asosan Kedjon Keku qishloqlarida bu yilda soʻzlashishadi va Kedjom Keku (mos ravishda Babanki Tungo va Katta Babanki nomi bilan ham tanilgan)[2][3], Kamerun shimoli- gʻarbiy mintaqasi Mezam boʻlimida ham bu til keng tarqalgan. Ingliz tili, xususan, Kamerun Pidgin ingliz tilida ham keng tarqalgan boʻlib, bu til barcha domenlarda, shu jumladan oilaviy holatda ham Babanki tilini oʻrnini bosa boshlagan[3]. Bundan tashqari, baʼzi maʼruzachilar ingliz tilidan tashqari Kamerunning boshqa rasmiy tili boʻlgan fransuz tilida gaplashishi mumkin va Kejom Kekuda yashovchi maʼruzachilar Kom jamoati bilan oʻzaro munosabat darajasiga qarab yaqin atrofdagi Kom tilida ham gapirishadi[3].

Bu tilda gaplashadigan ikkita qishloqda babankining ikkita asosiy turi mavjud. Ular bir oz fonetik, fonologik va leksik farqlarni namoyon etadi, lekin oʻzaro suhbat qilinganda tushunarli boʻladi[3][4].

Manbalar

tahrir
  1. „Babanki“. Endangered Languages Project.
  2. Akumbu, Pius W.. Babanki literacy classes and community-based language research (en). De Gruyter Mouton, 2018-03-19. DOI:10.1515/9783110527018-015. ISBN 978-3-11-052701-8. 
  3. 3,0 3,1 3,2 3,3 Faytak, Matthew; Akumbu, Pius W. (August 2021). "Kejom (Babanki)". Journal of the International Phonetic Association 51 (2): 333–354. doi:10.1017/S0025100319000264. Faytak, Matthew; Akumbu, Pius W. (August 2021).
  4. Akumbu, Pius W.; Asonganyi, Esther P. (December 2010). "Language in Contact: The Case of the Fulɓe Dialect of Kejom (Babanki)". African Study Monographs 31 (4): 173-187. doi:10.14989/139265.