Belveder qal’asi

Belvedere qal’asi (inglizcha: Belvedere Castle) — Nyu-Yorkdagi Markaziy parkdagi meʼmoriy injiqlik, tashrif buyuruvchilarga yordam berish markazi va kuzatuv kemasi. Viktoriya meʼmorchiligining namunasi — XIX-asrning mashhur gʻarbiy Yevropa yoʻnalishi boʻlib, u Norman, Neo-gotik va neomavrit uslublarini birlashtiradi. 1869-yilda arxitektor Kalvert Voks tomonidan qurilgan. Bino parkning Markaziy qismida, 79-koʻchadan shimolda, Vista Rok qoyasining tepasida joylashgan. Asosiy qurilish materiallari mahalliy kristalli shiferdir.

Tarix

Vista Rokdagi kichik kuzatuv minorasi gʻoyasi 1858-yilda Greensward loyihasida Frederik Olmsted va Kalvert Vaux tomonidan taklif qilingan, ammo Fuqarolar urushi oxirigacha uni amalga oshirishning iloji boʻlmagan. 1865-yildan keyin Kalvert Voks va uning yordamchisi Jeykob Mould Markaziy parkning bir nechta meʼmoriy ob’yektlarini, shu jumladan yongʻin kalanchi oʻrnida miniatyurali qasrni loyihalashdi. Mualliflarning fikriga koʻra, bino asosiy xiyobon va terastaga tashrif buyuruvchilarga koʻrinishi va koʻlning boshqa qirgʻogʻiga koʻchib oʻtishga qaror qilganlarni mukofotlashi va oʻrmonli Rambler tepaligining oxirigacha kashf etishi kerak edi. Minoraning balandligidan nafaqat tepaliklarga, balki Nyu-York aholisini toza suv bilan taʼminlaydigan kroton suv omboriga ham qarash mumkin edi. XX-asrning 30-yillarida bu suv ombori vayron qilingan, uning oʻrnida keng Great Wall maysazor va Turtle Pond hovuzi jihozlangan.

Qal’a dastlab toza dekorativ rol oʻynadi va uchta terasining balandligidan va kuzatuv minorasidan goʻzal manzaralarni taqdim etdi; xonada deraza romlari va eshiklar yoʻq edi. 1919-yilda u ob-havo stantsiyasiga ega boʻlib, 1967-yilda Rokfeller markaziga koʻchib oʻtgandan soʻng, bino uzoq vaqt boʻsh edi, tashrif buyuruvchilar uchun yopildi va vandalizatsiya qilindi. 1980-yillarning boshlarida, Park boshqaruvi xususiy notijorat kompaniyasi Central Park Conservancy qoʻliga oʻtganda, bino 1983-yil 1-mayda qayta qurildi va qayta ochildi. Shu paytdan boshlab u rasmiy ravishda „Genri Lyus“ nomli yovvoyi Tabiatni kuzatish maydonchasi" deb nomlanadi. (Genriy Lyus Nature Observatory). Qal’a binolarida tabiatshunoslarning asboblari, yovvoyi tabiatni kuzatish va oʻrganish usullari bilan tanishishingiz mumkin. Bu yerda Markaziy parkga tashrif buyuruvchilarga yordam berish uchun toʻrtta markazdan biri (eng. Visitor Center) va yodgorlik doʻkoni ochilgan.

Qal’aning tashqi koʻrinishini filmlar va boshqa sanʼat asarlarida topish mumkin. Masalan, unda „Sesame Street“ bolalar shouining mualliflari asosiy qahramonlardan biri — „Graf fon“ ni joylashtirdilar.

Yana qarang

• Gazebo

Adabiyotlar

• Carroll, Raymond; Berenson, Richard J. The Complete Illustrated Map and Guidebook to Central Park. — Sterling, 2008. — 128 p. — ISBN 978-1402758331.
• Dunford, Martin. The Rough Guides' New York City Directions. — Rough Guides, 2004. — 176 p. — ISBN 978-1843533221.
• Fortier, Alison. A History Lover’s Guide to New York City. — The History Press, 2016. — 256 p. — ISBN 978-1467119030.
• New York Landmarks Preservation Commission. Guide to New York City Landmarks. — Wiley, 2008. — 464 p. — ISBN 978-0470289631.
• Kadinsky, Sergey. Hidden Waters of New York City: A History and Guide to 101 Forgotten Lakes, Ponds, Creeks, and Streams in the Five Boroughs. — Countryman Press, 2016. — 352 p. — ISBN 978-1581573558.
• Olmsted, Frederick L.; Vaux, Calvert. Description of a Plan for the Improvement of the Central Park, „Greensward.“. — Olmsted, Vaux & Co, 1858.
• Rogers, Elizabeth Barlow. Rebuilding Central Park: A Management and Restoration Plan. — The MIT Press, 1987. — 160 p. — ISBN 978-0262181273.
• Rosenzweig, Roy; Blackmar, Elizabeth. The Park and the People: A History of Central Park. — Cornell University Press, 1992. — 640 p. — ISBN 978-0801497513.
• Slavicek, Louise Chipley. New York City’s Central Park. — Chelsea House Pub, 2009. — 120 p. — ISBN 978-1604130447.
• Trager, James. The New York Chronology: The Ultimate Compendium of Events, People, and Anecdotes from the Dutch to the Present. — Collins Reference, 2003. — 944 p. — ISBN 978-0060523411.
• Velez, Gail. 2012-2013 Class Trip Directory: Day and Travel Trips for School, Scout, Youth and Homeschool Groups. — Family Publications, 2012. — ISBN 978-0982040874.